Op dinsdag 19 oktober is door het Europees Parlement gestemd over de Europese boer-tot-bordstrategie die vorig jaar gepresenteerd werd door Eurocommissaris Frans Timmermans als onderdeel van de Green deal. Hierin zijn vergaande doelen gesteld op onder andere het gebied van gewasbeschermingsmiddelen, kunstmestgebruik en biologische landbouw. Er is dinsdag een resolutie aangenomen die moet zorgen voor een fair, gezond en milieuvriendelijk voedselsysteem binnen de EU. Er zijn namelijk zorgen over de haalbaarheid en betaalbaarheid en die zorgen, die zijn met de aangenomen resolutie nog niet verdwenen.
Het Europees Parlement wil gezonder voedsel voor burgers, eerlijker inkomen voor boeren en minder impact van de voedselindustrie op het milieu, zo deelt men in een persbericht. Daarvoor is een ‘Van boer tot bord’-strategie opgesteld. De strategie moet helpen om de Green Deal van Eurocommissaris Frans Timmermans te halen. Ondertussen moeten agrariërs ook een evenwichtiger aandeel in de winst uit duurzaam geproduceerd voedsel krijgen. Juist daarover bestaan nog veel twijfels, net als dat er flink wat kanttekeningen zijn gezet bij de Green Deal (onder meer door Wageningen University & Research).
Discussie over effecten
In de Green Deal zijn vergaande doelen gesteld op onder andere het gebied van gewasbeschermingsmiddelen, kunstmestgebruik en biologische landbouw. Het Europees Parlement is echter wel van mening dat de onlangs gepresenteerde effectenstudie meegenomen moet worden bij implementatie van de boer-tot-bord strategie.
Diverse Nederlandse en Belgische parlementariërs roerden zich de afgelopen dagen rondom dit onderwerp. Onder hen Jan Huitema van de VVD. "De Europese Commissie heeft de doelen van de boer-tot-bordstrategie gepresenteerd, zonder eerst de effectenstudie af te wachten. Dat wekt bij mij veel chagrijn op. Deze studie concludeert namelijk dat de milieu-impact beperkt blijft, de voedselprijzen voor de consument stijgen en we meer afhankelijk worden van voedselimport. En dat terwijl de voedselprijzen nu al stijgen en onze landbouwgrond steeds schaarser wordt."
Annie Schreijer-Pierik van het CDA stemde tegen. "De kosten van de productiekrimp en doelen in Timmermans’ transitie worden neergelegd op het bordje van boeren en tuinders wier verdienmodel nu al tekortschiet. Er dient eerst een volledige effectbeoordeling te komen die zekerheid biedt over de consequenties voor boereninkomens, levensmiddelenketen en strategische voedselvoorziening, gevolgd door een herijking van de doelstellingen."
Hilde Vautmans van de Open Vlaamse Liberalen en Demcoraten en Renew Europe is wel tevreden: "Ik ben tevreden dat dit initiatiefverslag vandaag werd aangenomen. De Farm to Fork-strategie gaat geen taboes uit de weg, en dat is goed want we hebben een ambitieuze strategie nodig willen we de voedselketen duurzamer maken.
Maar tegenover ambitie moeten de nodige ondersteuning en alternatieven staan, en duurzaamheid moet gepaard gaan met leefbaarheid, of het is op termijn gedaan met de Europese landbouwsector. Dat heeft de achtergehouden studie door de Europese Commissie over de gevolgen van de Farm to Fork-strategie op de landbouwsector ons meer dan ooit aangetoond."
Duurzamer
Voedsel uit de Europese Unie moet in allerlei opzichten duurzamer worden, zo stelden de Europarlementariërs dinsdag samen vast. Een gezamenlijk persbericht vermeldt dat er een resolutie is aangenomen die moet zorgen voor een fair, gezond en milieuvriendelijk voedselsysteem binnen de EU. Om dit einddoel voor elkaar te krijgen, moet de gehele keten – van landbouw tot consument – een andere rol gaan spelen. Zo moet er tegen 2030 meer grond zijn voor biologische landbouw en moeten pesticiden beter worden gecontroleerd, zodat de biodiversiteit overeind blijft. Ook moeten er überhaupt minder pesticiden worden gebruikt.
Eerlijker
De strategie ‘Van boer tot bord’ zal eveneens impact hebben op burgers, die recht hebben op gezonder, duurzamer en eerlijker voedsel uit de EU. Het Europarlement wil daarom dat het vele eten van vlees en sterk bewerkte levensmiddelen wordt aangepakt door maxima in te stellen. Teveel voedsel heeft namelijk nog een te hoog zout-, suiker- of vetgehalte en daar is dus een maximum voor nodig.
Gezonder
Verder moet de EU met aanbevelingen voor consumenten komen over hoe ze gezonder kunnen eten. Die aanbevelingen moeten wetenschappelijk onderbouwd zijn, menen de Europarlementariërs. Maar gezond voedsel mag niet te duur worden voor de burger.
'Boeren steunen'
Daarnaast moet de ‘Van boer tot bord’-strategie een handje helpen om de doelen van de Green Deal van Eurocommissaris Frans Timmermans te halen. Zo moeten er doelstellingen komen voor de maximale uitstoot van broeikasgassen en voor strenge criteria voor hernieuwbare energie in de landbouw. Wel moeten boeren ondersteund worden om de doelen te halen, vindt co-rapporteur Herbert Dorfmann. "Onze landbouwers leveren al fantastisch werk, dus als we hen terecht vragen om hun gebruik van pesticiden, meststoffen en antibiotica verder terug te dringen, moeten we hen ondersteunen zodat de productie niet gewoon buiten de EU gaat plaatsvinden."
De Nederlandse Europarlementariër Anja Hazekamp (Partij voor de Dieren) is de andere rapporteur. Volgens haar stimuleert het beleid van nu landbouwmodellen die schadelijk zijn voor het milieu. "Het huidige EU-beleid effent de weg voor de invoer van niet-duurzame producten. We stellen concrete maatregelen voor om ons voedselsysteem weer binnen de grenzen van de planeet te brengen, door lokale voedselproductie te stimuleren en af te stappen van intensieve veehouderij en gewasmonocultuur met een intensief gebruik van pesticiden," zegt Hazekamp in het persbericht. "Een duurzaam voedselsysteem is ook onmisbaar voor de toekomst van landbouwers."