Het inkomen uit bedrijf in 2020 wordt voor een gemiddeld glastuinbouwbedrijf geraamd op ruim 180.000 euro per onbetaalde arbeidsjaareenheid (oaje). Dit is bijna 20.000 euro lager dan in 2019 en bijna 25.000 euro onder het gemiddeld inkomen in de periode 2015-2019. Het inkomen daalde omdat de opbrengsten sterker daalden (-2%) dan de kosten (-1%).
NB Meer informatie, uitgesplitst naar snijbloemen, pot- en perkplanten, glasgroenten en de verschillende anders subsectoren van de land- en tuinbouw vindt u hier.
De totale opbrengsten van het gemiddelde glastuinbouwbedrijf dalen in 2020 naar verwachting met gemiddeld 2%. Deze daling is een optelsom van verschillende factoren.
Ten eerste hebben snijbloemen bedrijven en pot- en perkplantenbedrijven minder bloemen en planten verkocht vanwege de coronacrisis. Ten tweede vielen de prijzen van tomaten terug door veel aanbod en teruggelopen vraag vanuit de horeca. Ondanks dat stegen de totale opbrengsten van glasgroenten door betere prijzen bij andere producten. De opbrengsten uit de verkoop van elektriciteit namen ook af. Ondanks een groei van de gemiddelde bedrijfsomvang met ruim 2%, kwam de totale opbrengst niet boven die van 2019 uit. De geraamde opbrengsten dalen daardoor met 50.000 euro gemiddeld en komen uit op afgerond 2,3 miljoen euro per glastuinbouwbedrijf. De opbrengstendaling per m2 is geraamd op circa 4%. Deze daling is te verklaren door een groei van de bedrijfsomvang van 2% bij 2% lagere opbrengsten.
De opbrengst uit groenten steeg in absolute zin met ongeveer 40.000 euro per gemiddeld bedrijf. Die van bloemen daalde afgerond met 60.000 euro en die van overige tuinbouwproducten, waar planten en perkplanten onderdeel van zijn, met een circa 50.000 euro. De overige opbrengsten stegen, met name door toename van de verpakkings-activiteiten van glasgroentebedrijven. De opbrengst uit de verkoop van energie daalden door lagere verkooprijzen.
Op het gemiddelde glastuinbouwbedrijf bestaan in 2020 de opbrengsten voor 34% uit groenten en voor 38% uit pot- en perkplanten (onderdeel overige tuinbouw in de figuur). Van de totale opbrengsten komt 25% van verkoop van snijbloemen. De overige opbrengsten (8%) en de verkoop van elektriciteit (4%) complementeren de opbrengsten. Er zijn slechts enkele kleine verschuivingen van de aandelen ten opzichten van 2019.
Kosten gestegen
In 2020 zijn de totale kosten per glasgroentebedrijf naar verwachting met gemiddeld 8% gestegen in vergelijking met 2019.
De stijging is het gevolg van met name de bedrijfsomvangstoename (6%). Onderliggende kostenposten maakte verschillende bewegingen. De kosten van plantaardige activa (waaronder onder andere uitgangsmateriaal, meststoffen worden ingedeeld), materiële activa (onder andere afschrijvingen en onderhoud) en de kosten van arbeid, al dan niet via derden uitgevoerd, stegen meer dan de bedrijfsomvang. De kosten voor energie en de financieringslasten namen af. Dit alles bij elkaar leidt tot een stijging van geraamde totale kosten met ongeveer 180.000 euro tot gemiddeld ongeveer 2,4 miljoen euro per bedrijf.
Energiekosten dalen door lagere inkooprijs gas en elektriciteit
Energiekosten zijn onder te verdelen in commodity, dienstenkosten en heffingen. De ontwikkeling van de energiekosten kan echter niet los gezien worden van de opbrengsten uit de verkoop van elektriciteit. Energiekosten minus opbrengsten zijn de netto-energiekosten.
In 2020 zijn de gemiddelde gerealiseerde prijzen voor inkoop van aardgas flink gedaald. Het inkoopvolume daalde ook beperkt. De beperkte daling van het volume was het gevolg van een relatief warm jaar en enige voorzichtigheid in de producties door de coronacrisis in het voorjaar. Per saldo daalden de kosten voor inkoop van aardgas met ongeveer 8% per gemiddelde glasgroente bedrijf, per m2 is dit ongeveer 13%
De inkoopkosten van elektriciteit werden vooral beïnvloed door een sterke daling van de prijs. Ondanks de groei van de belichting nam het inkoopvolume niet toe. Door de belichters werd meer gebruikgemaakt van eigen productie. Dit kwam door de toename van de opslag duurzame energie (ODE) op de inkoop van elektriciteit. Per saldo daalden de kosten voor de inkoop van elektriciteit met ongeveer 5% en per m2 ongeveer 10% door de toegenomen bedrijfsgroei. Meer lezen over welke gevolgen de ODE heeft op glastuinbouwbedrijven kunt u hier lezen.
De bruto-energiekosten zijn hierdoor en door de verandering van de bedrijfssamenstelling in 2020 met een kleine 8% per gemiddeld bedrijf gedaald, per m2 ligt dat hoger. De netto-energiekosten zijn het verschil tussen de bruto-energiekosten en de verkoop van energie. Energieverkoop betreft hoofdzakelijk elektriciteit uit aardgasgestookte wkk.
De verkoopwaarde van deze met eigen wkk opgewekte elektriciteit daalde in 2020 ten opzichte van 2019 met ongeveer 9% (zie opbrengsten). De netto-energiekosten van het gemiddelde glasgroentebedrijf daalde met 7%, per m2 met 12%.
Stijging arbeidskosten door krapte, corona en loonkosten
De arbeidskosten zijn een belangrijke kostenpost op glasgroentebedrijven. De laatste jaren stijgen deze. Ook in 2020 nemen die opnieuw toe. Voor 2020 is geschat dat de betaalde arbeidskosten per bedrijf met gemiddeld ruim 16% stijgen tot gemiddeld bijna 734.000 euro per bedrijf. De stijging komt voor 6% voor rekening van de toegenomen bedrijfsomvang en voor de overige 10% door volume en prijsmutaties en door de samenstelling van het gemiddelde bedrijf. Voor een deel is deze stijging toe te schrijven aan hogere lonen die onder andere via de CAO glastuinbouw en CAO uitzendkrachten worden bepaald. Die stijging was dit jaar echter beperkt vanwege het niet sluiten van een nieuwe CAO in de glastuinbouw in 2020. Door de corona-uitbraak was de invulling van arbeidskrachten een uitdaging. Hoewel grootteproblemen uitbleven, werden er wel meer kosten gemaakt. Onder andere door het doorberekende van kosten van extra vervoer van personeel naar de bedrijven en stijgingen van de wervingskosten. Door krapte op de arbeidsmarkt is het vinden van voldoende en goed geschoold personeel nog altijd lastig. Ook de kosten van het inhuren van arbeid voor een specifieke klus, het zogenaamde werk door derden nemen, nam overeenkomstig de betaalde arbeidskosten, toe.
Kosten materiële activa stijgen
De geraamde kosten voor de duurzame productie middelen, dit betreft afschrijvingen op gebouwen en machines en onderhoudskosten en huur, komen voor het gemiddelde glasgroentebedrijf in 2020 ongeveer 13% hoger uit dan in 2019 tot ongeveer 445.000 euro. De mutaties in volume en prijzen zijn beperkt. De kosten voor onderhoud en huur nemen het meeste toe. De afschrijvingen op machines en installaties en afschrijvingen op gebouwen en glasopstanden nemen ook toe maar enkele procenten minder dan voor onderhoud en huur. De groei komt vooral door de groei van het gemiddelde bedrijf met 6% en door de verschillen in samenstelling van het gemiddelde bedrijf tussen 2019 en 2020.
Toegerekende kosten nemen licht toe
Onder deze verzamelpost in de figuur op agrimatie zijn onder andere de kosten voor uitgangsmateriaal, bemesting en gewasbeschermingsmiddelen opgenomen en allerlei overige kostenposten. Het uitgangsmateriaal steeg iets meer (3%) dan de bedrijfsgroottegroei (6%). De kosten van de gewasbeschermingsmiddelen stegen gelijk aan de bedrijfsgrootte. De kosten voor de bemesting bleven onveranderd ten opzichte van vorig jaar wat een daling aangeeft per m2.
Financieringslasten blijft licht dalen
De financieringslasten voor het gemiddelde glasgroentebedrijf zijn in 2020 naar verwachting licht gedaald (min 3%). De goede bedrijfsresultaten van de afgelopen paar jaar heeft bedrijven de ruimte geboden om hun schulden af te lossen. De rentestand in 2020 is, net als in voorgaande jaren, laag. De betaalde rente nam verder af. Gestegen aflossingen en nieuw afgesloten leningen konden tegen lagere tarieven worden afgesloten.
bron: Agrimatie