Hoewel het twee totaal verschillende dingen lijken, zijn er overeenkomsten te ontdekken tussen het plannen van een familievakantie en het overdragen van een familiebedrijf, schrijft BDO Familiebedrijvenadviseur Ruud Loos in dit artikel.
De vakanties zijn weer zo goed als voorbij en allemaal hebben we dat op onze eigen manier ingericht. Zeker in 2020 vielen vele vakantieplannen in duigen of werden vakanties geheel anders ingevuld dan in andere jaren. Ben je ooit met je gezin in de auto gesprongen om gewoon eens op pad te gaan zonder een specifieke bestemming? Ik heb dat vaak gedaan met alleen een land of regio als bestemming, maar het kan zowel spannend als wat chaotisch zijn.
Aangezien het doel simpelweg plezier maken is, heb je in principe niet perse een routekaart, plan of reservering nodig. Je volgt de weg, draait een keer naar links en naar rechts en verblijft daar waar je in terecht komt. Klinkt dat niet als een prachtig avontuur? Hoewel spontaniteit jou en je naasten je op een gezinsvakantie kunnen verbinden, kan het helaas ook leiden tot verdeeldheid.
Dit zien we helaas te vaak gebeuren bij de overdracht van het familiebedrijf. Van nature herbergen veel families verschillende meningen, perspectieven, doelen en persoonlijkheden. Ondanks dat het afstemmen met familieleden een uitdaging kan zijn, is het ook een heel belangrijke stap in de bedrijfsoverdracht.
Identificeer de waarden
Familiewaarden helpen familieleden om de wereld om hen heen te begrijpen, op een bepaalde manier te benaderen, te interpreteren en beslissingen te nemen wanneer zij worden geconfronteerd met belangrijke vraagstukken. Ondanks dat familiewaarden veelal aanwezig zijn binnen een familie, zijn ze niet altijd voor iedereen even duidelijk. Waarom doen we wat we doen? En wat verbindt ons daarin, welke waarden delen we als bedrijfsfamilie? Het identificeren en bespreken van de familiewaarden is een waardevolle exercitie aan het begin van een bedrijfsoverdracht. De familie kan hierdoor namelijk teruggrijpen op de familiewaarden als houvast tijdens het overdrachtsproces.
Bepaal de overdrachtsplanning
Families dienen voorafgaand aan de bedrijfsoverdracht de volgende drie belangrijke vragen te beantwoorden.
- Waar gaan we naartoe?
- Waar staan we nu?
- Hoe komen we daar?
Waar gaan we naartoe?
In tegenstelling tot een spontane en ongeplande gezinsvakantie, is de overdracht van een familiebedrijf het meest succesvol als de familieleden het met elkaar eens zijn over de bestemming. Zonder een gemeenschappelijk gedeelde visie over de toekomst van het familiebedrijf zouden familieleden op gespannen voet kunnen komen te staan en/of tijd en energie steken in activiteiten die nergens toe leiden. Ook al is deze gemeenschappelijk gedeelde visie voor sommigen nog wat abstract, de familie die hetzelfde toekomstbeeld voor ogen heeft is in staat om de energie te richten op de juiste activiteiten die de familieleden naar de gewenste bestemming brengen.
Waar staan we nu?
Elke overdracht heeft een begin. Iedere familie die de uitgangspunten van haar leden en de uitdagingen duidelijk begrijpt, kan uiteindelijk verandering doorvoeren. Dit onderdeel van het proces is een gelegenheid voor de familie om te analyseren waar het momenteel staat en om deel te nemen aan een zinvolle zelfreflectie. Mits respectvol uitgevoerd kan dit onderdeel de familie verenigen in de volgende stap: het vinden van oplossingen.
Hoe komen we daar?
De meeste bedrijfsfamilies zijn ondernemend - laat ze een behoefte of een uitdaging zien en zij vinden een oplossing. Strategieën zijn de activiteiten die de familie zal ondernemen om hun vastgestelde uitdagingen aan te pakken en hun gezamenlijk overeengekomen visie op de toekomst te bereiken. Strategieën voor de overdracht van een familiebedrijf zouden de volgende drie belangrijke pijlers moeten bevatten:
- Eigendom – de overgang van het eigendom en de bijbehorende zeggenschap.
- Bedrijf – het toekomstige succes van het bedrijf en de overdracht van het leiderschap.
- Familie - het welzijn van de familie.
Strategieën zijn het meest effectief wanneer ze gepaard gaan met een actieplan, tijdlijn en een ‘eigenaar’ die verantwoordelijk is voor de implementatie.
Drie vragen, drie antwoorden
Een familie die begint aan een bedrijfsoverdracht zonder een plan, loopt het risico om bij te dragen aan de bekende ongelukkige statistieken over opvolging in het familiebedrijf. De specialisten van de Adviesgroep Familiebedrijven van BDO helpen families om samen deze belangrijke vragen te beantwoorden. Zo helpen wij families in hun reis en garanderen wij de best mogelijke uitkomst. Wij begeleiden de familiegesprekken en leggen deze vast in bijvoorbeeld een Familiestatuut. Dat deden we bijvoorbeeld ook voor veredelaar van uienzaad De Groot & Slot, die hierover vertelden in deze video.
Voor meer informatie:
Ruud Loos
Familiebedrijvenadviseur
BDO
ruud.loos@bdo.nl
www.bdo.nl