Tholen – Trekkers op het Malieveld, bouwkranen op het Malieveld. Wanneer komen de machines van de kassenbouwers? Die zullen nog wel even op zich laten wachten. Vanwege de veranderende stikstofregels zijn inderdaad verschillende vergunningsaanvragen in de glastuinbouw stil komen te liggen, vertelt Henk van Koppen van AAB NL, maar een aanzienlijk deel hiervan is inmiddels (bijna) opgelost.
Protesten in oktober tegen de strengere CO2-regels. Foto © Andrew Balcombe
Stikstof
Waar gaat het nou eigenlijk over? Op 29 mei 2019 deed de Raad van State twee belangrijke uitspraken over het Programma Aanpak Stikstof, waarin milieu-afspraken gemaakt zijn. Simpel gezegd mogen bij (bouw)projecten daarom geen extra stikstof uitgestoten worden, ook niet als je dat later compenseert. Sindsdien lagen en liggen honderden bouwprojecten stil. Ook in de glastuinbouw was het raak – of beter gezegd, was het mis. “We liepen hier bij tientallen projecten tegenaan,” zegt Henk. “Die projecten hebben nu een tijdje in de ijskast gestaan en het was afwachten hoe we dat konden gaan aanvliegen. En dat is vervelend: Dit soort vertragingen kan veel geld kosten, want in de ergste gevallen kan men pas een jaar later gaan bouwen, omdat je het seizoen mist.”
AAB specialiseert zich in de materie en helpt bij de aanvraag van vergunningen en het gehele bouwproject. “We proberen klanten zo goed mogelijk te adviseren. Dit soort zaken die de boel heel erg kunnen vertragen, zijn dan erg belangrijk om rekening mee te houden. Dat was ook het lastige aan de stikstof-materie: die uitspraak kwam behoorlijk onverwachts en de bevoegde gezaghebbenden wisten niet hoe ze hiermee om moesten gaan.”
PFAS
Daarna kwamen er nog de PFAS regels bij. PFAS is een verzamelnaam en staat voor poly- en perfluoroalkylstoffen. Deze groep chemische stoffen is door mensen gemaakt en komt van nature niet voor in het milieu. Nieuwe normen leggen het gebruik van dit soort stoffen aan banden. Ook binnen de tuinbouw maakt men zich zorgen om deze nieuwe normen, maar volgens Henk zijn deze voor de tuinbouw nog niet zo’n groot probleem als de stikstof. “We houden er zoveel als mogelijk rekening mee, bijvoorbeeld door het tijdens het verkennend bodemonderzoek mee te laten nemen”, zegt hij. “Hoofdzakelijk loop je tegen PFAS aan als je niet met een gesloten grondbalans kan werken, dus als je grond van de ene naar de nadere locatie verplaatst. Dat verschilt per project, maar ik heb nog niet concreet gehoord dat we hierbij tegen problemen aanlopen.”
AERIUS
Stapje voor stapje kwam er ook meer duidelijkheid over de hele stikstofsituatie. In eerste instantie kwam het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu met de AERIUS tool, die hielp met het berekenen van de uitstoot van stikstof. “Het heeft stilgelegen tussen de uitspraak van de Raad van State en de geactualiseerde rekentool online”, zegt Henk. “In die periode probeerden we van alles, maar het mocht niet baten – men was stellig dat het algehele beleid afgewacht moest worden.” Echter op basis van deze tool konden er weer wat meer projecten verder.
Inmiddels zijn er weer wat issues rond stikstof uit de lucht. “We merken dat glastuinbouwbedrijven redelijk snel weer door konden lopen. In vergelijking komt bij glastuinbouw niet zo veel stikstof vrij als bij andere sectoren, zoals bijvoorbeeld veehouderijen.” En nu is er weer een stap gemaakt. “De beleidsregels voor intern en extern salderen zijn vastgesteld voor de meeste provincies”, zegt Henk. Dat betekent dat er meer duidelijkheid is over hoe je stikstofuitstoot gelijk kunt houden, ook als er verschillende locaties bij een project betrokken zijn. “Op basis daarvan konden we weer voor een aantal klanten verder. Er zijn nog een aantal projecten die wat lastiger zijn. Dit betreffen projecten waarbij meer wordt uitgestoten dan gemiddeld of die relatief dicht bij een Natura 2000-gebied zijn gelegen.”
1 december
Voor 1 december belooft het kabinet meer duidelijk te scheppen over het stikstofbeleid en een verhoogde waarde voor PFAS. Ook bij AAB NL zijn ze daar mee bezig. “We weten pas als de nieuwe regels er zijn wat de impact zal zijn, en dan pas kunnen we schakelen”, zegt Henk. “Het wordt hopelijk soepeler, maar als je niet weet hoeveel soepeler kun je er nog niets concreets mee. In een aantal gevallen konden we de aanstaande wijzigingen vooraf goed inschatten, zodat we hierop konden voorsorteren, maar dat is niet altijd mogelijk. Daarom zitten we er continu bovenop, we moeten steeds op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen.”
“Bijna elke dag wordt er weer wat nieuws gepubliceerd”, vervolgt Henk. “We blijven zo goed mogelijk bovenop de nieuwe informatie zitten, zodat we klanten goed kunnen blijven adviseren. Stel er komt weer nieuwe informatie binnen, dan moeten wij kunnen zeggen hoe daar praktisch invulling aan te geven. Maar dat heb je sowieso, elk project is anders en de aanpak dus ook.”
Omdat de kosten van vertraging flink kunnen oplopen, dekken ze bij AAB veel zaken al preventief af. “Bij AAB NL lopen we liever voor op eventuele problematiek en treffen dan dus tijdig de juiste maatregelen. We proberen zaken zo veel mogelijk voor te zijn dus we adviseren bijvoorbeeld in een vroeg stadium al bodemonderzoek te laten uit voeren of te kijken naar ecologie en archeologie”, zegt Henk. “We willen er in zo’n mogelijk vroeg stadium duidelijkheid over hebben. Zo waren wij een aantal jaar terug één van de eersten die bij glastuinbouw al naar stikstofdepositie keken.”
Internationaal
En hoe zit dat internationaal? De stikstofafspraken zijn immers op Europees niveau gemaakt. Toch is stikstof internationaal eigenlijk vooralsnog helemaal geen issue. Volgens Henk zou het in Duitsland en België nog wel eens wat roering kunnen geven, alleen wel op een andere manier. “In Duitsland is de hele situatie anders,” zegt hij. “De gebieden zijn groter en liggen daar veel verder van elkaar vandaan, dus de stikstofdepositie heeft ook minder impact. België is wat dat betreft beter te vergelijken, maar die gaan er anders mee om. Het Programma Aanpak Stikstof, zoals we deze in Nederland hadden, is anders dan die in België.”
Voor meer informatie:
AAB
www.aabnl.nl
Henk van Koppen
0174 - 637 637
h.vankoppen@aabnl.nl