Tholen - The Rootstock Company. De naam zegt het al, dit Nederlandse veredelingsbedrijf met ook internationale ambities ontwikkelt onderstammen. Vanaf het moment dat telers in de jaren '90 vruchtgroenten zijn gaan enten een cruciaal onderdeel van de plant.
Toch was er lange tijd geen speler die uitsluitend focust op deze 'onderkant van de plant'. Reden voor Ronald Visser om in 2015 met The Rootstock Company (TRC) te starten. Inmiddels is het bedrijf, gevestigd in Bleiswijk, zover dat er na uitvoerig testen flinke commerciële stappen worden gezet in de markt en dus is het hoog tijd eens te horen hoever men staat.
Ronald Visser en Arnoud Roozen
Van eerste screenings naar hele kassen vol
De eerste stappen met zelf ontwikkelde onderstammen werden gezet in het seizoen 2017-2018. "Destijds voerden we de eerste screenings uit in de teelt van tomaat op substraat in Nederland", vertelt Ronald. Daarna werd met de hybride rassen stap voor stap opgeschaald. Zoals dat gaat, ging het van een paar planten naar rijtjes, naar een paadje, een tralie en inmiddels zijn er telers die ook hun hele tuin hebben vol gezet met planten die zijn geënt op een onderstam van TRC.
Arnoud Roozen maakte die laatste grote groeistappen ook mee. Hij is sinds april 2019 commercieel manager bij de onderstammenspecialist. Anders dan Ronald, die eerst o.a. in financiële functies de sector leerde kennen, is hij al ruim vijftien jaar actief in de sector in diverse rollen. Net als Ronald is hij er inmiddels van overtuigd dat TRC aan de vooravond staat van mooie groeistappen, in zowel de conventionele substraatteelt als de (biologische) grondgebonden teelt.
Dit zijn tot nu toe de groeistappen die in de substraatmarkt tomaat in Europa werden gezet
Groeikracht
Het paradepaardje van de onderstammenspecialist voor in tomaat en aubergine op substraat is Astrolite. Arnoud: "Vanuit de markt trekken we met dit ras veel aandacht. Je merkt dat telers interesse hebben en op zoek zijn naar manieren om meer kilo's te kunnen oogsten. Met onze zeer krachtige onderstam kan dat. Uit vergelijkingsproeven met de referenties uit de markt blijkt dat er een meerproductie haalbaar is."
Net als de markt voor cultuurrassen, staat ook de markt van onderstammen niet stil. Toch gaan de ontwikkelingen hier minder snel. Niet gek ook, omdat er bij onderstammen met minder eigenschappen wordt gewerkt. Allerlei kleuren en vormen zoals voor cultuurrassen spelen voor een onderstam niet. Ronald: "Kort samengevat zijn hier resistentie en groeikracht de belangrijkste punten."
Uit diverse proeven blijkt dat Astrolite t.o.v. de referenties in de markt een meerproductie oplevert. Hierboven een proef uit het seizoen 2019-2020. Klik hier voor een vergroting.
'Allemansvriend'
Astrolite blinkt volgens beide mannen vooral op dat laatste punt uit. Arnoud: "De resistenties bij deze onderstam zijn niet uniek, maar wij vinden dat dat voor de groeikracht wel geldt. Daarbij is het doel om bij de ontwikkeling van een onderstam altijd zoveel mogelijk een 'allemansvriend' te maken, waarop heel veel cultuurrassen het goed doen. Gaandeweg ons proces hebben we al heel veel goede matches tussen culltuurras en onderstam in binnen- en buitenland gezien, al blijft een deel ook afhankelijk van omstandigheden zoals de wijze van telen door de teler en de leeftijd van een kas."
Resistentie
In de bioteelt is TRC naar eigen zeggen zelfs nog iets verder dan in de substraatmarkt. In Europa is de verwachting dat er in het seizoen 2020-2021 voor tomaat, komkommer en paprika samen ongeveer 135 hectare met TRC-onderstammen staat. Ronald: "In de biomarkt, waar naast aubergine en tomaat ook komkommer en paprika worden geënt, zijn we sneller ingeburgerd geraakt. In die markt ligt daarbij de focus meer nog dan in de substraatteelt op resistenties.”
Datzelfde geldt voor de traditionele grondgebonden teelt. Bijvoorbeeld in Mexico, waar een onderstam met fusarium-3 (Fol-2) resistentie erg gewild is. “Onze onderstam TRC 51901 biedt die, naast opnieuw een goede groeikracht”, vertelt Ronald, die verder meegeeft dat voor het seizoen 2021-2022 in Spanje en Italië in tomaat een grootschalige introductie in de traditionele grondgebondenteelt wordt gedaan op circa 60 hectare.
De komkommeronderstammen op de foto zijn beide van TRC. Ardito is een veelgebruikte onderstam in de Noord-, West- en Midden-Europese bioteelt. TRC11550 is een nieuwkomer met een hogere resistentie tegen nematoden. Op de foto is dat goed te zien. De wortels van de onderstam rechts zijn schoon, links is duidelijk knolvorming te zien.
ToBRFV-risico inperken
Een belangrijke ontwikkeling in zowel de bio- als de substraatmarkt is de opmars van het Tomato Brown Rugose Fruit Virus (ToBRFV). Ronald: "Vanaf eind 2019 zijn we hier volop gaan inzetten. Met als resultaat dat wij momenteel, voor zover wij weten, als enige veredelingsbedrijf in onze productiecyclus twee keer een bladmonster van álle planten nemen. Als dat monster negatief is, weten wij dat de plant gezond is en daarmee ook alle zaden. Door twee keer zo'n test te doen, één keer halverwege de teelt én één keer als de laatste tros van de plant is, én daarnaast nog de reguliere zaadtesten perken we de risico's zoveel mogelijk in."
Uiteraard komt daarbij ook een kostenplaatje kijken, want hoever kun, wil en moet je gaan in het afdichten van risico's? "Wij denken met dit protocol de juiste balans te hebben gevonden." En een ToBRFV-resistentie in een onderstam inkruisen? "Dat zou kunnen, al vragen wij ons af of daarmee een teler altijd honderd procent beschermd is. Het blijft een samenspel van onderstam en cultuurras. Momenteel zijn wij wel bezig al ons materiaal te testen op mogelijk al aanwezige ToBRFV-resistentie. We hebben aanwijzingen dat er al resistenties in ons materiaal zitten."
25 jaar
Dat zou 'mooi meegenomen' zijn voor de onderstammenspecialist. Hoe dan ook zal de ontwikkeling, zoals alle veredelingsbedrijven gewoon zijn, niet stil blijven staan. "Al tekenen wij er natuurlijk voor dat over 25 jaar onze onderstammen nog steeds stevig verankerd zijn in de nationale en internationale markt", besluit Ronald lachend. "Aan de unieke eigenschappen kan het in ieder geval niet liggen."
Voor meer informatie:
The Rootstock Company
www.therootstockcompany.com
info@therootstockcompany.com
Ronald Visser
+31 (0)6 51 86 92 89
Arnoud Roozen
+31 (0)6 89 99 09 55