Scandinavië, in dit artikel zijn dat Zweden, Noorwegen, Finland en Denemarken, is een stabiele markt voor groenten en fruit. De import in de vier landen vertoonde de laatste jaren geen grote schommelingen. Zweden is de belangrijkste met een import van rond de miljoen ton, dan volgt Denemarken met circa 0,6 miljoen ton en dan Noorwegen en Finland met beide een kleine 0,5 miljoen ton
De Scandinavische landen halen veruit de meeste groenten en fruit uit EU-landen. In Denemarken is dat zelfs meer dan 90 procent en in Zweden en Finland komt ca. 80 procent uit EU-landen. In Noorwegen als niet-EU land komt ruim 70 procent van de geïmporteerde verse groenten en fruit uit EU landen. Bij deze cijfers gaat het om handel incl. re-export.
Import selectie verse groenten en fruit. Totaal en aandeel Nederlands product op basis van GFH/KCB exportcijfers (in tonnen). Klik hier voor een vergroting.
Meer import dan teelt
In de landen zelf wordt er veel meer groenten geteeld dan fruit. Zweden produceert jaarlijks zo rond de 350.000 ton groenten en 45.000 ton fruit. In Denemarken is dat respectievelijk 325.000 en 60.000 ton, in Finland 270.000 en 25.000 en in Noorwegen 200.000 en 27.000. Alle 4 de landen importeren dus aanzienlijk meer verse groenten en fruit dan ze zelf produceren. Peen, uien en kool zijn de drie belangrijkste producten.
20 procent via en 10 procent uit Nederland
Spanje en Nederland zijn de belangrijkste leveranciers. In Zweden en Denemarken ontloopt de import uit deze beide landen met elk 25 procent elkaar niet veel. In Finland heeft Nederland een groter aandeel (30 procent) dan Spanje (25 procent).
Van de Noorse import komt ca. 30 procent uit Spanje. Het aandeel van Nederland komt op basis van Nederlandse exportcijfers (incl. re-export) ook uit op bijna 30 procent. Volgens het Noorse CBS komt 10 procent uit Nederland. Het Noorse CBS geeft namelijk cijfers naar land van oorsprong. Deze bron geeft aan dat er in 2019 ruim 50.000 ton Nederlands product is ingevoerd. Volgens cijfers van GFH/KCB is er in het afgelopen jaar 46.000 ton Nederlands product naar Noorwegen uitgevoerd.
Export van verse groenten en fruit 2016 - 2019, incl. wederuitvoer en quasi doorvoerwederuitvoer en quasi doorvoer. Klik hier voor een vergroting.
Vooral Nederlandse tomaten
Het aandeel van in Nederland geteeld product in de 4 Scandinavische landen loopt uiteen. Bij de grote glasgroenten gaat het bij tomaten en paprika’s om een aandeel van ruim 40 procent. Bij komkommers is het aandeel Nederlands product in de totale import met ca. een kwart kleiner.
Het aandeel van Nederlandse peren in de totale Scandinavische peren-import bedroeg in het afgelopen jaar ruim de helft. Bij uien was dat een derde. Verder telt Nederlands product ook behoorlijk mee bij champignons en aardbeien. Gering is het aandeel van Nederlands product bij appelen, sla, en courgettes.
Per land zijn er verschillen. Zo komt van de totale Zweedse import van tomaten de helft uit Nederland. Nederlandse peren hebben een groot aandeel in de Deense import, nl. bijna 70 procent van de importperen was Nederlands product. In Noorwegen zijn vooral de Nederlandse aardbeien geliefd.
Bij bijv. avocado’s, mango’s en (zuid Afrikaanse) sinaasappelen is het belang heel groot van de import die via Nederland naar de Scandinavische landen gaat.
Aandeel in Nederlandse export iets minder dan 10 procent
Van de totale Nederlandse export van verse groenten en fruit ging in het afgelopen jaar 8 procent naar de 4 Scandinavische landen. Dit is zowel het geval bij de totale export incl. re-export als bij de export van uitsluitend Nederlands product.
Zweden is de belangrijkste met in 2019 een re-export van 180.000 ton. Aan Nederlands product werd 100.000 ton uitgevoerd. Denemarken is de tweede met 136.000 ton re-export en 51.000 ton Nederlands product. Bij Noorwegen ging het resp. om 92.000 en 46.000 ton en bij Finland om 91.000 ton re-export en 35.000 ton Nederlands product.
Meer re-export dan Nederlands product
Al met al dus aanzienlijk meer re-export dan export van in Nederland geteelde verse groenten en fruit. Voor de export naar Zweden en Noorwegen komt het er op neer dat het aandeel Nederlands product in de totale export ongeveer 35 procent bedraagt. Bij de export naar Denemarken en Finland gaat het gaan om een kleine 30 procent Nederlands product.
Weinig uitschieters
Evenals in 2018 werd in het afgelopen jaar vanuit Nederland incl. re-export 730.000 ton verse groenten en fruit naar de Scandinavië uitgevoerd. De beide jaren daarvoor was het iets minder. Tomaten is met afstand het belangrijkste product, gevolgd door uien, avocado’s, paprika’s en peren.
Tomaten domineren vooral bij de export naar Zweden en Denemarken. Bij de export naar Finland is uien ongeveer even belangrijk. Paprika’s gaan naar verhouding veel naar Noorwegen.
Als we inzoomen op de ontwikkelingen in de afzonderlijke landen, dan valt het allereerst op dat er vooral sprake is van een heel stabiel beeld. De Finse import is de laatste jaren wel groter geweest dan de jaren daarvoor. In Denemarken werd er in 2018 een record hoeveelheid ingevoerd maar in het afgelopen jaar was het weer iets minder maar nog wel meer dan voorheen. De Zweedse en Noorse import vertonen een grote mate van stabiliteit.
Zowel als het om de leveranciers als om de geïmporteerde producten gaat, zijn er maar heel weinig uitschieters. Echte in het oog springende trends zijn schaars. Zo neemt de import van watermeloenen gestaag toe. In Zweden worden er steeds minder sinaasappelen ingevoerd.
Dit artikel verscheen eerder in editie 2, 34e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl. In dat artikel nog véél meer cijfers.
Voor meer informatie:
Fruit & Vegetable Facts
Jan Kees Boon
www.fruitandvegetablefacts.com
fruitvegfacts@gmail.com