Tholen - De Duitse Tanja Dworschak, de zelfbenoemde kruidenheks uit Neurenberg, runt haar kruidenbedrijf al sinds 1996 en is de eigenares van Duitslands eerste kas met twee verdiepingen. Maar daar blijft het niet bij: de ondernemer wil in de toekomst (letterlijk) nog hoger reiken.
Het begin van het Bioland KräuterGut Dworschak-Fleischmann ligt bij de overgrootmoeder van de huidige bedrijfsleidster. Zij verloor haar man, vader en zoon tijdens de oorlog en runde daarna de zaak met haar schoonzus en dochter. Vrouwelijke kracht zit dus als het ware in het bloed van het bedrijf. Haar vader en grootvader bouwden samen de eerste kas in de regio, en Dworschak maakt zelf al sinds haar 16e integraal deel uit van de telersgemeenschap in de regio.
‟In het begin werkte ik met tomaten en paprika's, maar ik heb altijd een voorliefde voor kruiden gehad. Toen kwam het begin met een hectare biologische kruiden in potten,” herinnert Dworschak zich.
De grote druk op de grond in de regio was ook een probleem voor haar: ‟Je hebt compensatiegrond nodig, industrie, handel, huisvesting, bossen, luchthavens en autowegen; iedereen vecht om ruimte in de regio. Dus we hebben altijd effectief moeten zijn met ons land.” In 2010 begon ze te experimenteren met het kweken op twee niveaus, waarna ze in 2015 haar kas bouwde met in totaal 13.000m² aan kweekruimte.
Coherent product
Tanja Dworschak is voortdurend op zoek naar manieren om haar bedrijf verder te ontwikkelen, zowel wat productiviteit als wat milieu- en sociale normen betreft. In 1996 begon zij haar kruiden met biologisch label op de markt te brengen. ‟Het motto van de vereniging was destijds 'Ten bate van mens en natuur', en dat heb ik mij zeer ter harte genomen. Daarom neem ik bijvoorbeeld ook mensen met ernstige handicaps en moeilijk plaatsbare mensen in dienst. Mijn overstap naar biologische, veganistische tuinbouw maakte het helemaal af.”
Op dit moment heeft Dworschak 240 verschillende kruidensoorten in het assortiment, van rozemarijn en lavendel tot de klassiekers, zoals peterselie, munt en kervel. ‟Vooral bij de belangrijkste variëteiten is de vraag van de foodretail momenteel bijzonder groot. Een trendproduct hier is zeker koriander. Wat basilicum was in de jaren '80 en '90 is nu koriander, dat vaak wordt gebruikt in de Aziatische keuken.”
Biologisch
Als pionier op het gebied van kassen met meerdere lagen boven elkaar in Duitsland is de volgende stap natuurlijk net zo ambitieus: ‟In de toekomst zouden we op nog meer niveaus willen telen, en daarvoor voeren we nu al proeven uit met vijf niveaus,” lacht Dworschak.
Het spanningsveld ligt hier in de conformiteit met de biologische normen: ‟De crux van deze onderneming zijn de eisen voor biologische en veganistische bemesting. Er zijn veel factoren waaraan moet worden voldaan om dicht op de grond groeiende planten gezond te houden zonder conventionele gewasbeschermingsmiddelen. Het blijft dus spannend, ik kijk uit naar de volgende uitdaging!”
Dit artikel verscheen eerder in editie 4, 35e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
Tanja Dworschak
Bioland KräuterGut Dworschak-Fleischmann
www.kraeutergut.de
info@kraeutergut.de