Tholen - Hoewel hij zichzelf persoonlijk meer als vollegrondsteler ziet dan als serreteler, is Ortwin Ceulemans van Crotoni dat wel. In ieder geval ’s winters. Dan komt er uit meerdere serres, die de slateler huurt, rode en groene eikenbladsla, Lollo Bionda en Lollo Rossa. In mei gaat het vervolgens naadloos over op de buitenteelt en blijven de serres even leeg. Tegelijkertijd neemt dan het assortiment flink toe. “Wij geven de consument met onze alternatieve slasoorten namelijk de versiering voor op hun bord.”
In 2001 werd door de families Ceulemans en Weymiens een slateeltbedrijf opgezet. Toen al met de specialisatie sla-alternatieven. Eerst uitsluitend buiten in de vollegrond, maar sinds pakweg een tien jaar ook in serres. “We zijn de teelt in serres gestart nadat een van onze ‘zomerklanten’ vroeg of wij ook ’s winters voor verse sla konden zorgen. Door serres te gaan huren, konden we dat. Ook is het voor ons de manier om onze mensen ook in de winter werk te kunnen bieden.”
Teelt op meerdere locaties
Inmiddels teelt Crotoni in meerdere serres in een straal van zo’n vijftien kilometer rondom de hoofdlocatie met buitenteelt in Lier. “Op deze locatie hebben wij als enige de grond in eigendom, de rest huren wij, ook de rest van de buitenpercelen. De meeste daarvan zijn al wel jaar op jaar door ons in gebruik.” Op de locatie in Lier beschikt Crotoni over een loods met laadkade en koelingen. “Met eigen logistiek brengen wij vanuit de diverse serres de sla naar hier en van hieruit gaat het naar de klant.”
’s Zomers werken de slatelers met oogstwagens en verpakken ze de sla direct na de oogst. Ook die sla gaat naar de thuislocatie, met de trekker. “Vervolgens wegen we de sla, labelen we, gaat de sla de koeling in om te wachten op transport. Sommige klanten komen het zelf halen en ook wij kunnen de logistiek regelen.”
In de grond
Eind februari is Crotoni volop aan het oogsten in de serres. Wel komt ook het begin van de buitenteelt eraan, want rond 7 maart is gestart met planten. “Normaal gesproken kunnen we dan in week 19 alle slasoorten gaan oogsten.”
Ortwin heeft het dan over multileafsla, Lollo Rosso, Lollo Bionda, romeinse sla, eikenbladsla in groen en rood én little gem. In week 20-21 volgen daarna ook frisée (krulandijvie) en platte andijvie. “Met frisée waren we al langer bezig en toen een klant vroeg of we ook platte andijvie hadden, zijn we daar stappen in gaan zetten om ons assortiment te vervolledigen.”
Crotoni teelt zowel binnen als buiten in de grond. Een bewuste keuze. “Persoonlijk vind ik mijzelf meer een vollegrondsteler dan een serreteler. Telen op water heb ik ook nog nooit echt overwogen, al ben ik niet blind voor de mogelijkheden als die zich ooit nog eens voordoen. Buiten vind ik dat het resultaat met onze sla-alternatieven echter nog altijd beter is dan in de serre. Sla die buiten heeft gestaan is vaak harder van blad en nog beter houdbaar. Het maakt volgens mij ook dat de vollegrondsteelt nog altijd toekomst heeft, zeker voor de verwerkende industrie.” Op die laatste markt zet Crotoni ook sla voor het vierde gamma af.
Voorzichtig
Afgelopen zomer en ook dit winterseizoen waren voor telers met sla-alternatieven volgens Ortwin niet om over naar huis te schrijven. “De verkoop van kropsla in België was volgens mij nog best oké, maar met het sluiten van de horeca kopen mensen in de supermarkten toch niet zo snel kleurtjes. Het maakt dat de alternatieven nog steeds wat achterlopen.”
Hoe 2021 gaat zijn, blijft onzeker. Ortwin verwacht, zeker in de eerste helft van het jaar, lagere afnames vanwege de coronamaatregelen, die met name de horeca en foodservice raken. Het maakt dat de teler, die niet ‘teelt om het telen’, maar die nadrukkelijk op verzoek van de klant teelt, op zoek is gegaan naar een gemiddelde. “Alle afspraken met klanten zijn nu voorzichtig, al gaan veruit de meeste wel door zoals voorheen. De volumes zijn voor dit jaar iets anders berekend. We zoeken de gulden middenweg tussen wat er in 2020 effectief afgezet is en wat we verwachten te kunnen gaan doen. Het laatste wat je wilt, is namelijk product moeten vernietigen. Daar heeft niemand wat aan.”
Gat in de markt
Gevraagd naar of Crotoni in 2020 noodgedwongen tot creatieve oplossingen kwam, moet Ortwin het antwoord schuldig blijven. Echt iets creatiefs in coronatijd schiet hem niet direct te binnen. “Ja, je had toename van lokale verkoop, maar dat was met onze afspraken niet echt een optie. Wel ben ik er zeker van dat andere telers hier goed een draai aan hebben kunnen geven.”
De sla-alternatieven van Crotoni blijven niet alleen in België. “Wij proberen om geografisch gezien zoveel mogelijk verspreid te zitten met onze klanten. Het liefst heb ik mijn contacten in alle hoeken van Europa, omdat er in een normaal jaar altijd wel ergens een gat in de aanvoer is. Die gaten in de markt moet je weten te vinden. Vorig jaar was dat echter niet makkelijk. We hebben zelfs even overwogen niet meer buiten de Benelux te gaan, maar uiteindelijk hebben we toch een paar keer product, dat we hier niet kwijtraakten, elders kunnen afzetten.”
Crotoni zorgt dat het voor de klant de juiste verpakkingen of kisten op voorraad heeft. Flowpacken doet men niet.
Experimenteren
Crotoni is van oorsprong slateler, maar inmiddels zitten, zoals gezegd, ook platte en gekrulde andijvie in het assortiment. En werden en worden ook uitstapjes in andere productgroepen gezet. Ortwin vindt het namelijk leuk om te experimenteren. “We hebben een tijdje ijsbergsla gehad voor de Belgische markt, maar met onze kleine percelen konden we niet tegen de grotere jongens opboksen. Als alternatief voor ijsbergsla hebben we wel little gem. Op eigen initiatief zijn we daarmee begonnen. Verder hebben we zoete aardappel geprobeerd, maar dat kwam niet echt van de grond, maar we hebben wel heel wat jaren met succes paksoi gedaan. Daar had ik veel plezier in en ik zou het nu zo weer gaan telen, maar de volumes die de klant van ons nodig had, werden helaas te klein om rendabel te blijven.”
Ook voor dit seizoen staan er wat proefprojecten op de rol. “Nu nog te pril om wat over te vertellen,” aldus Ortwin. “Tegen de zomer hoop ik meer te weten.” Een klein tipje van de sluier kan hij nog wel lichten. “Het zou mooi zijn om de serres ook zomers te kunnen benutten. Maar nee, niet met kropsla.”
Dit artikel verscheen eerder in editie 3, 35e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
Crotoni
www.crotoni.be
Ortwin Ceulemans
ortwin@crotoni.be