Deze zomer is Tom Moerenhout toegetreden tot de Grower2Grower Subject Matter Experts-groep. Tom is een ervaren aubergineteler en runde tot eind 2018 zijn eigen teeltbedrijf.
Nadat hij zijn bedrijf had verkocht, werd hij vanwege zijn 35 jaar teeltervaring veelvuldig om advies gevraagd. Tegenwoordig adviseert hij telers met dagelijkse activiteiten zoals klimaatbeheersing, gewasonderhoud, voeding en andere teeltonderwerpen. Hij is gespecialiseerd in aubergines en heeft tevens tomaten en komkommers geteeld.
Tom begon met telen toen hij in de jaren '80 een kas van 1,6 ha overnam van zijn vader. Toen Tom zijn bedrijf verkocht, was het teeltoppervlak van de kas uitgegroeid tot 2,5 ha met uitbreidingsmogelijkheden van 2,5 ha en was de kas uitgerust met de modernste technieken en was er ook een proef met belichting gedaan.
Stefan Vogrincic, net als Tom consultant bij Grower2Grower, vroeg Tom naar zijn verhaal.
Hoe en wanneer raakte je geïnteresseerd in het telen van aubergines?
Sinds 1990 teelde ik drie rondjes komkommer per jaar. In het najaar van 1991 kregen we voor de eerste keer met een besmetting van het Cucumber Green Mottle Mosaic Virus (CGMMV) te maken. Daarom moesten we in 1992 een ander herfstgewas telen om het virus uit te roeien.
Dit werd een niet-geënte aubergine die onze interesse had gewekt. Na een aantal jaren nadenken besloten we in 1995 over te stappen op aubergines. Andere redenen waren dat de teelt slechts één keer per jaar werd gewisseld en dat er niet op zaterdag geoogst hoefde te worden. Hierdoor kon ik ook in het weekend extra tijd doorbrengen met mijn jonge kinderen.
Hoe zijn de ‘fysieke’ teelttechnieken veranderd en geëvolueerd sinds je 37 jaar geleden begon te telen, bijv. plantdichtheid en arbeidstechnieken?
Enten was een enorme verbetering voor aubergines, omdat de plant van nature een zwak wortelgestel heeft dat niet bestand is tegen een hoge plantbelasting. Het enten gebeurt met behulp van een tomatenonderstam en een ent van een aubergineplant. De belangrijkste voordelen waren de verhoogde opbrengst en kwaliteit.
De topopbrengsten in Nederland zijn gestegen van 45 kg / m2 in 2000 naar 65 kg / m2. Het gemiddelde vruchtgewicht vóór het enten was 285-300 g en tegenwoordig is 300-350 g gebruikelijker. Enten resulteerde in minder wortelziekten (Pythium en Fusarium) en minder Mucor (verwelking van bloemen veroorzaakt door Rhizopus-schimmels).
Het enten veranderde het teeltsysteem ook van in het algemeen 2-3 stelen per plant naar 3-4 stelen per plant. Ik teelde 3 stelen per plant met een dichtheid van 5 stengels per m2. Bijkomend voordeel van het enten was dat de de doorns op de kelk verdwenen waardoor er ook minder vruchtschade was.
Het oogsten van aubergine is een van de moeilijkste gewassen om te leren als teler. Meestal duurt het bijna 6 maanden om snelheid en efficiëntie te combineren. Zo houd je zijscheuten met gewassen (1 tot max 2) naast de vruchten van de hoofdstengels (hetzelfde als paprika's). Het herkennen van schijnvruchten is cruciaal, ze hebben dunne vruchtstengels en worden eerder rood (overrijp). Je moet ze dus op tijd oogsten, wanneer ze vaak slechts 175 gram wegen. Dit is misschien niet in alle landen gunstig wanneer de markt een grotere vruchtmaat vraagt, bijvoorbeeld in Nieuw-Zeeland.
Links de vrucht van de hoofdbloem, rechts is vrucht van de zijscheut. Let op de dunne vruchtsteel en hoe de vrucht te snel rood wordt en dus vroeg moet worden geoogst.
Is het klimaatbeheer veranderd en zo ja, wat zijn de voordelen van energiebesparing en nieuwe manieren van telen die je hebt kunnen bereiken?
Sinds begin jaren '90 zijn er energieschermen geïnstalleerd om energie te besparen, maar de afgelopen jaren laten zien dat we veel meer kunnen doen met schermen om het klimaat in de kas te optimaliseren. Ten eerste heb ik in 1996 naast de gasboiler een WKK geïnstalleerd. Het werd mogelijk om hogere temperaturen te halen om de productie mee te verhogen van nieuwe rassen. De trend van vorig jaar is om met het licht mee te groeien, wat inhoudt dat er hogere temperaturen nodig zijn als je hogere lichtniveaus hebt.
Substraten zijn geëvolueerd en er zijn nieuwe rassen op de markt zijn gekomen - heeft dit je irrigatiestrategieën veranderd, zo ja, hoe veranderde dit de manier waarop je je watergehalte, EC, PH enz. regelt?
We begonnen te telen in aarde zoals mijn vader deed, maar we zijn in 1982 al overgestapt op steenwol. In de beginjaren was het waterhoudend vermogen niet zo groot, dus hadden we droge matten aan de bovenkant. Met de nieuwe generatie matten ben ik snel overgestapt naar 10 cm hoge GT Master matten met ongeveer 11 L / m2.
Aubergineplanten ontwikkelen een enorm wortelgestel, dus om te kunnen sturen met irrigatie is een hoger volume vereist. Een van de dingen die we goed hebben gedaan, is dat we nooit een echt probleem hebben gehad met crazy roots.
De combinatie van een generatieve teeltstrategie, het bouwen van een natuurlijk ecosysteem in je matten (bijvoorbeeld door gebruik van compostthee) en het gebruik van Trichoderma werkte voor mij. Andere toptelers in Nederland hebben deze generatieve teeltstrategie ook aangenomen om problemen crazy roots te voorkomen - iets waar ik trots op ben.
Ziet je aanvullende belichting een belangrijke rol spelen bij het verhogen van de winterteelt?
Als een van de eerste telers die sinds 2012 kunstmatige LED-belichting in aubergines testte, kunnen we zeggen dat het erg moeilijk is, wat nogmaals bevestigd werd door recent onderzoek in Nederland. We hadden een rij met interlights, later uitgebreid tot twee rijen, maar we hebben het nooit aangedurfd om dit gebied te vergroten. Het lijkt erop dat het gewas de extra fotosynthese moeilijk kan omzetten in een hogere productie. Het veranderen van het lichtspectrum kan een oplossing zijn, maar laten we eens kijken wat de toekomst brengt.
Wat zijn de vijf belangrijkste adviesgebieden die van cruciaal belang zijn voor het succesvol telen van kwaliteits- en hoogproductieve gewassen van aubergines?
- Plantbelasting (vruchten per m2)
- Oogstfrequentie
- Gemiddeld vruchtgewicht gedurende het seizoen
- Bestuiving (hommels en honingbijen)
- Vitaal wortelstelsel (start tijdens vermeerdering)
Tom gaat telers in zijn nieuwe rol advies geven over o.a.:
- Klimaatbeheersing
- Irrigatie- en substraat
- Meststofrecepten
- Monitoring van klimaatcomputers
- Integrated Pest Management
- Vereisten voor plantdichtheid
- Snoeien van planten
- Arbeidstechnieken
- Oogstplanning en prognose
Voor meer informatie:
Cultivators
info@cultivators.nl
www.cultivators.nl
