In de Duitse AGF-sector is er een trend te herkennen: grote bedrijven nemen op veel plaatsen kleine familiebedrijven over, of verdringen deze van de markt. "Dat was al zo bij de bakkerijen en slagerijen, maar nu zien we het ook in de tuinbouw", zegt Jochen Haubner van Haubner Gemüsebau in Nürnberg. In zijn bedrijf teelt hij op 1,8 hectare sla op goten. Hij vindt de ontwikkeling zorgwekkend: "Wanneer er land beschikbaar is staat er altijd een buitenlandse investeerder uit de EU of daarbuiten klaar – maar helaas brengt dat maar weinig voordelen voor Duitsland met zich mee, de toegevoegde waarde ligt dan in het buitenland. Wij geven onze grond weg."
Wat betekent lokaliteit?
"Lokaliteit heeft in de afgelopen jaren ons voortbestaan veilig gesteld, en natuurlijk de interesse van grote buitenlandse en binnenlandse bedrijven en investeerder gewekt, wat nu het voortbestaan van de middenstandsbedrijven die door families gerund worden in gevaar brengt", aldus Jochen.
"Ik vraag mij af: aan wie behoort 'lokaliteit' toe? Moet deze benaming voor de regionale, bijvoorbeeld in Bayern werkende bedrijven voorbehouden zijn, of moeten we het gebruik ook toestaan aan de grote bedrijven en investeerders die zaken doen buiten de landsgrenzen? Voor mij bestaat het gevaar erin dat men zich ongeloofwaardig maakt tegenover de consumenten en dat de trend en reputatie van lokaliteit op de lange termijn geschaad wordt", zegt de teler.
Kloof in de groentensector
Wat de teeltkosten betreft ziet de teler een negatieve beweging vanuit de handel: iedere nieuwe verordening, iedere nieuwe kwaliteitsmaatregel enzovoort zijn zaken die zich op de productprijs uit moeten werken. "Voor de handel zijn dat onopgemerkte veranderingen, voor ons kost echter elk van deze stappen een paar cent per krop sla. Dat zijn kosten die ons als teler uiteindelijk de kop kosten. Ook onze basiskosten stijgen continue, we moeten ieder jaar op een prijsstijging van rond de 3% vanuit onze toeleveranciers rekenen, als gevolg van stijgende grondstof- en energiekosten."
Tegelijkertijd wordt er bij de prijsonderhandelingen ook steeds weer over de buitenlandse concurrentie gesproken: "Dat is voor mij het ergste, om in eigen land met prijzen uit het buitenland vergeleken te worden. Zelfs binnen Europa zijn er volkomen verschillende voorwaarden voor de teelt– in Duitsland zijn de energiekosten bijvoorbeeld aanzienlijk hoger dan in sommige buurlanden. Ook het minimumloon varieert binnen de EU. Desondanks wordt er verwacht dat wij onze groenten tegen dezelfde prijs telen als telers met lagere basiskosten."
Hij benadrukt het belang van integriteit op de Duitse markt: "We telen hier, leiden hier op en betalen hier belasting – we kopen ook hier in. Daarom willen we ook niet met bedrijven in andere landen vergeleken worden, die tegen andere condities telen."
Ervaring met de groothandelsmarkt Nürnberg
"Bij de importproducten op groothandelsmarkten bijvoorbeeld, gaat het vaak om restpartijen waarmee de vrachtwagens volgemaakt zijn. Hier valt mij op dat buitenlandse producten net zolang duur zijn tot de Duitse producten beschikbaar zijn. Dan dalen de prijzen extreem, er ontstaan dan zelfs voor de eerste Duitse producten van het jaar slechte prijzen en deze worden deels onverkoopbaar gemaakt, aangezien de lage prijzen van de buitenlandse producten te aantrekkelijk zijn voor de groothandelsklanten."
"Er zit voor iedere smaak iets bij"
"In veel andere Europese landen wordt sla uit zakken zeer goed ontvangen. In Duitsland zoeken de consumenten echter nog meer naar grote kroppen sla", weet Florian Wolz van de afzetorganisatie Franken-Gemüse Knoblauchsland eG, waartoe ook de firma Haubner hoort. "Als men desondanks een mengsel wil zijn onze Trio's het ideale compromis. Het gaat daarbij om drie verschillende rassen die als gezamenlijke krop uit één wortelblok groeien. Er zit voor iedere smaak iets bij", bevestigt Jochen. De SalaJoe Trios maken 80-90% van de slaproductie van Haubner Gemüsebau uit.
Inmiddels heeft de teler ook kropsla uit teelt op water in zijn assortiment: "In het begin was ik sceptisch, maar het uiteindelijke product is werkelijk erg tevredenstellend en kan definitief tippen aan sla uit de volle grond."
Hij ziet een spannende ontwikkeling wat betreft het zaaigoed voor de deze manier van telen. "De teelttechniek en de standplaats maken een groot verschil - inmiddels zijn er meer en meer bedrijven die op deze manier van telen overstappen en zo wordt ook de veelzijdigheid aan soorten uitgebreid."
Voor meer informatie:
Jochen Haubner
Haubner Gemüsebau
Untere Stadtgasse 43a
90427 Nürnberg
Tel: 0911-9346868
E-mail: info@salajoe.de
Web: www.salajoe.de
Florian Wolz
Franken-Gemüse Knoblauchsland eG
Raiffeisenstraße 200
90427 Nürnberg
Tel. 0911 93483-0
E-mail: info@franken-gemuese.de
Web: https://www.franken-gemuese.de/