Misschien klinkt het nog ver weg, maar vroeg of laat staan sommigen voor de keuze: neem je het familiebedrijf over? Een keuze met verstrekkende gevolgen voor potentiële opvolgers, zo schrijft Ruud Loos (BDO) in deze column. Vader of moeder ‘treedt’ immer af en de volgende generatie komt aan het roer. Vaak ook een lastige keuze, want waar hebben we het over? Zijn er serieuze gesprekken over de opvolging gevoerd? Of is dat onderwerp tussen neus en lippen door besproken? Is het überhaupt al ter sprake gekomen?
"Als opvolger kun je wachten totdat plannen voor je worden bedacht, maar veel beter en leuker is het om zelf leiderschap te tonen in het opvolgingsproces. Door zelf het initiatief te nemen om de grote vragen binnen het familiebedrijf bespreekbaar te maken."
Waarom bedrijfsopvolging niet ter sprake komt
"In de praktijk zien we dat veel (potentiële) opvolgers afwachten tot bijvoorbeeld hun vader of moeder met ze willen praten. Niet uit passiviteit, maar omdat ze het moeilijk vinden bepaalde onderwerpen aan te snijden. Die afwachtende houding heeft alles te maken met de onderlinge verhoudingen, gedragspatronen en emotionele factoren die voortkomen uit de ouder-kindrelatie en de situatie werkgever-werknemer. Ander obstakel is vaak het generatieverschil, de leeftijdskloof van tientallen jaren.
"Ook zien we soms dat uit angst voor discussies en conflicten opvolgers – en hun broers, zussen, neven en nichten, die eventueel niet in het bedrijf willen stappen - liever de goede vrede bewaren en van gevoelige onderwerpen wegblijven. Heel menselijk, maar vroeg of laat is die toekomst wel de realiteit. En hoe langer bedrijfsfamilies die gevoelige thema’s vermijden, hoe groter de kans dat het later juist escaleert. Met alle gevolgen van dien voor het familiebedrijf en de familieleden.
Bedrijfsoverdracht bespreekbaar maken binnen de familie
"Met oog op die continuïteit van het bedrijf én de harmonie binnen de familie, is het cruciaal dat opvolgers initiatief tonen en niet afwachten. Dat ze net als hun voorgangers vooruitdenken en tijd en energie willen investeren in hun toekomst. Juist het proces van overdracht van eigendom, zeggenschap en leiding biedt de gelegenheid om hun visie voor de toekomst voor het voetlicht te brengen. Daarmee maken ze automatisch de opvolging bespreekbaar en daar kunnen opvolgers niet vroeg genoeg mee beginnen.
"Belangrijk aandachtspunt daarbij is om die gesprekken geregeld en gestructureerd te voeren. Dat schiet er in de praktijk nogal eens bij in. Andere dingen gaan vaak voor: de klant, die order. De dag van morgen. Dat personeelsprobleem. Men gunt zichzelf niet de tijd om rustig te praten over zaken als opvolging. En niet alleen met de beoogde opvolgers, maar ook met broers en zussen die wellicht een hele andere kant op willen. Die blijven tenslotte wel familie en daarmee relevant voor het deel ‘familie’ binnen het familiebedrijf.
Opvolgers: kom onder de vleugels vandaan
"Het is aan de opvolgers zelf om het gesprek met hun ouders aan te gaan. Als ze die verantwoordelijkheid nemen, zullen de onderlinge verhoudingen veranderen en groeien zij in hun rol als leider. Wie leiderschap toont in dat proces van opvolging, zal er waarschijnlijk later ook beter in slagen zijn of haar ideeën goed te formuleren, ventileren en te verkopen, bijvoorbeeld als het gaat om bedrijfsstrategie. Je bent dan al een gelijkwaardiger gesprekspartner geworden.
Nieuwe serie NextGen masterclass voor opvolgers in familiebedrijven
"De NextGen masterclass heeft zich de laatste jaren bewezen als de ideale ijsbreker. Deze masterclass van BDO is speciaal gericht op het proces van opvolging. Bijeenkomsten die een uitstekende voorbereiding zijn op het gesprek over opvolging in de familie. Deelnemers stappen even uit dat familiebedrijf en in een setting met andere opvolgers met wie ze ervaringen kunnen uitwisselen. Ze worden aan het denken gezet over het ondernemerschap en bewuster gemaakt van wat ze wel en niet willen. Als gesprekspartner staan ze dan nog steviger in hun schoenen. Thuis en in de zaak."
Klik hier voor meer informatie over het programma en de inschrijving.
Voor meer informatie:
Ruud Loos
BDO
E: ruud.loos@bdo.nl
T: (06) 53 99 29 61