Deze week liet het team van Axia Vegetable Seeds hun rassen zien in Leamington op een speciaal diner voor telers in de Mastronardi Estate Winery in Kingsville.
Tijdens het diner was er een flinke afvaardiging van de Nederlanders die bij de lokale bedrijven werken, dus moest er natuurlijk even een kiekje worden gemaakt.
Wim van der Burgh (Mucci Farms), Harry Beukelman (VoloAgri), Cees Kortekaas (Axia), Gert van Straalen (Mastronardi) en Niels Klapwijk (Naturefresh)
Het moge duidelijk zijn: er is genoeg te doen in in de regio. En niet alleen dit specifieke kassengebied, de hele Noord-Amerikaanse markt ontwikkelt zich snel. Toch liggen er ook flinke uitdagingen voor de telers, als bijvoorbeeld virus en personeelstekort. Ook de veredelingssector probeert hier oplossingen in te bieden.
Uitbreidingstarieven
De grote spelers op de Noord-Amerikaanse tomatenmarkt maken een indrukwekkende groei door. Enkel al de ontwikkelingen bij Mucci, Mastronardi (Sunset Produce) en NatureFresh zijn goed voor een tientallen hectares nieuwe kas per jaar.
De omvang van het totale areaal groeit minder snel: de verschuiving naar cannabis is daar de oorzaak. van. "Het areaal tomaat en paprika is in Leamington, Vancouver, en op verschillende plaatsen in de Verenigde Staten ook gedaald. Nu komt de markt weer terug op niveau," aldus Cees Kortekaas van Axia Vegetable Seeds. Het veredelingsbedrijf is de afgelopen jaren een belangrijke speler geworden op de Noord-Amerikaanse markt. Dankzij de komst van John Davis eerder dit jaar, woonachtig in de VS, is het bedrijf ook daar continu aanwezig.
Specialiteiten
Vooral de specialties van Axia zijn goed ontvangen door de Noord-Amerikaanse markt. Zij zijn een aantal exclusieve samenwerkingsverbanden aangegaan om bepaalde marktsegmenten, zoals Axiany, gezamenlijk te ontwikkelen.
"Historisch gezien was de grote trostomaat ook in deze landen het meest gewild, maar nu bestaat 40% van het teeltgebied uit specialties," schat John. "Er is een grote vraag naar deze rassen. Vooral de verschillende kleuren krijgen veel aandacht, omdat ook de gemengde verpakkingen in opkomst zijn: verpakkingen gevuld met verschillende, gekleurde tomaten. De meeste grote telers hebben een deel van hun teeltgebied gewijd aan de teelt van verschillende gekleurde cherrytomaten."
Ook op het veredelingsbedrijf heeft dit invloed. "Om goed in te spelen op de vraag naar specialiteiten uit deze markt, hebben we een enorm veredelingsprogramma speciaal voor de specialties opgezet."
Grotere specialiteiten
Dit betekent niet dat er geen aandacht is voor de grotere tomaten - zelfs in de VS blijven dit immers nog steeds het grootste segment. Ook hier liggen er kansen. "In de VS zie je dat het product uit de open teelt onder druk is komen te staan. Dat geldt zowel voor de versmarkt als voor de markt van versgesneden producten," zegt Cees. "De industrie van versgesneden producten gaat meer en meer voor producten uit de kas. Inmiddels vragen fastfoodketens als Wendy's en Subway's om producten uit de glastuinbouw en andere spelers gaan ook in die richting."
Hij gaat verder: "Dit betekent nieuwe kansen voor bijvoorbeeld een tomaat die qua gewicht tussen vlees- en grof trostomaten invalt. Ons nieuwe Marnax-ras is dat. Het is een ras dat niet lekt bij het snijden, niet te droog is en zonder problemen machinaal verwerkt worden. De vorm van de tomaat is ook ideaal om te snijden, waardoor er zelfs één plakje meer overblijft dan de gemiddelde vleestomaat." Het ras doet het op dit moment erg goed in Rusland, en inmiddels gebruiken grote Amerikaanse telers het ras ook.
Marnax-variëteit
Trostomaten
Dan zijn er nog trostomaten. "Voor tomaten boven de 80 gram is het teeltklimaat een zeer belangrijke factor. Op dit moment hebben we in Leamington drie trostomaten in de proeven staan, en verschillende vleestomaten die kansrijk zijn voor het klimaat in deze regio," laat Cees zien. "Ook in de grovere tomatenrassen is er een duidelijke vraag naar smaak in de Amerikaanse markt. Daarom worden producten als Xaverius en Speedaxy in Canada gewaardeerd, evenals de HTL 1505394. Deze rassen combineren smaak met gunstige planteigenschappen."
HTL1505394
Arbeid maakt de verschuiving van de tomatenteelt mogelijk
Voor de kleinere rassen lijkt het klimaat waarin de kas zich in bevindt van minder belang. "Natuurlijk kun je ook dat optimaliseren, maar over het algemeen zijn specalties minder afhankelijk van de klimaatomstandigheden. Daarom zien we dat veel van het kleinere spul wordt geteeld op locaties die gunstig zijn qua energiekosten en qua arbeid - zoals Mexico. Arbeid is nu 15% duurder dan vorig jaar in de VS en Canada, en dit is het tweede jaar op rij dat deze lonen zijn gestegen," zegt John. "Daarom verhuist veel productie naar Mexico, waar de arbeidskosten niet zo snel stijgen."
"Natuurlijk werken we daar in onze veredelingsprogramma's ook aan", vervolgt hij. "We moeten ervoor zorgen dat deze tomaten geschikt zijn voor de export, wat betekent dat ze bijvoorbeeld langer transport aankunnen en niet barsten of hun smaak verliezen. En in het algemeen: als we een ras kunnen bieden dat telers helpt om te besparen op hun arbeidskosten, dan is dit een directe winst voor hun kosten. Daarom is arbeid ook bij ons veredelaarsteam een topprioriteit."
Diverse kleuren en opslagproeven in de Nederlandse faciliteit
Telers ondersteunen
Het veredelingsteam liet deze week dus een aantal van hun rassen zien aan telers. Die keuze is niet alleen gemaakt omdat het leuk is, maar ook vanwege de virusdreiging in de Noord-Amerikaanse markt, waar ToBRFV wordt gevreesd onder de telers. Het resulteert in gesloten demokassen, minder enthousiasme voor het plaatsen van demo's in de kas en geen toegang meer voor bezoekers aan kassen.
Uiteraard doet het team van Axia Vegetable Seeds er alles aan om een ToBRFV-resistente tomaat te maken. "Maar dit kan zo vijf tot tien jaar duren. Het belangrijkste probleem is dat het virus uit meerdere verschillende genen bestaat, het is in die zin vergelijkbaar met het pepinovirus," legt Cees uit. "De meeste ziekten bestaan uit slechts één gen. We zien wel dat verschillende rassen het op dit moment goed doen. Onze Prunax-variëteit, bijvoorbeeld, heeft tot nu toe geen symptomen van het virus vertoond. Dit betekent niet noodzakelijkerwijs dat het resistent is, maar het is veelbelovend. "
Demo's
Voorlopig betekent dit dat veel testlocaties moeilijk te bezoeken zijn en dat informatie daarom op andere manieren wordt gedeeld. De Nederlandse demo's van Axia daarentegen worden weer opengesteld voor telers en binnen een redelijke termijn hoopt het team ook in Leamington een eigen demokas te kunnen openen.
Voor meer informatie:
Axia