Tholen - Uit enquêtes gehouden middenin het heetst van de coronacrisis onder ondernemers in de glastuinbouw ontstond bij nader inzien een mogelijk 'te overdreven somber beeld'. Inmiddels is de sfeer iets meer ontspannen en perspectiefvoller en ontstaat uit een nieuwe steekproef onder diezelfde ondernemers een genuanceerder beeld.
Feit blijft dat ondernemers zich zorgen blijven maken, zo constateert Bernhard Nanninga van strategisch marketingbureau Agrado na analyse van de anoniem door hem verwerkte gegevens. Het stemt hem tevreden dat 52% van de ondernemers in is gaan zien dat er veranderingen nodig zijn op het vlak van marketing en strategie.
Dat daarvoor een crisis nodig was, zoals Bernhard eind vorig jaar nog aanstipte, verbaast hem niet. Wel blijft de vraag of, nu de ergste crisis voorbij lijkt, er ook echt iets gaat veranderen.
In de kosten snijden
Geen marktonderzoek zonder het inmiddels bekende globale marktoverzicht, waaruit blijkt dat het vooral de sierteelt is waar de pijn zit met de snijbloementelers voorop. Glasgroententelers zijn positiever gestemd, al hebben de telers met een grote horeca-afhankelijkheid het wel zwaar. In de potplantenteelt is het tij goeddeels gekeerd met op de korte termijn wel omzetverlies, maar op de langere termijn minder langdurig aanhoudende problemen, zo lijkt het nu.
Een aantal bedrijven zit in dusdanig zwaar weer dat ze mogelijk dit jaar moeten stoppen, zo gaven zij aan in de enquête gehouden van 14 t/m 26 mei. Vooral onder sierteeltgroothandels is er die vrees en is het beeld wisselend, afhankelijk van de keten waarin de snijbloemen en/of potplanten verkocht moeten worden. Toch snijden de bedrijven met moeilijkheden niet te veel in de kosten of investeringen om de continuïteit van het bedrijf te blijven waarborgen.
In totaal werden 1422 'verondersteld in de tuinbouw(keten) actieve personen' uitgenodigd voor de enquête. De respons was 8% met als grote groepen: 41% sierteelt, 18% groothandels sierteelt en 10% glasgroententeelt.
Hoop
Ondanks de zorgen blijft de ondernemersgeest levend en blijft men mogelijkheden zien om vanuit een andere insteek omzet te genereren. Dat is echter niet iedereen gegeven omdat men onderdeel vormt van een groter geheel en daarom het maar moet nemen zoals het
komt.
Een kwart van de respondenten denkt dat de Nederlandse tuinbouw weer sterker uit de crisis komt (zeker in de glasgroenten denkt men zo) maar daarentegen denkt 20% dat de tuinbouw juist gaat krimpen.
Bedrijfsblindheid
Bij maar liefst 82% blijkt een actuele visie, missie en strategie aanwezig te zijn. Ook geeft bijna 80% aan dat de marketing, communicatie en verkoop in staat is in te spelen op de
kansen en bedreigingen in de markt. Toch wil 27% de strategie en marketing herzien en nieuwe keuzes maken. Dit doet 32% zelf en 10% besteedt dit uit om bedrijfsblindheid te
voorkomen.
Meerwaarde verbeteren
Een opvallende uitkomst is dat respondenten die aangeven dat hun bedrijf klem zit en onvoldoende daadkracht bezit om te veranderen, de verkoop hier veelal de koers bepaald. Hier wordt door 28% van deze respondenten aangegeven dat hun meerwaarde moet
worden verbeterd om beter concurrerend te worden.
Dit is met name bij de glastuinbouw potplantenteelt en groothandel sierteelt het geval. De respondenten hierin zijn allen directeur of eigenaar van het bedrijf. Uit de totale steekproef blijkt echter dat bij 57% het management of directie juist de koers bepaald
Spreiding en/of afwachten
Op de vraag in welke mate er voldoende spreiding is in klanten, geografisch bereik en doelgroep segmenten geeft 41% aan dit voor elkaar te hebben. Wel spreiding in klanten, maar niet in doelgroep segmenten heeft 16% en 15% geeft aan afhankelijk te zijn van een
paar klanten. Opvallend is dat 7% het op zijn beloop laat en afwacht wie koopt.
Meerwaarde verbeteren
Op de vraag wat er in de afzetketen veranderd moet worden om risico’s naar de toekomst beter af te dekken geeft 30% aan dat deze prima is en niets veranderd hoeft te worden. Maar liefst 26% geeft aan dat ze onderdeel zijn van groter geheel en voor hun gekozen wordt.
Ook geeft 23% aan dat de meerwaarde moet worden verbeterd om de
concurrentiepositie te verbeteren en 13% aangeeft dat er beter zicht op de afzetketen moet worden verkregen.
'Ga voor bulk'
In de enquête, met allerlei meerkeuzevragen, kregen de geënquêteerden ook de mogelijkheid bij enkele open vragen zelf inbreng te geven. Hier springen enkele opmerkingen eruit, waaronder de ondernemer die zich verplaatste in de retailer en vanuit die rol de teler adviseerde om 'lage kwaliteit producten te maken voor een lage prijs'. Dit omdat 'wij retailers' niet zitten te wachten op 'bijzondere en extra smakelijke producten'. Een goed discussiepunt, al zit er in tijden van (corona)crisis, zo blijkt wel, een kern van waarheid in omdat dan de horeca-afzet weg kan vallen en de 'bulk' prioriteit krijgt.
Markt inkrimpen
Nog een open vraag: 'Wat moet er gebeuren om onder deze omstandigheden een boost te geven aan de tuinbouw?' "Reclame, reclame, reclame", schreef een van de ondernemers. Ook: "Via marktwerking inkrimping is misschien wel de beste optie. Met steun blijven we achter de feiten aanlopen en de handel voorzien van goedkope handel. Iedereen blij behalve de kweker."
En dan tot slot nog een analyse na destijds twee maanden corona. De hele situatie legde "haarfijn bloot hoe snel kwekers hun keten kunnen slopen", zo schreef een geënquêteerde. "En ook hoe kwetsbaar de hele handelsketen is. Klanten laten je binnen enkele dagen 'los', terwijl anderen juist samenwerking zoeken en proberen hulp te bieden."
Geen 'go with the flow' dit keer?
Volgens Bernhard reden genoeg de (marketing)strategie van het bedrijf nog eens onder de loep te nemen. Meer dan de helft van de ondernemers, 52%, bleek dat met hem eens. De door Bernhard eind 2019 nog genoemde 'goede crisis' die nodig was om strategiewijzigingen teweeg te brengen, is gekomen. Nu is het nog de vraag of, nu de markt weer lijkt aan te trekken, niet iedereen weer rustig 'go with the flow' verder gaat.
Het hele marktonderzoek inzien? Het rapport is via onderstaande contactgegevens op te vragen bij Bernhard. Eén kanttekening daarbij wel: De kans is natuurlijk aanwezig dat in het netwerk van Bernhard meer dan gemiddeld in marketing- en strategie geïnteresseerde ondernemers zitten.
Voor meer informatie:
Agrado
www.agrado.eu
Bernhard Nanninga
info@agrado.eu