Er vindt een transitie plaats in de wereld van de fruitteelt. De veranderingen in weersomstandigheden en de toenemende aandacht voor duurzaamheid leiden ertoe dat telers hun bedrijfsvoering ‘futureproof’ maken. Voor de aardbeienteelt van Theo Swinkels en Carina Manders van tuinbouwbedrijf De Zijp in Boekel is dit niet anders. De proefopstelling van zonnepanelen die GroenLeven met Theo boven de aardbeien plaatste is een van de duurzame maatregelen die Theo inzet en onderzoekt. “Zonne-energie is een goede zaak, daar wil ik aan meewerken”, zegt Theo.
Theo was een jaar of 14 toen hij voor het eerst in aanraking kwam met de aardbeienteelt. “Samen met mijn broers plukte ik aardbeien bij een teler in de buurt als bijbaantje. Op een gegeven moment konden we een aantal aardbeienplantjes meekrijgen, die we bij het huis van mijn ouders inplantten wat vervolgens uitgroeide tot een vollegronds tuinbouwbedrijf.” Uiteindelijk zijn de broers apart verdergegaan met ieder een eigen tuinbouwbedrijf. Theo zette zo de aardbeienteelt voort.
Door de tijd heen zijn de weersomstandigheden veranderd, merkt Theo op. “Aardbeien staan normaal gesproken in de open grond, maar door de warmer wordende zomers en de toename in neerslag én droogte zijn we inmiddels wel genoodzaakt om over te gaan op beschermende teelt. Tegenwoordig worden de aardbeien steeds meer in stellingen verbouwd, die overkapt worden met plastic kappen.”
De plastic kappen bieden bescherming, maar zijn echter niet de duurzaamste keuze. En dat, terwijl Theo zich juist inzet voor het verduurzamen van zijn bedrijf. “Dat we de planten niet meer in de grond verbouwen is wel een stuk milieuvriendelijker. Bij het bestrijden van onkruid en ongedierte bijvoorbeeld, zorg je er op die manier voor dat de gebruikte (biologische) stoffen niet in de grond terechtkomen. Ik teel dan ook Planet Proof en heb diverse certificeringen zoals GlobalGAP. Een plastic kap past daar dus eigenlijk helemaal niet in.”
Als alternatief voor de plastic kappen kregen zonnepanelen een rol in 2020. Samen met GroenLeven installeerde Theo vorig jaar een pilotinstallatie boven een klein deel van zijn aardbeienplanten. Zo kon er onderzocht worden welk effect de zonnepanelen hebben op de aardbeien. “We merken steeds meer de gevolgen van de sterke instraling van de zon op de aardbeien. De panelen bleken ideaal om dit iets te verduisteren. Toch merkte ik dat de aardbeien wel meer licht nodig hadden dan ze kregen onder de panelen. Daarom zetten we er nu een opstelling naast met lichtere panelen, zodat we kunnen zien of dat de gulden middenweg biedt tussen oogst en energieopbrengst.”
De dubbelfunctie die hier toegepast is zou Theo graag meer willen terugzien in het land. “Ik heb alleen het idee dat veel mensen nog niet zo bekend zijn met de dubbelfuncties met zonne-energie die ontwikkeld kunnen worden. Zodra de dubbelfunctie een algemeen bekend begrip wordt, werkt wellicht iedereen mee aan het inzetten van innovaties zoals deze. Want we willen toch graag onze wereld versterken en verduurzamen voor de generatie die na ons komt?”
In zijn eigen omgeving ziet Theo wel steeds meer interesse ontstaan voor zijn zonne-energieproject. “Er is voor onze regio een Regionale Energie Strategie (RES) opgesteld die initiatieven zoals deze stimuleert. Daarom spreekt mijn zonne-energieproject de gemeente en omwonenden aan. Het past immers precies in de strategie: we wekken energie op zonder er extra grond voor in te zetten en zonder dat het een esthetische impact heeft voor omwonenden.”
Theo ziet daarom duurzame oplossingen als zonnepanelen boven zachtfruit een plaats krijgen in de toekomst van fruitteelt. “We gaan er met de proefopstelling achter komen welke balans tussen zonnepanelen en fruit het meest lucratief zal zijn. Het is nu nog te vroeg om die conclusie al te trekken. Maar één ding is zeker: veel meer telers zullen hun gewassen meer uit de grond halen en moeten bedekken. Kies je in deze wereld dan nog voor folie? Wellicht kom je dan toch uit bij een dubbelfunctie zoals deze.”
Samen innoveren voor een schonere wereld
Steeds meer fruittelers tonen interesse voor een agri-PV oplossing zoals bij Theo is geïmplementeerd. Willem de Vries, projectmanager agri-PV, legt uit: “Een dubbelfunctie zoals deze is een voorbeeld voor de energietransitie. Het levert niet enkel groene stroom, maar ook diverse voordelen voor de teler zoals Theo al vertelde. Sla je de handen ineen met GroenLeven? Dan begeleidt GroenLeven het proces van A tot Z, bijvoorbeeld met het aanvragen van SDE-subsidie. Zo zetten we samen innovatieve stappen voor een betere wereld.”
Voor meer informatie:
GroenLeven
Willem de Vries
Mob: 06 83 24 94 43
+31 (0)58 799 0000
willemdevries@groenleven.nl
www.groenleven.nl/agri-pv