Elk jaar is het aftellen naar april voor de officiële start van het aspergeseizoen. Dit jaar hebben aspergetelers Bart en Ilse Nagels uit Koningshooikt, deelgemeente van Lier, de eer om de eerste asperges in volle grond (openlucht) te steken. Tot 2016 teelden zij tomaten.
'Het startschot voor een piekperiode die aanhoudt tot Sint-Jan op 24 juni, zegt Bart. 'Een aspergeplant die op gang is, stopt niet met groeien.'
Het is vijf voor tien als we het erf van Bart en Ilse opdraaien. Ondertussen is het al druk op de hoeve. 'Asperges zijn een fijne verwennerij die de lente in huis haalt', zegt Bart. 'Zeker bij de start van het seizoen is de vraag groot.'
Bart (58) begint dit jaar aan zijn vijfde aspergeseizoen: tot 2016 teelde hij tomaten. Vandaag is hij tevreden dat hij zijn bedrijf naar die andere groente heroriënteerde.
7 dagen op 7
'We doen dit niet om een paar jaar uit te bollen', vertelt Bart. 'Integendeel, we gaan er vol tegenaan. Je kan niet anders, alleen al omdat bij asperges veel in een kort seizoen gebald zit. We hebben vier piekmaanden: van midden februari tot midden juni. De aspergeteelt is intensief, met veel handenarbeid en strenge kwaliteitsnormen. Tijdens het seizoen moet je elke dag alle bedden inspecteren. Asperges groeien tot tien centimeter per dag, ook op zondag. Als ze te hoog worden, krijgen ze losse koppen, een violette kleur en andere slechte kwaliteitskenmerken.'
Het bedrijf van Bart en Ilse omvat 3,5 hectare aspergebedden in open lucht en 11.000 vierkante meter onder glas, in de voormalige tomatenserre. 'Die combinatie is heel interessant: door de grond in de serre een klein beetje bij te warmen, brengen wij al in februari de eerste asperges op de markt. Die smaken overigens hetzelfde als onze buitenasperges: de planten zijn van hetzelfde ras en ze zijn in dezelfde volle grond opgeplant. Voor de beregening gebruiken we uitsluitend zelf opgevangen regenwater.'
Tot 1000 kilogram steken
Zodra het kan in april verschuift de bedrijvigheid naar de aspergebedden in open lucht. Op topdagen gaat op het bedrijf van Bart en Ilse maar liefst 800 tot 1000 kilogram asperges naar buiten. Het koppel krijgt daarvoor vier maanden lang versterking van zes – en in de drukste periode zeven – seizoensarbeiders. 'We werken al vijf jaar met hetzelfde team: één Roemeense familie en een Poolse vrouw, voor wie we zelfs huisvesting regelen. We verstaan elkaar: ze kennen het werk en willen er samen met ons voor gaan.'
Hoe ziet een werkdag op de aspergekwekerij eruit? Bart: 'Elke ochtend begint aan de spoel- en sorteermachine. Daar wassen we de asperges die we de dag ervoor gestoken hebben en die een nacht in koud water doorbrachten. Dat is nodig om asperges niet te laten verkleuren. Voor de zekerheid: een asperge steken, is die met een steekmes afsnijden. We kijken in de bedden waar er asperges door de aarde komen piepen. Onder het topje laat je het steekmes zachtjes in de aarde glijden tot je de plant voelt. Dan geef je een kort krachtige stoot en snij je de asperge af.'
Slimme camera
De spoel- en sorteermachine wast alle asperges, snijdt ze netjes op 22 centimeter lengte en sorteert ze per dikte. 'De twee topklasses zijn de A'tjes met een dikte van 16 tot 22 millimeter en de dubbele A's met een dikte van 22 tot 28 millimeter. De sortering gebeurt door een camera die ook andere richtlijnen controleert uit het strikte Flandria-lastenboek zoals de kleur, de vorm van de kop, en of de asperges recht genoeg zijn voor verkoop, dan wel of ze een toekomst als soepasperge krijgen.'
Voor het vermarkten gaan de asperges naar de BelOrta-veiling, waar ze volgens de prijs van de dag worden verkocht. Ilse: 'We verpakken de meeste asperges per 500 gram in schaaltjes met folie zodat ze bij de consument thuis nog enkele dagen in uitstekende conditie blijven in de koelkast. We hebben thuis ook een schilmachine staan die de asperges quasi perfect schilt.
Piepend verse stengels
Bij BelOrta worden de geleverde asperges gekeurd en in een aangepaste koelinstallatie bewaard. ‘s Anderendaags vroeg in de ochtend worden ze geveild en een paar uur later al vertrekken ze naar de klanten, legt Bart uit. 'Wist je trouwens dat je de versheid van asperges kunt controleren door ze te laten zingen of piepen? Wrijf met twee asperges zachtjes over elkaar, en als je een piepend geluid hoort, zijn ze gegarandeerd vers.'
Tijdens het seizoen pluk je als aspergeteler de vruchten van hoe je je planten het jaar rond hebt verzorgd. 'Na 24 juni, als het seizoen afloopt en de dagen nog op hun langst zijn, is het belangrijk dat aspergeplanten genoeg loof ontwikkelen. Een gezond gewas bouwt voldoende suikers op voor het najaar, zodat als het loof afsterft, de plant voldoende energie heeft om het jaar erop veel stengels te laten groeien. Asperges zijn geen knollen of vruchten, het zijn jonge witte stengels die hun weg naar boven de grond zoeken.'
Zwart-witte folie
Als het loof in de winter is afgestorven, bereiden Bart en Ilse alweer het volgende seizoen voor. 'In december-januari verwijderen we het dorre loof. We voeren een beetje grond op rondom de planten en maken de bedden. Die dekken we af met een folie die bovenaan zwart en onderaan wit is. Bij koude ligt de zwarte zijde omhoog om zo veel mogelijk warmte aan te trekken. Bij warmte vertragen we de groei door de witte kant naar boven te draaien. Zo zetten we de schommelende temperaturen toch een beetje naar onze hand.'
Artikel: Jan Coessens
Foto’s: Mies Cosemans ©
Voor meer informatie:
www.flandria.be
www.lava.be