Cees VandenEnden blikt terug op een halve eeuw glastuinbouw

"Na 54 jaar gewerkt te hebben, denk ik dat het tijd is om iets anders te gaan doen. Door corona heb ik nieuwe hobby's ontdekt en echt meer aandacht besteed aan de familie. Nu kan ik mij daar meer op toeleggen", zegt Cees VandenEnden, die onlangs met pensioen is gegaan na een leven in de glastuinbouw.

Zijn eerste stappen in de tuinbouw deed hij in Nederland. Daarna belandde hij in Canada en ook even in Mexico om zich uiteindelijk te vestigen in Alberta, het Canadese westen.

Een leven lang in de glastuinbouw
Cees legt uit dat zijn vader in 1947 in Nederland met de teelt van groenten in de kas begon. Na verloop van tijd schakelde hij over op de vermeerdering van plantmateriaal en het was die beslissing die ook Cees in de glastuinbouw trok. En zo ging zijn lange, illustere carrière van start. "Na mijn opleiding vroeg mijn vader wat ik wilde gaan doen en ik zei dat als hij door wilde gaan met het vermeerderen van plantmateriaal, ik graag mee wilde doen. En dat deed ik dan ook."

Toen zijn vader besloot met pensioen te gaan, nam Cees het bedrijf over. Het was tijd voor uitbreiding van de kas, maar de toenmalige locatie kon de uitbreiding niet aan, dus ging Cees op zoek naar een nieuwe plek om een twee hectare grote kas te bouwen. Dat was in het jaar 1977.

In de daaropvolgende jaren bleven de mogelijkheden om verder uit te breiden zich opstapelen, maar ook de kosten bleven stijgen. Toen er in 1988 nood was aan plantvermeerderingsactiviteiten in Canada, emigreerden Cees en zijn gezin naar het Noord-Amerikaanse land. Cees legde zich eerst enkele jaren toe op plantvermeerdering voordat hij een nieuwe kans greep in de paprikateelt.

Na enkele jaren deed er zich ook een kort intermezzo voor in Mexico en toen hij terugkeerde naar Canada, verhuisde hij naar Leamington om bij Nature Fresh Farms te werken. Die kans leidde in 2003 tot de oprichting van HortiSource Consulting Inc., waardoor Kees met glastuinders in heel Amerika werkte.

Toen zijn kinderen naar het westen van Canada verhuisden, gingen ook Cees en zijn vrouw aan de andere kant van het land wonen, in Alberta, om dichter bij de kinderen te zijn. Daar wonen ze nu al vijftien jaar. Toen corona uitbrak en Cees minder vaak kon reizen, zowel voor zaken als privé, besloot hij dat het tijd was om met pensioen te gaan.

De glastuinbouw is altijd in beweging
"De constante ontwikkeling maakte het allemaal de moeite waard", zegt Cees. "De glastuinbouw staat nooit stil. Kijk maar naar wat er de afgelopen jaren is veranderd en wat er nog steeds aan het veranderen is."

Een van de grootste veranderingen die Cees nu verwacht, is de verdere verschuiving richting biologische teeltmethoden door de ontwikkeling van organische meststoffen en producten die volledig vrij zijn van gewasbeschermingsmiddelen.

"Vroeger betekende biologische teelt dat je minimaal 30% van je productiecapaciteit kwijtraakte, maar nu is dat niet meer zo. Er worden nu organische voedingsstoffen geproduceerd die een vergelijkbaar mineraalgehalte hebben als synthetische meststoffen, waardoor de prijs van biologische producten concurrerender kan worden."

Hij merkt ook op dat consumenten snel meer verschillende gewassen uit de kas kunnen verwachten. Een van zijn klanten in Guatemala teelde bijvoorbeeld paprika's naast tropisch fruit zoals papaja en ananas, waarvoor Guatemala meer potentieel heeft. Zelfs een paar telers in Europa experimenteren hiermee. Ook de teelt van zachtfruit zal naar verwachting toenemen, aardbeien voorop, gevolgd door blauwe bessen en frambozen. "Technisch maakt het niet uit wat je teelt. Je kunt alles op substraat telen in een kas, maar je moet het wel rendabel maken."

Kastelers niet zo open als vroeger
Hoewel de glastuinbouw door de jaren heen talloze positieve veranderingen heeft doorgemaakt, merkt Cees ook op dat de bedrijfsstructuren en samenwerkingen binnen de sector aan een wijziging onderhevig zijn, vaak op een manier die telers van elkaar afsluit.

"De tuinbouwsector was voorheen vrij open, met telers die samenkwamen in studiegroepen. Nu heb je wel nog contact tussen telers via afzetorganisaties, maar verder is het niet erg open en ik ben bang dat dit model niet meer terugkomt", legt Cees uit.

Kasbedrijven lijken ook steeds groter en groter te worden. Private equity raakt erbij betrokken en de bedrijven worden op een meer kapitalistische manier gestructureerd. Dit maakt het voor nieuwkomers in de sector moeilijker om zich een weg te banen, omdat ze aanzienlijke financiële steun en middelen nodig hebben om snel te bouwen en de markt te betreden.

"Ik hou van deze sector, maar ik denk wel dat het moeilijker wordt om toe te treden. Je hebt veel kapitaal nodig om snel te kunnen bouwen. Het lijkt erop dat vijf hectare het nieuwe minimum is voor een commercieel succesvolle kasactiviteit."

Maar na 54 jaar in de branche ruilt Cees deze uitdagingen voor een welverdiend pensioen in, waarbij zijn vrouw, kinderen, kleinkinderen en enkele nieuwe hobby's centraal komen te staan.

Cees, het GroentenNieuws-team wenst jou en je familie het allerbeste in dit volgende hoofdstuk van je leven!

Dit was deel 19 in de serie 'Andere Tuinbouwtijden'. Een serie waarin diverse 'oude rotten in het vak' terugblikken en vooruitkijken. En waarin wij onderzoeken wat hun werk heeft betekend voor de tuinbouwsector van nu.

Tips voor de serie zijn van harte welkom en kunnen gemaild worden naar: info@groentennieuws.nl. Hieronder alle delen tot nu toe.

Deel 1: Piet Bom - Fiberglass kassen de opvolger van aluminium?
Deel 2: Henry van der Lans - We sliepen in hetzelfde hotelletje...
Deel 3: Rob Grootscholten - 42 jaar kassenbouw in een notendop
Deel 4: Peter Stuyt - Als Hollandse Amerikaan combineer ik...
Deel 5: Leo Alsemgeest - Stap voor stap een stapje terug
Deel 6: Harry Dullemans - Je moet nooit zeggen dat je er niet bent...
Deel 7: Kees de Groot - We moeten iets anders maken dan een...
Deel 8: Leo Alleblas - De drang naar avontuur zit in ons bloed
Deel 9: Carel Zwinkels - Een tuinder moet zich blijven ontwikkelen ...
Deel 10: Willem van Dorssen - Willem, pas je op met je lakschoen ... 
Deel 11: Cees en Leo van der Lans - Als je alles zelf wilt doen ...
Deel 12: Marten Barel - De ontwikkeling die de tuinbouw heeft... 
Deel 13: Hans Zeeman - Dankbaar dat onze familienaam nog... 
Deel 14: Johan de Hoog - Bij storm rapen we samen het glas 
Deel 15: Ton van der Kooij - Voor één avond toverde ik mezelf om ... 
Deel 16: Cees Overgaauw - Zonder beschermengel had ik nu nog ...
Deel 17: Bram van den Ende - De belevenissen van Bram in ...
Deel 18: Henk Koot – Bij mijn introductie als voorlichter had ik ...