Tholen - Dat een groente gevierd wordt is al bijzonder, maar voor een groente die moeilijk ligt qua smaak en ook nog een exoot is, is het wel heel apart. Toch werd eind september in Onze Volkstuinen in Almere het eerste Sopropo Festival gehouden, heeft Sopropo een magazine en speelt het een rol in de film Melon-a-Mer van kunstenaar Sarojini Lewis waarbij sopropo symbool staat voor een zoektocht naar veiligheid en vertrouwen. Voor Flevo Campus reden om te investeren in deze bijzondere groente.
In veel keukens, zoals de Surinaamse, Indiase, Oosterse, is sopropo een populair en gewaardeerd product voor zijn unieke en bittere smaak. In Nederland en de rest van Europa is het nog een vrij onbekende groente, maar het product past in de toenemende interesse in exotische producten en gerechten. Bovendien heeft sopropo een mooie ‘bijvangst’, het staat namelijk bekend als zeer gezond.
Voor Lenno Munnikes, directeur van Flevo Campus, is juist die emotionele band met sopropo een belangrijke nieuwe insteek voor de toekomst als het gaat om voedsel. “In Nederland richt de wetenschap op het gebied van voedsel zich sterk op gezondheids- en agrarische aspecten. Maar eten is nog zoveel meer. Het is emotioneel beladen, het heeft een geschiedenis. Het streven van Flevo Campus is om die sociaal-culturele kant onder de aandacht te brengen. Op dit festival komen verschillende werelden samen, en zo kunnen we die praktijkkennis met elkaar delen.”
Polder sopropo
Hoewel het om een niche gaat is er in Nederland het hele jaar door vraag naar sopropo. Het wordt vooral via toko’s verkocht, maar is in grootstedelijke gebieden ook wel bij (franchise)supermarkten te vinden. Dat maakt dat er volop dynamiek is rond de teelt en handel in Nederland met bijkomende prijsschommelingen. Vooral in het importseizoen kunnen prijzen flink oplopen. Sinds de Europese Unie eind 2019 een invoerverbod handhaaft op verse producten uit Suriname staat de beschikbaarheid verder onder druk.
In Nederland worden al volop exotische groenten geteeld, hobbymatig zoals bij Onze Volkstuinen, maar ook (semi-)professioneel door telers als Steef Meewisse (Fresh Farma) of Ron van der Zwet, die een kas van 5.000 vierkante meter vol sopropoplanten heeft staat bij Onze Volkstuinen.
Sopropo is een bewerkelijk gewas om te telen. In de onverwarmde kas kan het ongeveer van mei tot oktober in Nederland worden geteeld. Om ervoor te zorgen dat sopropo het jaar rond beschikbaar is op de Nederlandse markt, participeert Flevo Campus in een project van Onze Volkstuinen waar onderzoek wordt gedaan naar het verlengen van de houdbaarheid van de door hen geteelde sopropo.
Huilen
Sopropo heeft vele namen en vormen. De groente staat ook wel bekend als bittergourd, bittermeloen, balsempeer, karela en paré. Hij kan even groot zijn als een flinke courgette, maar ook zo klein als een augurk. De schil is glad of juist enorm bobbelig. De vorm is rond of heel langwerpig en je hebt lichtgroene en donkergroene varianten.
Binnen al die variatie is er één gemene deler: de (zeer) bittere smaak.
Sopropo wordt van oudsher veel in Zuidoost-Azië gegeten en is vandaar uit geëmigreerd naar de Surinaamse keuken waar het veelvuldig wordt gebruikt. In Suriname staat het bekend als superfood. In hippe tentjes kun je er zelfs een shotje sopropo voor je weerstand kopen.
Het eten ervan wordt in Suriname van generatie op generatie ‘gepusht’. Chefkok Sharon de Miranda moest altijd huilen wanneer ze als kind sopropo moest eten. Inmiddels is ze er dol op en weet ze de bittere smaak te camoufleren in gerechten, vertelde ze in het TV-programma BinnensteBuiten waarbij ze een bezoek bracht aan Steef Meewisse. Chef en kookboekenschrijver Judith Cyrus ‘mocht’ als kind veel sopropo eten en deelde deze ervaring op het festival. “We hebben een emotionele band met sopropo, dus we houden vast aan traditionele recepten, maar juist omdat ‘ie ook hier geteeld wordt, is het leuk om andere smaken op te zoeken. Ik zie wel toekomst voor ons product.”
Stand-upcomedian Howard Komproe op het Sopropo Festival
Bitter in de mond, hart gezond
Bitter in de mond maakt het hart gezond. Wetenschappelijk zijn er nog geen harde bewijzen geleverd, maar vanuit de traditie en cultuur weten mensen allang dat bittere groenten goed zijn voor de gezondheid. Sopropo werkt bloedsuiker verlagend en zorgt ervoor dat je hongergevoel verdwijnt.
Of de tropische groente kan helpen diabetes te voorkomen wordt momenteel onderzocht door Wageningen Universiteit & Research (WUR) in opdracht van Green Health Solutions, mede-organisator van het Sopropo Festival. Het is de bedoeling om de uitkomsten van het onderzoek te presenteren tijdens de Floriade in Almere. De eerste resultaten zijn veelbelovend, zo werd al bekend gemaakt rondom het Sopropo Festival.
Bronnen: Green Health Solutions, Horizon, Flevo Campus, BinnensteBuiten
Dit artikel verscheen eerder in editie 10, 35e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.