Tholen - Met de Spaanse kou schoten de tomatenprijzen begin 2021 de hoogte in. Voor die telers die elders in productie zijn, niet verkeerd. Ook richting de feestdagen eind 2020 waren de prijzen als gevolg van een goede vraag niet slecht. Toch leert een blik op de cijfers dat het slot van tomatenjaar 2020 wat 'mager' was, met een prijs die gemiddeld in o.a. Nederland en Spanje lager lag dan de afgelopen vijf jaar.
Over de hele linie bleef in Europa, afgaand op het tomatendashboard van de Europese Commissie met cijfers t/m week 53, de traditionele prijspiek in december uit. De rode lijn in onderstaande grafiek blijft steken op het niveau van november, na in oktober nog een serieuze piek.
Daarbij speelt zonder enige twijfel corona een rol. In december werden de coronamaatregelen in steeds meer landen weer strenger, waardoor de horeca en foodservice wederom een knauw kregen en telers hun afzetmarkt zagen verdwijnen of op z'n minst serieus zagen inkrimpen. Vooral voor losse tomaten, met traditioneel meer horeca-afzet, een nieuwe tegenslag in sowieso al een moeizaam jaar.
Lijnenspel
2020 werd ook een bijzonder jaar, met toen corona in Europa écht toesloeg in maart hamsterwoede en ook een vrije val van de Marokkaanse tomatenimport. De zomerperiode was vervolgens prijstechnisch niet om over naar huis te schrijven, waarna in oktober de al eerder genoemde prijspiek volgde, deels te verklaren door extreme hitte en lagere producties. Zowel die moeizame zomerperiode als de piek in oktober zijn in het Europees gemiddelde te zien.
Als we vervolgens kijken naar de situatie per land, waarbij het ten alle tijden belangrijk is je te realiseren dat het hier om gemiddelden gaat en de situatie per tomatensegment kan verschillen, dan valt op het lijnenspel in Spanje misschien wel het minst traditioneel was, in die zin dat de rode lijn voor 2020 nogal afweek van de groene lijn van het vijfjarig gemiddelde.
Voor december komt de gemiddelde prijs uit onder die van 2019 en die van het vijfjarig gemiddelde. De terugkerende (lichte) prijsstijging in december bleef dit jaar uit. Sterker nog, met gemiddeld (weliswaar slechts) één eurocent kwam de prijs nog lager uit dan in november. En dat terwijl de start van het Spaanse seizoen nog goed was (al volgden over de hele kasgroentenlinie ook al snel weer dumpingen en protesten).
In Nederland, het land met de kleine marges, liggen de lijnen het hele jaar al dichter op elkaar. Hier waren traditioneel richting de feestdagen ook in het coronajaar 2020 stijgende prijzen te zien, met belichte telers in productie en onbelichte telers in de teeltwisseling.
Het vijfjarig gemiddelde wordt in 2020 net niet geëvenaard. Wel ligt de gemiddelde prijs iets hoger dan die eind 2019. Met sinds augustus een gemiddelde prijs boven het vijfjarig gemiddelde eindigde lijkt uiteindelijk de vrees voor een 'grauw seizoen' niet helemaal uit te zijn gekomen, al zullen telers individueel daar afhankelijk van hun afzetmarkten zelf verschillend over denken.
Als we ten slotte kijken naar Italië en Frankrijk, de twee andere landen in het dashboard, dan valt hier op dat voor Frankrijk er in december geen cijfers zijn. Het areaal tomaat is, zeker gelet op hoe groot Frankrijk is, beperkt en de belichte productie is dat al helemaal.
Klik hier voor vergroting
In Italië werd december afgesloten met een gemiddelde prijs die onder het vijfjarig gemiddelde uitkomt. Wel lag de prijs vanaf augustus continu aanzienlijk hoger dan in 2019.