LED-systemen voegen duidelijk waarde toe aan jaarrond teeltconcepten voor de komkommerteelt. Jan Biemans van Tielemans Groentekwekerij uit Boekel en Eric van den Eynde uit Kontich stellen dat vast na hun eerste teelt onder hybride groeiverlichting. In 2020 waardeerden zij hun bestaande SON-T installaties op met Philips LED toplighting systemen van Signify. Ondanks verschillen in kassen, installaties en doelstellingen was hun conclusie eensluidend: LED draagt bij aan een efficiënte, hoge winterproductie van uitstekende kwaliteit.
Lander en Eeric van den Eynde
Egale verdeling
Het bedrijf van Eric en Lander van den Eynde nabij Antwerpen omvat 2 ha onbelichte tomaten en 2,1 ha belichte komkommers aan hoge draad. “Wij teelden al twee jaar onder SON-T lampen, die het natuurlijke licht met 180 µmol/m²/s aanvulden”, vertelt Eric. “In de winter kwamen de vruchten echter niet aan het gewenste gewicht van 350 tot 400 gram. Er moest dus licht bij en LED is daarvoor de meest efficiënte oplossing. Onze vraag aan Signify was hoe we dat op de slimste wijze konden invullen.”
In overleg met hun installateur en de plantspecialisten van Signify zijn meerdere lichtplannen doorgerekend. Vanwege de beperkte kashoogte (goothoogte 5 meter) viel de keuze op Philips GreenPower LED toplighting lineair, omdat die zorgt voor de meest uniforme lichtverdeling.
De helft van de SON-T lampen werd verwijderd en voor iedere lamp werden 2,9 lineaire modules teruggeplaatst. Dat bracht de totale lichtintensiteit op 223 µmol/m²/s, verdeeld over 87µmol/m²/s SON-T en 136 µmol/m²/s LED in rood, blauw en een stukje wit werklicht. De totale installatie geeft 24% meer PAR-licht, terwijl het stroomverbruik (bij gelijke branduren) zo’n 7% lager uitvalt.
“De lichtverdeling is mooi egaal, ook als alleen de LED lampen branden”, vervolgt de teler. "Van dat laatste is vooral in het voor- en najaar nogal eens sprake, als de stralingswarmte van de SON-T niet wenselijk is."
Meer en zwaardere vruchten
In september 2020 was de nieuwe installatie gereed. Om maximaal profijt te hebben van het hogere lichtniveau werd gekozen voor een plantafstand 50 cm (2,5 plant/m2). Er werd direct na het planten op 2 oktober gestart met belichten. Van den Eynde: “De planten reageerden er goed op. Wij streven een groeisnelheid na van zes nieuwe bladeren per week en dat tempo konden we moeiteloos aanhouden. De hogere stengeldichtheid vroeg wel om een iets aangepast snoeibeleid, maar dat had geen gevolgen voor onze arbeidsplanning. Het voornaamste doel was een hoger gemiddeld vruchtgewicht. Dat is zondermeer gerealiseerd. Bovendien hebben we meer komkommers gesneden en waren ze ook mooi op kleur. Onze afnemer is er zeer content mee, dus mijn zoon en ik zijn dat ook.”
Giel Janssen en René Tielemans van Tielemans Groentekwekerij
Winterproductie
Tielemans Groentekwekerij omvat 12 ha kassen op twee locaties in Boekel. Komkommer is het voornaamste gewas. Van begin januari tot eind november realiseert het bedrijf twee hoogedraadteelten per jaar, die voorheen in het belichtingsseizoen 95 µmol/m²/s extra PAR-licht ontvingen van SON-T lampen.
“In 2020 kregen we het verzoek van onze telersvereniging om 3,0 ha aan te passen voor winterproductie”, zegt teeltmanager Jan Biemans. “Om in de donkerste periode voldoende productie, gewicht en kwaliteit te realiseren, moest er flink wat licht bij worden gehangen. We hebben verschillende opties bekeken en doorgerekend. De keuze viel op Philips GreenPower LED toplighting compact van Signify, in combinatie met het GrowWise control systeem. Daarmee kunnen we de LED-installatie dimmen en het lichtniveau nog beter afstemmen op de behoefte van het gewas.”
Langer belichten in avond
Conform het lichtplan werden de toplighting compact groeilampen (afgifte 2.600 µmol in rood en blauw voor een optimale efficiency) bevestigd aan de tralies tussen de rijen met SON-T lampen. Hierdoor werd het lichtniveau met 144 µmol/m²/s verhoogd tot 240 µmol/m²/s. De stengeldichtheid werd gekozen op 2,25 stengels per m2. Biemans: “We zijn tevreden over de gerealiseerde winterproductie en ik ben blij met de flexibiliteit van deze hybride-oplossing. De LED-installatie maakt het mogelijk om ’s avonds zonder extra warmte-input langer door te gaan met belichten. De planten hebben het prima gedaan en zijn de winter goed doorgekomen.”
De teeltmanager denkt er nog meer uit te kunnen halen door de rijafstand iets te versmallen. “In de toekomst denk ik dat we nog meer voordelen kunnen halen door ver-rood licht toe te voegen”, vult hij aan. “Eén ras liet in donkere perioden weleens wat samengetrokken bladeren zien, maar het andere ras had daar totaal geen last van. Per saldo zijn we echter blij met het resultaat.”
Erik Stappers, plantspecialist bij Siginfy vult nog aan: “Full LED met ver-rood heeft zich ondertussen bewezen. De rol van ver-rood licht bij een hybride installatie met meer LED dan SON-T wordt momenteel onderzocht. We nemen daar inderdaad verschillen tussen rassen waar.”
Blik in de kas bij Tielemans Groentenkwekerij
www.philips.com/horti