Het zijn uitdagende tijden voor glastuinders. De onzekerheid rond energiebronnen en de constant stijgende prijzen doen telers overal ter wereld zoeken naar nieuwe manieren om hun energieverbruik te verminderen. Volgens Ziv Shaked van Drygair weten veel telers al dat ontvochtigen van de lucht een van de gemakkelijkste manieren is om energie te besparen. "Het plaatsen van een luchtontvochtiger is een van de snelste en goedkoopste manieren om het energieverbruik in de kas meteen te verminderen, maar het kiezen van het juiste apparaat is geen gemakkelijke taak. Tussen de diverse luchtontvochtigers zijn er grote verschillen in technologie, operationele vereisten, capaciteit, extractiesnelheid en efficiëntie."
Volgens Ziv worden bij de presentatie van luchtontvochtigers vaak verschillende metrische gegevens gebruikt. "Dit kan voor veel verwarring zorgen, waardoor de keuze veel moeilijker wordt."
Om duidelijkheid te scheppen, zet het bedrijf de belangrijkste factoren op een rijtje waarmee telers rekening moeten houden bij het kiezen van het juiste ontvochtigingssysteem voor hun kas:
Ontvochtigingstechnologie
Het eerste belangrijke punt bij het selecteren van een luchtontvochtiger is het type technologie. "Er zijn twee hoofdtechnologieën: ontvochtiging op basis van condensatie en ontvochtiging op basis van een droogmiddel", zegt Ziv.
Op condensatie gebaseerde luchtontvochtigers, zoals die van DryGair, zijn de meest voorkomende oplossing voor het regelen van de vochtigheid in de kas. "Ze hebben geen ander materiaal nodig om te functioneren", benadrukt Ziv. "Dus in wezen hebben op condensatie gebaseerde luchtontvochtigers alleen energie nodig om de vochtigheid te regelen."
Op droogmiddel gebaseerde luchtontvochtigers werken anders. In plaats van via koeling water te condenseren en te extraheren, gebruiken ze een droogmiddel om vocht op te nemen. "Als het droogmiddel opraakt, moet het worden vervangen", zegt Ziv. "Natuurlijk hebben dergelijke ontvochtigers ook energie nodig."
Energie-efficiëntie
De twee soorten luchtontvochtigers werken verschillend, maar Ziv merkt op dat niet het type technologie de belangrijkste factor is, maar wel hoe efficiënt het wordt gebruikt. "Energie-efficiëntie is verreweg de belangrijkste maatstaf bij het vergelijken van luchtontvochtigers. Vooral in tijden van hoge energietarieven."
Om de energie-efficiëntie van een luchtontvochtiger te berekenen, wordt de hoeveelheid water die hij onttrekt gedeeld door de hoeveelheid energie die hij verbruikt. De DG-12 unit van DryGair onttrekt bijvoorbeeld 45 liter water per uur met 10 kW elektriciteit, wat zorgt voor een rendement van 4,5 liter per kWh.
Telers moeten daarbij ook rekening houden met de energiebron. "Dus als je bijvoorbeeld gas gebruikt in plaats van elektriciteit, of je luchtontvochtiger is aangesloten op een verwarmingssysteem, moet je deze bronnen meenemen in je rendementsberekening."
Doelgroep
Ziv wijst er nogmaals op hoe belangrijk het is om de energie-efficiëntie van een luchtontvochtiger te bepalen. "Maar om verschillende oplossingen te vergelijken, moeten er vergelijkbare omstandigheden zijn", voegt hij eraan toe. "Sommige luchtontvochtigers die aan glastuinders worden verkocht, zijn eigenlijk niet ontworpen voor gebruik in de tuinbouw, maar eerder voor andere industriële behoeften. Dus ondanks mooie cijfers over de extractiesnelheid werken ze niet met dezelfde efficiëntie in echte kasomstandigheden."
Een voorbeeld kan dit verduidelijken. Een luchtontvochtiger met extractiecapaciteit van 45 liter per uur bij 26°C en 100% relatieve vochtigheid lijkt heel veel water te onttrekken, maar dit zijn niet bepaald de omstandigheden in een doorsnee kas.
In de meeste kassen wordt de temperatuur lager gehouden, rond de 18°C, en streeft de teler ernaar de luchtvochtigheid rond de 75-80% te houden. In deze omstandigheden zal de luchtontvochtiger van bovenstaand voorbeeld geen 45 liter per uur kunnen verwijderen.
Een luchtontvochtiger met dezelfde extractiesnelheid bij ontwerp-condities van 18°C en 80% luchtvochtigheid zal wel in staat zijn om die hoeveelheid water met succes te extraheren.
"Als het warmer of vochtiger is, zullen de extractiesnelheden bovendien alleen maar toenemen, omdat er meer vocht in de lucht is. Dus ontvochtigers die zijn ontworpen voor lagere temperaturen en een lagere luchtvochtigheid zijn veel efficiënter", voegt Ziv toe.
Condensatie
Een ander aspect om rekening mee te houden is condensatie. "Wanneer water verschijnt, beginnen zich schimmels zoals botrytis te ontwikkelen. Het is dus erg belangrijk om condensatie bij het dauwpunt te allen tijde te vermijden."
Condensatie treedt meestal op als de temperatuur daalt. Een luchtontvochtiger die niet functioneert bij lagere temperaturen is dus nutteloos. "Het gebruik van een luchtontvochtiger die efficiënt blijft bij lagere temperaturen is van cruciaal belang om het dauwpunt te vermijden en ziekten te voorkomen."
Luchtstroomcapaciteit
Luchtstroomcapaciteit verwijst naar de hoeveelheid lucht die een luchtontvochtiger in een bepaalde tijdsperiode kan behandelen. Sommige fabrikanten geven dit weer in m3/uur, terwijl anderen CFM (kubieke voet per minuut) gebruiken. Het is dus belangrijk om goed te begrijpen wat de voorgestelde capaciteit betekent.
"Laten we het voorbeeld nemen van een kas van 20 meter lang, 10 meter breed en 4 meter hoog, dus in totaal 800 m3. Als de luchtstroomcapaciteit van een luchtontvochtiger 4.000 m3/uur is, zou hij het volledige luchtvolume 5 keer per uur kunnen behandelen. Anders gezegd: in 12 minuten behandelt hij de hele kas. Maar als de kas daarentegen te groot is voor de capaciteit van een bepaalde luchtontvochtiger, kan de luchtvochtigheid hoog blijven en voor schimmelvorming zorgen."
Hoge luchtstroomcapaciteit betekent ook een snellere ontvochtiging. "Dus als de luchtvochtigheid plotseling stijgt, kan een luchtontvochtiger met een hogere capaciteit sneller reageren en voorkomen dat de luchtvochtigheid verder stijgt."
Sommige telers gebruiken meerdere luchtontvochtigers om dezelfde capaciteit te bereiken in plaats van één krachtigere luchtontvochtiger. Maar volgens Ziv is het belangrijk om te weten dat elke luchtontvochtiger zijn eigen ruimte, energie en onderhoud nodig heeft. "Dus één grotere luchtontvochtiger is bijna altijd beter dan meerdere kleinere."
Luchtcirculatie versus gerichte luchtstroom
Een van de redenen waarom telers meerdere luchtontvochtigers gebruiken in plaats van één, is om "meer ruimte te beslaan". "Belangrijk hiervoor is niet zozeer de capaciteit, maar wel de manier waarop sommige luchtontvochtigers de behandelde lucht verspreiden", zegt Ziv. "De meeste luchtontvochtigers stoten de droge lucht in één richting uit. Hierdoor ontstaat een "vochtigheidsgradiënt", waarbij de lucht die zich het dichtst bij de luchtontvochtiger bevindt erg droog is, maar de lucht verder weg vochtiger is. Een dergelijke luchtontvochtiger blijft ook keer op keer dezelfde lucht behandelen en reikt nooit tot in de verste uithoeken van de kas. Dit is niet alleen erg inefficiënt, maar zo faalt het apparaat ook in zijn doel om ziektes te voorkomen."
Sommige fabrikanten van luchtontvochtigers houden hier rekening mee. DryGair heeft bijvoorbeeld een gepatenteerd luchtcirculatie-mechanisme dat de lucht in alle richtingen duwt. "Hierdoor ontstaan overal in de kas uniforme omstandigheden, zowel dicht bij de ontvochtiger als ver weg."
Elke kas heeft unieke ontvochtigingsbehoeften
Niet alleen verschillen luchtontvochtigers onderling, maar ook de behoefte aan ontvochtiging verschilt sterk van kas tot kas, en er zijn veel factoren die van invloed zijn op de specifieke ontvochtigingsnoden.
Zo wordt de ontvochtigingsbehoefte bepaald door de grootte van de kas, het type gewas, het aantal planten en de plantdichtheid, de geografie en het klimaat, de verlichting, de verwarmings- en koelsystemen en de thermische, schaduw- of verduisteringsschermen. "Dit zijn slechts enkele van de factoren die de luchtvochtigheid beïnvloeden, maar er zijn er meer. Kortom: het bepalen van de ontvochtigingsbehoefte van een kas is een complexe oefening", stelt Ziv.
"Een factor die vaak over het hoofd wordt gezien bij het vergelijken van luchtontvochtigers, is de kennis en expertise van de fabrikant op het gebied van tuinbouw. Luchtontvochtigers zijn niet goedkoop. En als de behoeftes niet eerst in kaart worden gebracht, dan kan het zelfs gebeuren dat het aangeschafte apparaat niet eens het vochtigheidsprobleem oplost. Het is altijd beter om voor een fabrikant te kiezen die je kan helpen je behoeften te begrijpen, een oplossing op maat te maken die het vochtigheidsprobleem kan oplossen en de kennis kan bieden die nodig is om zo effectief en efficiënt mogelijk te werken."
Voor meer informatie:
DryGair
www.drygair.com
info@drygair.com