Tholen - Wanneer iemand lang in dienst is bij dezelfde werkgever mag hij of zij bij wijze van spreken tot de inventaris van het bedrijf gerekend worden. In een tijd waarin mensen gemakkelijk van baan wisselen, is het een hele prestatie om zo lang trouw te blijven aan één bedrijf. Jac van der Werf is sinds 1979 voor de Koninklijke Coöperatieve Telersvereniging Zuidoost Nederland en haar voorlopers aan het werkt en behoort dus echt tot de inventaris. “Mijn vrouw zegt altijd: “Je werkt niet bij ZON, je bent ZON””, vertelt Jac.
“Een veilingorganisatie is als een bord spaghetti. Als je aan een sliert trekt, gaat het op allerlei plekken bewegen. Wanneer je weet waar het gaat bewegen, ben je van toegevoegde waarde. Ik heb in de loop der jaren in diverse functies op vrijwel alle afdelingen van het bedrijf gewerkt en heb me ontwikkeld tot een van de kennisdragers van de organisatie. Binnen ZON word ik vaker de ‘wandelende databank’ genoemd.”
Eerste stappen in de sector
Jac was nauw betrokken bij de grote veranderingen die in de sector plaatsvonden. De eerste jaren die Jac voor ZON werkte waren relatief rustig en stonden in het teken van omschakeling in teelt. Veertig jaar geleden, in 1979, kwam hij, na een aantal jaar gewerkt te hebben als sociaaleconomisch voorlichter voor de Land- en Tuinbouwbond, in dienst van de Coöperatieve Veiling Vereniging (CVV) als assistent van de toenmalige adjunct-directeur Van Beek. “In die periode groeide de tuinbouw in de regio Noord-Limburg enorm. Toen ik startte waren aardbeien en augurken hele belangrijke teelten, zowel in de vollegrond als onder glas. Destijds werd ongeveer de helft van het areaal glas met augurken beteeld. Die teelt werd in de jaren tachtig vervangen door komkommer, paprika en tomaten, gewassen die sterk in opkomst waren. Rond 1990 was de augurkenteelt nagenoeg verdwenen.” Door de toename in teelt maakte de veiling ook een sterke groei door. De positie van de veilingen in Limburg werd nog eens versterkt door de fusie in 1990 met de VGV waardoor er in de regio nog maar één grote verkooporganisatie overbleef.
"Ook ZON verloor een aantal telers"
De vorming in 1996 van The Greenery zorgde voor enorme veranderingen in de AGF-sector en dat had ook grote impact op de ontwikkelingen voor telersbelangen in Zuidoost Nederland. Voor die tijd waren alle veilingen aangesloten bij het Centraal Bureau van Tuinbouwveilingen (CBT) die in feite het nationale beleid voor groenten en fruit uitzette. Na de vorming van The Greenery ontstonden naast The Greenery meer commerciële afzetorganisaties die allemaal hun eigen koers moesten gaan varen. “Bij de veilingklok was er nooit een keuze aan wie je je product verkocht. Degene die het meest betaalde, maakte die keus. Wanneer je echter via bemiddeling, dus via de telefoon gaat verkopen, krijg je te maken met klantrelaties en moet jij kiezen aan wie je je product gaat verkopen. Voor ZON werd de periode 1995- 2005 vooral gekenmerkt doordat ZON op eigen moest gaan staan. Het was een zeer turbulente periode, mede door het uittreden van telers en telersgroepen die hun eigen organisaties vormden”, kijkt Jac terug. “Ook ZON verloor een aantal telers. Dat is niet leuk om mee te maken. Je laat dat meestal niet zien maar zo voelt het natuurlijk wel.”
Neerwaartse trend omgebogen naar een opwaartse
Inmiddels heeft ZON vaste vorm gekregen. “Tot ongeveer 2015 zochten we naar een eigen koers, hadden we veel wisselingen in het management en hadden we ook last van een imagoprobleem. Gelukkig hebben we de neerwaartse trend de afgelopen jaren geleidelijk aan weer kunnen ombuigen naar een opwaartse. Hoewel we nu minder groot zijn, zijn we een organisatie die aan de weg timmert met een eigen commerciële koers. Langzaamaan begint die in Nederland steeds meer gewaardeerd te worden. We hebben een directeur die ook landelijk een actievere rol speelt, waardoor we weer deel uitmaken van de groep organisaties die de toon zetten. We krijgen er ook weer wat nieuwe telers bij en ik denk dat we de komende jaren ook verder gaan groeien.”
Jac (66) heeft er inmiddels ruim 40 jaar opzitten bij ZON. “Tijdens de turbulente jaren zijn er natuurlijk wel eens momenten geweest dat ik het gevoel had “nu moet ik weg zijn”, maar dan komt er weer iemand die je waardeert en je graag wil houden en dan besluit je toch te blijven. Zo lang werken voor een bedrijf vind ik dan ook geen prestatie, het is me overkomen”, besluit Jac.
Voor meer informatie:
Royal ZON
www.royalzon.com
[email protected]
Jac van der Werf
[email protected]
Dit artikel verscheen eerder in editie 9, 33e jaargang van vakblad AGF Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl