Tholen - De Europese Commissie presenteert vandaag haar Organic Action Plan 2021-2027. Het gaat om een uitwerking van de 'Farm to Fork'-strategie die vorig jaar werd voorgesteld door Frans Timmermans, de Nederlandse vice-voorzitter van de Commissie. Dit plan maakt duidelijk welke maatregelen de Europese Commissie wil gaan nemen om de biologische landbouw in Europa de komende jaren te stimuleren. Belangrijk is vooral om de vraag naar biologische producten te gaan vergroten. Dit jaar wordt onder meer 49 miljoen euro uitgetrokken voor promotie van biologisch voedsel.
Eén van de belangrijkste doelstellingen van de 'Farm to Fork'-strategie is dat in 2030 een kwart van de landbouwgrond in de EU biologisch moet zijn. Momenteel is dat nog 8,5%. Nederland zit daar met 3,7% nog ver onder. Uit het actieplan blijkt dat het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) volledig zal worden ingezet ter ondersteuning van de uitvoering van het actieplan.
Het actieplan is in drie onderling verbonden assen onderverdeeld, die de structuur van de voedselvoorzieningsketen en de ambities vanEuropean Commission de duurzaamheidsdoelstellingen van de Grean Deal. Deze drie punten zullen door 23 acties ondersteund gaan worden:
As 1: De vraag stimuleren en zorgen voor consumentenvertrouwen
De Commissie wil onder meer het aanbod van biologisch voedsel in kantines van overheidsgebouwen en scholen vergroten. Ook staat het voorkomen van voedselfraude en hiermee het versterken van het consumentenvertrouwen hoog op de agenda, evenals de verbetering van de traceerbaarheid.
As 2: Stimuleren van conversie en versterken van de hele waardeketen
Belangrijk is om alle schakels van de keten verder te ontwikkelen. Boeren die willen omschakelen kunnen rekenen op meer financiële ondersteuning. Ook zal er ingezet worden op korte ketens en het versterken van de plaatselijke verwerking (van kleine hoeveelheden).
As 3: Biologische landbouw geeft het goede voorbeeld: de bijdrage van de biologische landbouw aan milieuduurzaamheid verbeteren
Hierin benadrukt de Commissie het belang van bio-landbouw voor de biodiversiteit. 'Biologisch geteelde grond heeft ongeveer 30% meer biodiversiteit dan conventioneel geteelde grond'. Wel is het belangrijk om te blijven zoeken naar nieuwe en betere manieren om de milieueffecten van de biologische landbouw te verminderen (o.a. door de klimaat- en milieuvoetafdruk te verkleinen, de genetische biodiversiteit te vergroten en de opbrengsten te verhogen, alternatieven voor omstreden productiemiddelen en andere gewasbeschermingsmiddelen te ontwikkelen en het dierenwelzijn nog verder te verbeteren).
Reactie IFOAM Organics Europe
De biologische voedsel- en landbouwbeweging IFOAM Organics Europe geeft in een persbericht aan verheugd te zijn over de publicatie van vandaag, en met name over de 'push-pull'-benadering ervan, die gericht is op een evenwichtige toename van zowel de productie als de vraag naar biologische producten.
Jan Plagge, voorzitter van IFOAM Organics Europe, juicht toe dat de EU-strategieën 'Farm to Fork' en 'Biodiversity' de biologische landbouw centraal stellen in een overgang naar duurzame voedselsystemen, met een doelstelling om tegen 2030 gemiddeld 25% biologische grond te bereiken en met de publicatie van een nieuw EU-biologisch actieplan, dat volgens hem een nieuw tijdperk inluidt voor de transformatie van onze voedselsystemen in de richting van biologisch en agro-ecologie.
Hij voegde eraan toe dat "de Commissie concrete stappen presenteert om de vraag naar biologische producten te stimuleren, zoals het budget van 49 miljoen euro voor biologische producten in het kader van het afzetbevorderingsbeleid en de integratie van biologische producten in de verplichte minimumcriteria voor duurzame overheidsopdrachten. Gezien het belang van kennis in biologische voedselsystemen en de rol die biologische praktijken spelen bij de internalisering van externe kosten, zijn ten minste 30% van de Horizon Europe-financiering voor landbouw, bosbouw en plattelandsgebieden toegewezen aan thema's die relevant zijn voor de biologische sector, en is een studie verricht naar de reële prijs van voedsel en de rol van belastingheffing een goede stap vooruit." Hij voegt er aan toe dat hij nu al uitkijkt naar de jaarlijkse 'EU Organic Day', wat een ideale gelegenheid zal zijn om de balans op te maken van de prestaties van het biologische actieplan.
Eduardo Cuoco, directeur van IFOAM Organics Europe, zei dat "we niet mogen vergeten hoe belangrijk de betrokkenheid van nationale, regionale en zelfs lokale actoren is, wil dit actieplan zo succesvol mogelijk zijn voor het bereiken van de doelstelling van 25% biologische landbouw en bij de overgang naar duurzamere voedselsystemen. Dit actieplan reikt de lidstaten instrumenten aan om het potentieel van de biologische landbouw voor het herstel van de Europese landbouw en de verzoening van landbouw en natuur volledig te benutten. Meer in het bijzonder is betrokkenheid buiten de EU van vitaal belang voor acties op het gebied van overheidsopdrachten, afzetbevordering en de invoering van bio-districten, om er maar een paar te noemen".
Wat het GLB betreft, voegde hij eraan toe dat "dit actieplan nu door de lidstaten ten uitvoer moet worden gebracht via hun nationale strategische plannen voor het GLB. De biologische beweging is dan ook verheugd dat de Commissie ervoor zal zorgen dat de lidstaten optimaal gebruik kunnen gaan maken van de mogelijkheden die het nieuwe GLB biedt om hun nationale biologische sector te ondersteunen en dat de boerenadviesdiensten zullen worden versterkt. Het is tijd om biologische landbouwers en reguliere landbouwers die omschakelen naar biologisch, naar behoren te belonen voor de voordelen die zij de natuur en de samenleving bieden, en om bedrijfsadviseringssystemen die gericht zijn op biologische en andere agro-ecologische praktijken, naar behoren te financieren".
IFOAM Organics Europe kijkt uit naar samenwerking met de betrokken instellingen en belanghebbende partijen om van dit nieuwe biologische actieplan een succes te maken, aan de hand van concrete en werkbare acties in het veld.
Reactie Bionext
Ook Michaël Wilde, directeur van Bionext, is bijzonder verheugd over het feit dat de Commissie een 'push-pull'-benadering hanteert, zo meldt hij op LinkedIn. "Dankzij een kleine groep slimme, moedige en toegewijde politici in Brussel gaan we op weg naar een gezonder, groener en schoner Europa. De Europese Commissie begrijpt duidelijk dat biologische landbouw een uiterst belangrijk onderdeel van de oplossing is als het gaat om het bestrijden van klimaatverandering, het beschermen van de biodiversiteit en watersystemen, het redden van onze kostbare bodems en het (proactief) gezond houden van Europeanen! Vandaag ben ik bijzonder trots om op dit prachtige continent te wonen, waar we bereid zijn verder te kijken dan de volgende verkiezingen."
Op de website van Bionext geeft bestuurslid Roosmarijn Saat (tevens voorzitter van de Biowinkelvereniging) aan dat ze erg te spreken is over de focus op het vergroten van de consumentenvraag. "Wij lopen in Nederland behoorlijk achter op de rest van Europa en het is daarom van groot belang dat er aandacht vanuit Brussel en Den Haag komt voor de verdere ontwikkeling van de biologische markt."
Ijsbrand Snoeij (voorzitter van Biohuis, bestuurslid Bionext) wijst erop dat de verantwoordelijkheid niet alleen in Brussel ligt. "Het is essentieel dat ook in Nederland iedereen met deze plannen aan de slag gaat. Ik roep dan ook het nieuwe kabinet op om ook met een concreet nationaal actieplan te komen met heldere doelen en bijbehorende middelen. Deze Europese voorzet kan voor veel Nederlandse boeren een steun in de rug zijn."
Klik hier voor meer informatie over het Organic Action Plan 2021-2027.