Tholen - Hoe kunnen we weerbaarder worden om de gevolgen van het coronavirus beter tegen te gaan? “Het virus is zo besmettelijk dat je het gewoon niet kan tegenhouden met je eigen immuunsysteem en daarom is vaccinatie nodig. Maar als je ziek wordt, is het wel heel belangrijk dat je weerstand hebt, dat je herstellend vermogen groot is,” vertelt prof. dr. Koen Joosten van het Erasmus MC te Rotterdam in dit artikel, dat eerder in vakblad Primeur verscheen. "En om weerbaarder te worden, moeten we ons volgens de kinderarts op twee zaken focussen: beweging en gezond eten."
Gezonde trek
“Die twee gaan verder ook hand in hand, want als je sport, krijg je gezonde trek. Na het bewegen zal je eerder geneigd zijn iets te eten wat past bij je actieve levensstijl: een gezond tussendoortje in plaats van een ongezonde snack.”
Daarom is Joosten teleurgesteld dat de overheid nu blijk geeft van een geringe interesse in deze beide motoren van een gezonde levensstijl. Elke dag om 17:00 uur moet nu alles weer dicht, inclusief het sportaanbod voor iedereen. En deze week is ook nog besloten de stekker uit het Nationaal Actieplan Groenten en Fruit (NAGF) te trekken. “Dan vraag ik mij af waarom we na bijna 2 jaar corona niet bezig zijn om Nederland op een of andere manier gezonder te krijgen? We blijven hangen in maatregelen die acuut iets moeten bewerkstelligen, terwijl er op de lange termijn niets of nauwelijks iets wordt gedaan,” betreurt Joosten.
Kapitaalvernietiging
“Het rigoureus stoppen van het NAGF kan je gerust kapitaalvernietiging noemen. Want het NAGF hield met al haar acties, zoals bijvoorbeeld de Nationale Groente- en Fruitdag, de bushokjesacties en acties in de supermarkten het belang van gezond eten continu onder de aandacht. En daarnaast heeft het NAGF met de website Veggipedia informatie over groenten en fruit op een heel creatieve manier in beeld gebracht. De overheid zegt nu dat de groente- en fruitsector weer zelf aan de beurt is, terwijl het thema mijns inziens maatschappelijk gezien van ongelooflijk belang is.”
En dan heeft de arts het in de eerste plaats niet eens over de hoge kosten die de ziekenzorg met zich meebrengt voor de schatkist, maar gewoon over de gezondheid, lichamelijk en geestelijk, van de mensen. “Want wie veel groenten en fruit eet, zal zich fitter gaan voelen, beter gaan functioneren, weerbaarder worden wat allemaal ten goede komt aan een beter welzijn. De NAGF hield de vinger aan de pols, deed aan nieuwsgaring en bewustmaking en kon daarvoor rekenen op een stuurgroep en mensen die bereid waren hun nek uit te steken. Net nu ze zo goed aan het bouwen waren en steeds meer bekendheid verwierven in het land, wordt alles overboord gegooid.”
Kapstok van een gezonde levensstijl
Koen Joosten vindt dat we als samenleving moeten werken aan wat hij noemt een nieuwe gezondheidsnorm. “Hoe zorgen we ervoor dat de ziekmakende maatschappij tot een nieuwe norm komt en mensen weer gezonder en beter kunnen leven? Ik zie daar voor groenten en fruit een prominente rol weggelegd. Groente is de kapstok van een gezonde levensstijl, zeg ik dan. Misschien moet de hele retail wel op zijn kop, want de meeste producten die we nu in de winkel kopen zijn ongezond. Als we nu bijvoorbeeld eens via reclame en bewustmakingsacties de nadruk leggen op gezonde producten in plaats van bijvoorbeeld op frisdrank?
De overheid zou gezonde producten ook goedkoper kunnen maken door de btw eraf te halen en ongezonde producten te belasten met onder andere een suikertaks. Zowel op korte als lange termijn zal je als land daar de voordelen van gaan zien doordat er minder ongezonde producten gegeten gaan worden en dat er belastinggeld komt om gezondheidscampagnes te starten en te stimuleren. Maar we moeten niet vervallen in verbodsbepalingen, we moeten proberen het positieve te stimuleren.
En zo zal wie overtuigd raakt van het belang van groenten en fruit sowieso minder vlees eten, want naast frisdrank is ook te veel vlees ongezond,” weet de arts. Daarnaast is het noodzakelijk ook de vleesconsumptie te gaan verlagen in het kader van het verminderen van de CO2-uitstoot en het behoud van ons milieu.
Bewustmaking is het sleutelwoord
Bewustmaking staat centraal in de visie van Koen Joosten. Hij denkt daarbij aan grootse campagnes om gezonde producten te promoten, met onder meer info over hoeveel je ervan moet eten en hoe je ze kan bereiden. De campagnes kunnen nationaal of lokaal gevoerd worden en kunnen zich richten tot de gehele samenleving of bepaalde groepen mensen: kinderen, jongeren, ouderen, maar bijvoorbeeld ook zwangere of zogende vrouwen. “Het is belangrijk dat we aandacht hebben voor de hele levenscyclus, want in elke fase van het leven zijn er andere noden. Maar jong geleerd, is oud gedaan. Laten we ons dus zeker niet de kleinsten onder ons vergeten,” besluit de kinderarts.
Dit artikel verscheen eerder in editie 12, 35e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
Koen Joosten
k.joosten@erasmusmc.nl