Na de welbekende 'maar-biologisch-kan-de-wereld-toch-niet-voeden' vraag krijg ik ook regelmatig de 'maar-is-biologisch-nou-ook-gezonder' vraag. De reden waarom de discussie nog in alle hevigheid wordt gevoerd is omdat 'wij' het niet altijd eens zijn over hoe wij gezondheid exact moeten definiëren en wat het allemaal inhoudt. Bij gezondheid denken we in eerste instantie al gauw aan onze eigen gezondheid en dit is lastig te onderzoeken. Variabelen als leefstijl, beweging, (erfelijke) ziektes, stress en dieet hebben namelijk ook enorm veel invloed op iemands algemene gezondheid. Biologische mayonaise, ook al is die veel lekkerder en hebben de kippen een mooi leven, is tenslotte nog steeds mayonaise.
Als de wetenschap onderzoekt of bepaalde producten wel of niet gezond(er) zijn, wordt er vaak gekeken naar voedingsstoffen. In dat opzicht zijn er heel veel studies die uitwijzen dat de biologische variant vaak meer antioxidanten, nutriënten, vitamines, mineralen etc. bevatten. In alle eerlijkheid zijn ook studies die geen verschillen tonen, maar tot op heden zijn er naar mijn weten geen studies die tot de conclusie komen dat gangbare producten op dit gebied beter scoren dan biologisch.
Maar gezondheid is natuurlijk veel meer dan alleen onze eigen gezondheid en het zou dus kortzichtig en naïef zijn om het daar nu niet over te hebben. Wat dacht je van dierengezondheid? Bio-boeren gaan uit van robuuste dierenrassen die passen bij hun omgeving. De dieren kunnen allemaal naar buiten waar ze de ruimte hebben om hun natuurlijke gedrag te uiten zoals wroeten, grazen en scharrelen. Zo stimuleren Bio-boeren de natuurlijke weerstand van hun vee en indien nodig gebruiken ze bij voorkeur natuurlijke geneesmiddelen. Niet voor niets zijn de veeartskosten van biologische melkveehouders 55% lager dan van de gangbare collega.
Als het gaat om plantgezondheid en een gezonde bodem, gaan biologische telers net als de veehouders uit van sterke, vitale plantenrassen die passen bij de omgeving en de bodemsoort. Door gebruik te maken van natuurlijk mest en compost wortelen de plantjes zich diep in de grond. Zo zijn ze weerbaarder tijdens droogte maar ook wanneer ze worden getroffen door heftige regenval. Verder past men een ruime gewasrotatie toe en gebruikt men uiteraard geen kunstmest of chemische bestrijdingsmiddelen. Zo houden biologische boeren hun bodem gezond en vruchtbaar en dat zie je terug in het rijke bodemleven.
Gezondheid gaat natuurlijk ook over een gezonde leefomgeving. Omdat biologische boeren en telers geen chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen of kunstmest gebruiken, kunnen die ook niet in het milieu terecht komen. Maar voor mij gaat gezondheid ook over de mensen die werkzaam zijn in de keten. De boeren, de medewerkers en iedereen die betrokken is in het logistieke proces. Doordat een biologische boer en zijn of haar team niet in contact komen met chemische bestrijdingsmiddelen, heeft dit ook geen negatief effect op hun eigen gezondheid.
Als iemand mij dus vraagt of biologische producten gezonder zijn, is mijn antwoord dus "Ja, absoluut!" Ik leg uit dat de gezondheid van een individu niet los gezien kan worden van de gezondheid van andere mensen in de keten, van gezonde ecosystemen met een gezonde bodem, gewassen en dieren. Ik vertel dat gezondheid niet alleen een kwestie is van niet-ziek zijn, maar het in feite het continu werken aan fysiek, mentaal, sociaal en ecologisch welbevinden is. Wij kijken naar het systeem en doen er alles om er voor te zorgen dat het systeem zo gezond, sterk en weerbaar mogelijk kan floreren. Niet voor niets is gezondheid (naast zorg, ecologie en eerlijkheid) een van de vier basisprincipes van onze prachtige sector.
Greenpaper over gezondheid
Wil je meer weten over het effect biologische landbouw op gezondheid? Kijk dan op de themapagina Gezondheid en download de Greenpaper.