Tholen – De glastuinbouwsector valt onder een van de topsectoren van de Nederlandse overheid. Wij, als glastuinbouw Nederland, weten wat innovatie is. Aan kennis en kunde is er geen gebrek. Geert-Willem van Weert van Vitotherm vindt echter wel dat de uitvoering van dit topsectorenbeleid meer handen en voeten zou moeten krijgen. Geert-Willem: “Die rol ligt bij de overheid. Overheid, neem je verantwoordelijkheid en regel een goede infrastructuur van alternatieve energiebronnen waarmee echt stappen gezet kunnen worden. Nu ligt die bal nog vooral bij de telers."
Hoge kosten, flinterdunne marges
Energiekosten zijn ongelooflijk belangrijk voor de levensvatbaarheid van een bedrijf. Ze kunnen tot een derde van de totale exploitatiekosten vormen. Geert-Willem: ”In de glastuinbouw worden er maar flinterdunne marges gemaakt, maar door de volumes is het interessant. Er is daarbij een risico dat de marge negatief wordt. Het kan snel de verkeerde kant op gaan.” De overheid vraagt aan de glastuinbouw, als groot-energieverbruiker, om van het gas te gaan. Dat vergt veel organisatie en het kost geld. De tuinders kunnen hun prijzen niet verhogen ondanks dat duurzamer telen door het gebruikmaken van alternatieve energiebronnen. Dus worden allerlei subsidies bedacht. Geert-Willem is van mening dat de overheid aan de verkeerde knoppen draait.
Overheid aan zet
“Er is een topsectorenbeleid. Er wordt geïnvesteerd in de Wageningen UR om slimme dingen te bedenken om de tuinbouw duurzamer te maken. En dat is prima, maar wel onvolledig. Er mist een stimulans voor de telers. Die glastuinbouw kun je stimuleren door te zorgen voor goedkope, schone energie, niet door het verhogen van de gasrekening.”
De duurzame energieprojecten die momenteel zijn of worden aangelegd, zijn in handen van tuinders. Zij verkopen de energie vervolgens aan allerlei buren om de investering rendabel te krijgen. “Tuinders zijn ondernemers. Er zullen er heus wel zijn die dat willen doen, maar als je echt meters wilt maken, moet het anders. De risico’s zijn nu veel te groot voor ondernemers afzonderlijk,” vindt Geert-Willem.
De aanleg van duurzame energiebronnen is de verantwoordelijkheid van de overheid, zo stelt hij. “Alleen de eis neerleggen om van het gas af te gaan, maar het hoe en wat van de teler te laten afhangen, werkt niet. Als de overheid wil dat we massaal om schakelen, zodat we de energie flexibel kunnen inzetten, dan moet diezelfde overheid nu de infrastructuur op orde maken. Zo zorg je ervoor dat iedereen beschikking krijgt over goedkope elektriciteit en warmte. Op moment dat het een beetje loopt kan de overheid het privatiseren, waarmee de investering wordt terugverdiend.”
Branders blijven altijd nodig
Nederlandse tuinders vormen nog maar een klein percentage van het klantenbestand van Vitotherm. “Eigenlijk is dat gek”, vindt Geert-Willem. “Hoewel de rente momenteel laag is, is de investeringsbereidheid ver te zoeken. Dan heb ik het met name over de oudere telers met oudere kassen en verouderde apparatuur. Er zijn nog steeds branders in het veld die niet voldoen aan NOx- 2017. Het is wachten op de boete, maar kennelijk is dat van ondergeschikt belang.”
“De investering in een nieuwe brander is er niet één om enorm van te schrikken, maar toch denkt de tuinder dat die investering zich niet gaat terugverdienen. Dat je, wanneer je over een aantal jaar je bedrijf wilt verkopen, bepaalde investeringen niet meer doet, is te begrijpen. Maar als je brander het niet meer doet, kom je toch echt in de problemen. Ook bedrijven die zijn aangesloten op een WKK of andere duurzame warmtebron, hebben een gasketel – met brander – nodig als achtervang. Wanneer de WKK uitvalt, of wanneer het te koud voor de WKK is om warmte te leveren, is dat niet binnen een kwartiertje opgelost. Dan vormt de gasketel nog altijd het meest betrouwbare alternatief.”
Dure energie, grond en arbeid
Vitotherm levert haar branders dus voornamelijk over de grens, waar de energie goedkoper is en gasgebruik wordt gestimuleerd. De branderinstallaties worden geproduceerd voor verschillende brandstoffen (gas, olie, LPG, biogas en bio-olie). Drie dingen vallen Geert-Willem op als hij de buitenlandse markten vergelijkt met de Nederlandse markt: de Nederlandse grond is duur, de arbeid is duur, en energie is duur en wordt alleen maar duurder.
Gestimuleerd gasgebruik
Om met die laatste te beginnen: er is een aantal landen waar er nu een overgang van kolen naar gas plaatsvindt. “Dat gebeurt in China en de VS en ook in Duitsland wordt gas gestimuleerd. Gas zorgt voor minder vervuiling wat betreft zwavel en stikstof, zo redeneert men. Ook wordt er dan minder CO2 uitgestoten. Dat er ook alternatieven zijn die een nog lagere uitstoot hebben wordt minder belangrijk gevonden. In de landen waar gas gestimuleerd wordt, liggen de kosten ruim twee keer lager. 6 cent per kuub in Rusland bijvoorbeeld. Dat maakt nogal wat uit als energie een derde van je exploitatiekosten vormt.”
Voor meer informatie:
Vitotherm
Overgauwseweg 8
2641 NE Pijnacker
T: +31 (0)15 369 47 57
E: gwvweert@vitotherm.nl
www.vitotherm.nl