Tholen - In de Duitse regio Brandenburg is recent een nieuwe ToBRFV-vondst gedaan. Het virus is gevonden bij een bioteler met folietunnelkassen.
Bij een Poolse teler bij wie in maart een vondst werd gedaan, wordt binnenkort de kas geruimd. Bij beide vondsten heeft onderzoek uitgewezen dat het virus afkomstig is uit uitgangsmateriaal uit het buitenland, in het geval van de Poolse vondst zaad uit Peru dat via een Nederlands bedrijf Europa binnenkwam.
De nieuwe vondsten maken dat teler nog steeds moeten vrezen voor het virus, voluit het Tomato brown rugose fruit virus. In Nederland zijn er twintig besmettingen, in België staat de teller op nul.
Nederlandse besmettingen, stand 27 augustus 2020
- 8 in de gemeente Westland
- 5 in gemeente Hollands Kroon
- 2 in gemeente Lansingerland
- 1 in gemeente Reimerswaal
- 1 in gemeente Haarlemmermeer
- 1 in gemeente Horst aan de Maas
- 1 in gemeente Goeree Overflakkee
- 1 in gemeente Brielle
Foto's: NVWA
Duitsland
Het gaat bij de Duitse teler om een besmetting in het ras San Marzano, meldt EPPO. De planten vertoonden niet de typische bladsymptomen die men kent van ToBRFV, maar de vruchten vertoonden wel verkleuringen die bij het virus horen. Op aangrenzende aubergine- en tomatenplanten werd geen virus gevonden.
Sporenonderzoek leert dat de infectie afkomstig is uit zaad vanuit een ander EU-land. Er worden daarom meer testen uitgevoerd op de overige zaden uit dezelfde levering. Daarnaast worden er officiële maatregelen genomen en worden de geïnfecteerde planten en mogelijk geïnfecteerde compost vernietigd. De tomaten en plantmateriaal worden niet vervoerd. Er zijn hygiënemaatregelen genomen en transportmateriaal wordt gedesinfecteerd.
Polen
In Polen werd de vondst in maart dit jaar gedaan bij een teler van roze tomaten van het ras Tomimaru Muchoo, geënt of Maxifort, weet EPPO. De jonge planten die besmet bleken, waren opgekweekt uit zaad uit Peru dat via Nederland Europa was binnengekomen.
Toen dit duidelijk werd, is door de Poolse nationale plantgezondheidsinstantie bij 119 bedrijven die ook hetzelfde zaad hadden ontvangen. 101 samples werden getest en alle testen bleken negatief voor ToBRFV.
Ook in Nederland werden testen gedaan voor de zaadpartij bij het bedrijf dat het zaad had geïmporteerd. Testen bleken hier ToBRFV-positief.
Bij de Poolse teler werden hygiënemaatregelen opgelegd, waarbij o.a. extra scherp op nieuwe besmettingssymptomen bij nieuwe planten werd gelet. Nieuwe symptomen werden niet waargenomen.
Onder toeziend oog van de Poolse plantgezondheidsinstantie worden de planten bij de teler aan het eind van het seizoen vernietigd. Daarna wordt de kas gedesinfecteerd.
De besmette zaden zijn eveneens vernietigd en van de markt gehaald.
Nederland
In Nederland heeft de NVWA met nieuwe technieken brononderzoek gedaan. Daaruit bleken voor Nederlandse besmettingen minimaal drie verschillende bronnen. Het brononderzoek wordt voortgezet, ook internationaal.
Ondertussen blijft men in Nederland nieuwe maatregelen nemen om nieuwe besmettingen te voorkomen, schrijft Helma Verberkt namens TuinbouwAlert.
Opdelen van het bedrijf
Op de teeltbedrijven wordt nadrukkelijk gekeken naar de bedrijfsinrichting. Door het verder opknippen van bedrijven in zogenoemde fytosanitaire eenheden, is te voorkomen dat bij ziektenuitbraken zoals het ToBRFV, het hele bedrijf wordt besmet, aldus Verberkt. Dit kan middels een ver doorgevoerde compartimentering, gescheiden fust, apparatuur, waterstromen, etc. Telers doen er verstandig aan om hier bij de bouw van nieuwe kassen en teelten over na te denken.
Eliminatiescenario
Het eliminatiescenario van de NVWA blijft van kracht op de getroffen bedrijven. Het virus wordt mechanisch overgebracht en eliminatie is te bewerkstelligen via een grondige reiniging en ontsmetting van het teeltsysteem, kassen en gebouwen bij de teeltwisseling. Getroffen telers moeten hiervoor een plan van aanpak overleggen aan de NVWA. Er zijn vier besmette bedrijven vrijgegeven na een teeltwisseling.
Afvoer teeltmateriaal
Bedrijven met besmette planten moeten hun teeltafval gecontroleerd afvoeren. Samen met Renewi en Groen Agro Control is in het voorjaar onderzoek gedaan naar temperaturen en afbraak van ToBRFV tijdens compostering. In tunnels blijkt de temperatuur dusdanig hoog te worden en het composteringsproces zo te verlopen dat ToBRFV wordt afgedood. Ook steenwol is regulier te recirculeren, indien het wordt gestoomd vóór aflevering bij de afvalverwerker. Maak tijdig afspraken met de partij die de matten op het bedrijf kan stomen, adviseert Verberkt. Op deze wijze is het afval op een verantwoorde wijze af te voeren.