Het heden, verleden en de toekomst van cannabis in Nederland werden afgelopen maand besproken op GreenTech Live & Online. Een aantal Nederlandse cannabisexperts vertelden over de uitdagingen en verwachtingen van het Nederlandse cannabisexperiment, officieel het 'experiment gesloten coffeeshopketen' geheten.
Jurien Koster van Ofinext leidde het gesprek. Pim Molenaar van Cultivators zat aan de ene kant en Laura Rastovac van Meteor Systems aan de andere. Ook Thomas Rau van de Legal Cannabis Coalition was erbij. Laura startte het gesprek met een korte achtergrondschets van de geschiedenis van de cannabissector in Nederland en de elkaar tegensprekende regelgevingen.
Jurien Koster van Ofinext
Cannabis in Nederland
"In de jaren '60 waren opioïden en heroïne heel populair in Nederland," legde ze uit. "Ook cannabis was heel populair. Om de consumptie van harddrugs te stoppen, besloot de overheid een onderscheid te maken tussen harddrugs en softdrugs. Ook besloten ze softdrugs te tolereren, zodat de consumenten van deze drugs niet afhankelijk zouden zijn van de illegale markt."
Maar cannabis was geen onderdeel van deze legalisering, zodat autoriteiten mensen nog altijd konden veroordelen voor cannabis-gerelateerde activiteiten. Tegelijkertijd werd deze macht nooit ingezet, omdat de regelgeving het gebruik van softdrugs tolereerde. "Dit veranderde echter in de jaren '80, toen sommige mensen werden veroordeeld," vervolgde ze.
Laura Rastovac van Meteor Systems tijdens de Cannabis Capital Convention, oktober 2019, Amsterdam.
"In de jaren '90 werd er vanuit Nederland drugs naar Amerika vervoerd. Daarom stond de overheid onder druk om actie te ondernemen en werd het tolerantiebeleid verscherpt. Dit leidde tot de sluiting van een aantal coffeeshops in 2016. Het gevolg was dat de criminaliteitscijfers stegen en de vraag toch bleef toenemen. Het probleem met zo'n benadering is dat criminele organisaties geen oog hebben voor de gezondheid van mensen, maar alleen kijken naar winst.
In 2017 werd er een nieuwe politieke coalitie gevormd en zij waren het erover eens dat het tijd was om er wat aan te doen. Ze richtten een commissie op om onderzoek te doen naar de mogelijkheden om de cannabisteelt uit het criminele kader te halen en een gesloten toeleveringsketen te creëren. In 2018, na een jaar onderzoek, kwam de commissie tot de conclusie dat het inderdaad mogelijk was om kwaliteitscontroles uit te oefenen op een toeleveringsketen van cannabis. Daarom begonnen ze dit experiment, dat vier jaar duurt. Als het succesvol is, hebben ze nog een jaar om alles te beoordelen en kan het officieel gemaakt worden."
Het gesloten ketenexperiment
Het interessante aan dit experiment is dat de coffeeshops die zich bevinden in het gebied waar de gecertificeerde telers zijn, verplicht zijn om deel te nemen aan het experiment als dit begint. Dit betekent dat zij alleen de producten van deze gecertificeerde telers mogen verkopen. "Er zijn 6 tot 10 telers en die kunnen zich overal bevinden, als de betreffende burgemeesters het daar mee eens zijn," benadrukte Laura.
De cannabissector is echter nog relatief nieuw en een certificering aanvragen is nooit eenvoudig. Dit proces is nog moeilijker gemaakt, omdat de overheid niet duidelijk is geweest over een aantal zaken, aldus de experts.. Daarbij komt nog dat de deadline voor het indienen van een aanvraag snel naderbij komt. "Bedrijven krijgen zes weken de tijd om een aanvraagformulier in te vullen," zei Pim. "Dit is een grote uitdaging voor bedrijven die nog niet zijn begonnen. Tegelijkertijd betekent dit dat de bedrijven die op de hoogte waren van het experiment en al een jaar eerder zijn begonnen met voorbereidingen, nu een voorsprong hebben. Het probleem is hoe dan ook dat er veel onduidelijkheden zijn in het proces, ook met betrekking tot de volgende stappen."
Pim Molenaar van Cultivators
Thomas Rau benadrukte dat de korte periode voor het indienen van een aanvraag te maken heeft met de politieke verkiezingen die in maart 2021 zullen plaatsvinden. "Ik denk dat ze de selectie van telers niet vlak voor de verkiezingen wilden doen," zei hij. "Desalniettemin hebben telers heel weinig tijd om de documenten voor te bereiden. Als je hier nog geen ervaring mee hebt opgedaan, is het onmogelijk om dit in zo'n korte periode te doen. Daarnaast bestaat er altijd nog de mogelijkheid dat er een soort loterij wordt gehouden aan het eind: als er meer dan 10 telers zijn die aan de vereisten voldoen, dan wordt er onder hen geloot. Er is dus nog steeds onzekerheid."
Links Thomas Rau tijdens de editie van GreenTech van vorig jaar
"Als het proces niet duidelijk is, kan het heel eenvoudig juridisch worden aangevochten," merkte Pim op. "Tegelijkertijd bieden onduidelijke criteria een grotere kans dat je iets doet waarmee je kunt winnen. We gaan er in ieder geval vanuit dat alles vertraging oploopt."
"Dit komt ook omdat je een jaar hebt als voorbereidingsperiode," zei Thomas. "Je hebt maar een jaar de tijd om je faciliteit te bouwen. Als je hier geen ervaring mee hebt, moet je in een te korte periode op zoek naar een aantal echte cannabisexperts. Dat is te doen als het bedrijf al ervaring heeft met dit soort zaken.
Er zijn ook andere vragen. De overheid heeft gesteld dat telers 1 kg cannabis per dag moeten produceren, waarbij 25% bestemd is voor hasj. Dat is iets wat de overheid stelt en waar de aanvragers wat mee moeten. De echte markt is echter anders en al jarenlang illegaal: is 1 kg per dag genoeg om aan de vraag van de coffeeshops te kunnen voldoen?"
"Daarom is het heel belangrijk dat we naar de coffeeshops luisteren," zei Laura. "Zij kennen de markt en de cultuur. Er bestaat een goede kans dat dit experiment succesvol is."