Een nieuw paprikaras dat bewust geen resistentie heeft tegen het geminivirus. Het klinkt onlogisch, maar het is een bewuste keuze van een groep veredelaars. Zij ontwikkelden een ras dat geen resistentie nodig heeft, omdat het ras in het geheel niet vatbaar is. "Resistentie zou geen definitieve oplossing zijn, want erfelijk materiaal verandert. Dit nieuwe ras is niet vatbaar voor het virus en hoeft zich dus niet te verdedigen", zo klinkt het.
De doorbraak in virus-ongevoeligheid geeft nieuwe kansen voor duurzame teelt van paprika, chilipeper, cassave en katoen, aldus onderzoekers van het Wageningse onderzoeksbedrijf KeyGene dat het ras in samenwerking met groenteveredelingsbedrijven ontwikkelde. Spuiten tegen witte vlieg, de belangrijkste verspreider van geminivirussen, zou minder vaak nodig moeten zijn.
De nieuwe ongevoeligheid wordt wel ‘verlies-van-vatbaarheid’ genoemd. Naar verwachting houdt dit type ongevoeligheid voor virus-infectie langer stand dan de gebruikelijke aanpak door middel van ‘resistentie’. Het onderzoek werd afgelopen weekend in Glasgow gepresenteerd op een internationaal wetenschappelijk congres.
Niet meer achter steeds veranderend virus aanlopen
Kenmerkend aan resistente planten is dat ze zichzelf kunnen verdedigen tegen virussen doordat ze de virussen kunnen herkennen. In virussen treden echter gemakkelijk veranderingen op in het erfelijke materiaal, waardoor planten de virussen niet meer herkennen waardoor de resistentie niet meer werkt. De traditionele aanpak om dit probleem te lijf te gaan, is het inkruisen van een nieuwe resistentie. Als er nieuwe resistentie te vinden is, doorbreken nieuwe virus-varianten de resistentie vaak weer snel en moet de veredelaar weer van voor af aan beginnen met een veredelingsprogramma dat jaren kan duren.
Onderzoekers van KeyGene kozen daarom, in een samenwerking met de vier toonaangevende groenteveredelingsbedrijven Rijk Zwaan, Enza, Limagrain Vegetable Seeds en Takii, voor een strategie die weliswaar sterk lijkt op resistentie, maar die toch compleet anders is: gewassen veredelen die hun vatbaarheid verloren zijn en daardoor ongevoelig zijn geworden voor het virus.
Die niet-vatbare planten hóéven zich dus niet te verdedigen. De virussen krijgen sowieso geen grip op de plant, omdat de plant een eiwit niet meer maakt dat voor de infectie door het virus noodzakelijk is. De verwachting is dat deze ‘verlies-van-vatbaarheid’ veel langer stand zal houden dan ‘resistentie’. Het is voor virussen immers veel moeilijker om zich aan te passen aan iets wat er niet (meer) is, dan aan dan aan iets wat er wel is.
Kleine genetische veranderingen
Het is onderzoekers van KeyGene als eersten gelukt om paprikaplanten te veredelen die hun vatbaarheid voor geminivirussen verloren zijn. Ze onderzochten daarvoor paprikaplanten met kleine veranderingen in een gen dat nodig is voor een goede virusinfectie.
Zo ontdekten ze paprikaplanten die door een hele kleine verandering in het zogenaamde DTP-gen niet meer vatbaar zijn voor geminivirussen. Ze zorgden ook voor een sluitend bewijs dat het om échte verlies-van-vatbaarheid gaat. Het lukte de onderzoekers namelijk om ongevoelige planten weer vatbaar te maken, door tijdens het onderzoek het intacte DTP-gen van paprika weer in ‘niet-vatbare planten terug te zetten.
Dat opnieuw vatbaar maken lukte zelfs met intacte DTP-genen afkomstig van cassave en katoen. Dat laat zien dat de ‘verlies-van-vatbaarheid’-aanpak ook in andere gewassen succesvol kan zijn.
Introductie in eigen veredeling bij de vier deelnemende bedrijven
De vier betrokken veredelingsbedrijven zijn al begonnen om de succesvolle ontdekking te gebruiken in hun eigen paprikaveredelingsprogramma’s. Arnaud Messager, wetenschappelijk directeur van Limagrain Vegetable Seeds, verwoordt het namens de vier bedrijven: “We verwachten dat deze nieuwe aanpak een krachtige bijdrage kan leveren aan het oplossen van de problemen met geminivirussen”
Voor meer informatie:
KeyGene Netherlands
www.keygene.com
info@keygene.com