In heel Noorwegen is de winter zacht en nat verlopen. Met 4,5 graden warmer dan normaal verliep de winter zelfs zo zacht dat de warmterecords in alle regio’s met uitzondering van Noord-Noorwegen gebroken werden. Ook was de periode december tot maart de natste sinds het Noorse Meteorologisch Instituut begon met metingen in 1900.
Dat hebben ze gemerkt bij Njøs, het nationale veredelingscentrum voor Noorse fruitsoorten, in Leikanger aan het Sognefjord in West-Noorwegen. Eind januari begonnen de knoppen van de vroegste pruimensoorten al open te gaan, terwijl de bloemknoppen van peren en frambozen snel groeien.
Stein Harald Hjeltnes, directeur bij Njøs: “Het kan een probleem worden voor de frambozen. Als ze al zo ver ontwikkeld zijn als nu, zijn ze gevoelig voor vorstschade. Dat betekent dat de maand maart cruciaal wordt.”
Vreest nachtvorst in maart
Volgens Hjeltnes wordt de lente vooral spannend voor frambozentelers: “De zachte winter kan positief of negatief uitvallen. Het ligt aan de lente, want vorst kan de planten beschadigen, zeker in gebieden die verder landinwaarts liggen.”
Hjeltnes beschrijft de winter als een ‘overgangsperiode’ voor planten als de knoppen gedurende december en half januari in rust zijn. Maar met een zachte winter zoals dit jaar ontwikkelen de planten zich sneller dan normaal. Al betekent dat niet meteen een vroege oogst, want strenge vorst kan de frambozenplanten aanzienlijk beschadigen.
Hjeltnes: “De maand maart is normaliter een cruciale maand met warme, zonnige dagen en heldere, koude nachten. In het slechtste geval kunnen de knoppen afsterven, zeker in gebieden die verder van de fjorden afliggen.”
Vrees voor schimmels
De wintermaanden zijn ook nat geweest. In vergelijking met het gemiddelde in de periode 1961-1990 was deze winter zelfs zo’n 70 procent natter. Meerdere meetstations in het westen en uiterste noorden van Noorwegen registreerden neerslagaantallen van 250 tot 300 procent boven de normale hoeveelheid. Zacht weer geeft ook goede groeimogelijkheden voor een andere bedreiging voor fruittelers: schimmelziekten. Een andere uitdaging is dat de grond te nat is om met machines te kunnen bewerken.
Hjeltnes: “Om de controle ook de rest van het seizoen te kunnen houden, moet je vroeg zijn met het beschermen van je planten. Besproei je te laat, dan loop je meteen achter.”
Het seizoen kan nog normaal verlopen
Hjeltnes: “Als het niet te hard en te vaak gaat vriezen en de telers op tijd maatregelen kunnen treffen voor de bescherming van hun planten, dan maakt een zachte, natte winter niet veel uit voor de fruitbomen.”
Want de natuur is goed in staat om zich te herstellen zodat het seizoen alsnog normaal verloopt. Een goed voorbeeld vormen de pruimenknoppen die dit jaar twee maanden eerder open gingen dan vorig jaar. Hjeltnes: “Als de knoppen al zo klein naar buiten komen, dan is er niet zoveel nodig om de ontwikkeling te vertragen. Zo is er de afgelopen weken bijna niets gebeurd.”
Bron: nrk.no
