Tholen – Wie de berichten leest over dalende olieprijzen en een overaanbod aan (groene) stroom weet dat het rare tijden zijn. Geld toe krijgen bij afname van stroom omdat energieleveranciers het niet kwijt kunnen, het is momenteel geen utopie. Niet voor consumenten, maar zeker ook niet voor grootverbruikers, zoals de glastuinbouw. “Langer dan vijf uur een negatieve prijs voor elektra, dat is ongekend”, aldus Hans Sonneveld van Enova die uitlegt hoe telers nu ‘leuke rendementen’ kunnen halen uit afname van elektra, maar ook gas.
Eind februari kondigde Hans nog een samenwerking met netbeheerder TenneT aan voor regelvermogen, na noodvermogen nog een manier om het net te balanceren en om er als teler financieel winst uit te halen. “Je zou verwachten dat nu met de roerige tijden het heel hard gaat met nood- en regelvermogen, maar het tegenovergestelde is waar”, vertelt Hans. “Blijkbaar is de energiemarkt nog dusdanig in balans dat er niet buitensporig veel nood- of regelvermogen wordt gevraagd en telers ook niet extra vaak ingeschakeld worden om de netbeheerder uit de brand te helpen bij balansproblemen op het net.”
Urenlang negatieve APX-prijzen elektra
Ondanks dat relatieve evenwicht op het Nederlandse net, is er wel van alles gaande voor wie er oog voor heeft. “Meer dan vijf uur achter elkaar een negatieve prijs voor elektra op de energiehandelsbeurs APX, dat is nooit eerder op deze manier voorgekomen. Wel is hierbij de kanttekening te maken dat de APX-prijs een dag vooruitloopt, dus is het vooral zaak hierop te anticiperen en is het niet mogelijk direct in te springen als het zich voordoet.”
Tegensluiten en handelswinst boeken
Toch is er wel degelijk handelswinst te behalen voor de teler, die al dan niet met behulp van de energiespecialisten van bijvoorbeeld Enova, die energie afneemt tegen hele lage of zelfs negatieve prijzen. Daarvoor is geen nood- of regelvermogen nodig. “Als teler kun je sowieso zelf besluiten de verwarming een graadje lager te zetten als je toch al probeert je teelt iets te remmen met het oog op de huidige marktsituatie of om toch nog even de lampen aan te zetten, al is dat met de huidige zonnige omstandigheden steeds minder logisch.”
Een andere optie is van een iets technischer aard. “Voor kwartaal 2 is door onze klanten de elektra die vrijkomt bij het draaien van hun WKK vaak al verkocht en zijn al soms al wel twee jaar terug posities ingenomen. Als de teler die positie, met de prijs die daarin destijds in een OTC-deal is overeengekomen, tegensluit met de huidige lage APX-prijzen voor elektra, dan kun je het verschil makkelijk uitrekenen. Vervolgens terug gaan leveren op de onbalansmarkt maakt dat er handelswinst te boeken is.”
Hoewel nood- en regelvermogen niet buitensporig vaak wordt afgeroepen momenteel, zijn de prijzen in die markt wel goed. “Niet zo goed als in 2018, maar wel hoog. Van de twee varianten die er
voor nood- en regelvermogen zijn, zie je dat vooral het afregeldeel niet of nauwelijks wordt benut.”
Bodemprijs daggas
En dan de olieprijzen, die zijn ook al laag. Wat kan de teler daarmee? “Met olie niet zoveel, maar een correlatie met de gasprijzen is er wel en die prijzen zijn ook erg laag, zeker op de dagmarkt. Toen begin deze eeuw de gasmarkt werd geliberaliseerd kostte een kuub een dubbeltje en werd er geroepen dat die prijzen nooit meer gehaald zouden worden. Nu is de gasprijs al gedaald tot zes eurocent en een beetje, een echte bodemprijs waarvoor gasproducenten naar verluidt nauwelijks nog rendabel kunnen produceren.”
ODE groter ‘probleem’ dan lage gasprijs
Critici, vooral van buiten de glastuinbouw, zullen met de lage gasprijzen roepen dat het verduurzaming remt. Volgens Hans is daar echter geen sprake van. “Als er in de innovatieve sector die de glastuinbouw al een rem op verduurzaming is, dan is het de ODE geweest. Die belasting Opslag Duurzame Energie maakt dat de animo naar het overstappen op bijvoorbeeld all electric kassen een stuk minder is momenteel, al hebben ondernemers verschillende motivaties om te verduurzamen en die motivatie is echt niet alleen financieel.”
Pleidooi voor de WKK
Bovendien kan Nederland waarschijnlijk nog decennialang niet zonder fossiele brandstoffen, volgens Hans. “Dat komt omdat we nog ver weg zijn van het kunnen opslaan van al die duurzame energie, zowel technisch als ook economisch. Laten we daarom juist positief zijn over de glastuinbouw waar WKK’s draaien die het hoogste energetische rendement hebben van alle bekende fossiele manieren van elektriciteit maken. Die moet je als laatste, van de fossiele bronnen, willen uitzetten.”
Onderste uit de kan
Hoe dan ook, zowel elektra-, gas- of elektra- en gasgebruikers kunnen momenteel door het spel slim te spelen geld verdienen aan de huidige energieontwikkelingen. “Wij proberen in ieder geval, zoals altijd, het onderste uit de kan te halen voor de klant en dat lukt momenteel goed”, besluit Hans die telers oproep de marktontwikkelingen goed te blijven volgen. “En ja, ook die op CO2-gebied. De grote industrie gaat weer in onderhoud de komende tijd, dus blijft het altijd weer afwachten wat dat voor de levering van CO2 gaat doen.”
www.enova.nl
Hans Sonneveld
hans.sonneveld@enova.nl