Op 19 mei vond de MeetUp Root Zone Breeding plaats. Tijdens dit online event draaide het om plantenwortels en veredeling. Met meer dan 150 deelnemers uit 13 verschillende landen was dit het eerste internationale live online IMPACT 2025 event van Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. Gemist? Bekijk de MeetUp hier terug.
Veredeling richt zich meestal op het gewas dat je boven de grond ziet. Maar juist de delen van de plant onder de grond zijn essentieel voor de vitale processen van de plant, zoals de opname van voedingsstoffen en water en afweer tegen ziekteverwekkers in de bodem.
Plantenwortels en 3D
Professor Malcolm Bennett van University of Nottingham beet online het spits af. Hij ging in op de traditionele methoden om plantenwortels in het veld te bestuderen: het uitgraven van wortelstelsels. Dit is een zware en tijdrovende klus. Een nieuwe ontwikkeling hierin is de inzet van robots. Door dit werk te automatiseren wordt er tijd bespaard waardoor er ook meer planten bestudeerd kunnen worden.
Daarna ging Bennett in op het fenotyperen van wortelstelsels in een laboratorium. Er zijn tegenwoordig verschillende systemen beschikbaar, maar de meeste daarvan hebben als nadeel dat de wortels in een plat vlak groeien. Het is pas sinds kort mogelijk om wortels in hun natuurlijke omgeving te bestuderen via onder andere 3D-technieken. Via deze technieken wordt het plantenweefsel in beeld gebracht, waardoor je inzicht krijgt in hoe planten reageren op bijvoorbeeld extreme droogte of overstroming. Voor het verder doorontwikkelen van dit soort technieken is volgens Bennett internationale samenwerking, en samenwerking met datawetenschappers, een vereiste.
Fenotypering
Daarna was het woord aan dr. Eric Visser, universitair hoofddocent Experimentele Plantenecologie aan de Radbouw Universiteit Nijmegen. Visser is geïntrigeerd door plantenwortels. Hij ging in op het samenspel tussen een wortelstelsel en zijn omgeving en de flexibiliteit waarmee plantenwortels kunnen reageren op veranderingen in de omgeving. Hij liet zien dat gedomesticeerde planten een veel kleiner wortelstelsel hebben dan hun wilde broers en zussen. Een oorzaak hiervan is dat in veredeling is geselecteerd op hoge opbrengst en dit gaat vaak ten koste is gegaan van het wortelstelsel.
Volgens Visser is een goed wortelstelsel juist heel belangrijk voor een plant omdat de wortels heel flexibel kunnen omgaan met ongunstige omstandigheden. Deze eigenschap van de wortels kan gebruikt worden om bijvoorbeeld de wortelgroei te manipuleren: door voedingsstoffen diep in de bodem te plaatsen, stimuleer je de vorming van diepere wortels waardoor de plant meer kans op overleven bij bijvoorbeeld extreme droogte. Volgens Visser zijn we in de veredeling op een kantelpunt beland, waar het nodig is om te investeren in het veredelen op flexibele wortelstelsels die bestand zijn tegen uiteenlopende omstandigheden. Dit is niet eenvoudig en vergt volgens Visser het ontwikkelen van nieuwe fenotyperingsstrategieën.
Virtueel lunchen en netwerken
Tussen de twee lezingen door en na afloop konden de deelnemers met elkaar in gesprek gaan. De beiden sprekers kregen tijdens hun lezingen een spervuur aan vragen voorgelegd. Moderators Gerrit Heijkoop en Clemens Stolk leidden de discussie in goede banen. Tijdens de lunch werd er aan veertien virtuele lunchtafels verder gepraat. Na afloop was de borrel ook online. Het was even wennen om online met elkaar in gesprek te gaan, maar er werd gedurende de dag ook digitaal flink genetwerkt.