Tholen - “Wat planten aan verrood licht nodig hebben, wisselt gedurende het seizoen en wisselt zelfs gedurende de dag,” vertelt Koen van Mechatronix. Met armaturen met een regelbaar deelspectrum is dit soort sturing mogelijk: het standaard spectrum blijft gelijk en de intensiteit van rood en verrood licht kan aangepast worden. “Je hebt enkel dynamisch wat je dynamisch zou willen hebben.” Uiteindelijk zal daarom de gehele belichting naar dynamisch gaan, verwacht hij.
Dynamische belichting
Dynamische belichting is al goed ingeburgerd in de glastuinbouw en indoor teelt. Daarbij gaat het om armaturen waarbij de intensiteit van de belichting aangepast kan worden. Relatief nieuw is de komst van armaturen met dynamische spectra, waarbij het lichtrecept aangepast kan worden. Onderzoekscentra werken hier al wel langer mee: hiermee kunnen ze verschillende lichtrecepten uittesten zonder telkens nieuwe lampen aan te moeten schaffen. Ook 
bij Mechatronix bieden ze lampen met deze kwaliteiten aan (foto rechts).
“Een geheel dynamisch armatuur is goed voor research, maar vooralsnog veel te duur voor de gewone teelt en zelfs voor de vertical teelt,” vertelt Koen Vangorp. “De teler heeft dan veel te veel hangen van alles: te veel rood, te veel blauw, te veel groen. Dat komt economisch niet uit, zowel qua investering als qua energie-verbruik.” Bovendien is het volgens hem momenteel niet nodig. “Met een vast basisrecept kun je heel goed uit de voeten.”
Stuurbaar deelspectrum
Interessanter voor telers is een stuurbaar deelspectrum. Daarmee kan de intensiteit van een deel van het spectrum aangepast worden: meer ver rood of groen bijvoorbeeld, of enkel extra blauw. “Met een stuurbaar deelspectrum heb je enkel dynamisch wat je dynamisch zou moeten hebben”, vertelt Koen. “Dan kun je de plant extra geven wat-ie nodig heeft.”
En wat een plant extra nodig heeft, is in veel productieteelten verrood licht. “De beste productie krijg je als je speelt met de PSS: de phytochrome balans, ofwel de hoeveelheid verrood licht ten opzichte van rood licht. Het wil zeggen dat je in je hoofdspectrum niet standaard verrood licht toevoegt, maar dit pas geeft wanneer het nodig is.”
Het is kennis die uit de natuur afkomstig is. “Net als dat we het shade escape effect uit de natuur nabootsen om met behulp van verrood licht planten meer te laten strekken, kunnen we met variabel licht op meer manieren signalen geven aan de plant. Een mooi voorbeeld is de end-of-the-day-treatment waar extra verrood licht wordt gegeven en het rood uit je lichtrecept wat moet zakken. Hierdoor krijgt de plant het signaal dat het in de schaduw van een andere plant staat en gaat er een natuurlijke strekking opstreden wat zorgt voor langere internodes en een open gewas.”
Wanneer?
Wanneer dat extra verrood nodig is, is gewas- en zelfs ras-afhankelijk. “Je ziet zelfs binnen verschillende soorten basilicum dat sommige soorten het nodig hebben en andere niet. En dus niet gedurende het hele seizoen,” vervolgt Koen.
Het bedrijf participeert met hun dynamische LED-oplossing Coolstack MAX in diverse Belgische en Nederlandse onderzoeken om hier meer over te weten te komen. “Bij verschillende planten, waaronder ook aardbeien in een meerlagenteelt, komt verrood licht in een deel van de teeltcyclus van pas voor de strekking."
In de teelt van de succulent salicornia gaat het om de beworteling en bij zachte kruiden soms om de kieming. “In de vruchtgroenten wordt het assimilatentransport naar de vruchten gestimuleerd met verrood licht. Zo weten we steeds meer over hoe verrood licht optimaal voor de plant is, en met de dynamische deelspectra zorgen we ervoor dat het dan ook beschikbaar is voor de tuinder.”
Voor meer informatie:
MechaTronix
www.horti-growlight.com
Patrick Casteleyn
pcasteleyn@mechatronix-asia.com