Tomatentelers in het Verenigd Koninkrijk hebben allemaal zo hun eigen manier van (onder)handelen, maar wanneer hun sector in gevaar komt, of wanneer deze vertegenwoordigd moet worden, weten ze elkaar te vinden. Dit heeft geleid tot het ontstaan van de jaarlijkse British Tomato Fortnight, waarbij Britse tomaten veertien dagen lang in de spotlight gezet worden. Een mooie gelegenheid om telers Andy Roe en Paul Falkner eens aan de tand te voelen over uitdagingen in de sector, het belang van smaak op de Angelsaksische markt en hun relatie met de consument.
Het zijn drukke tijden voor tomatenteler Paul Falkner van Eric Wall ltd (28 hectare tomaten in Barnham, West Sussex) en Andy Roe van Flavourfresh (31 hectare tomaten in Southport). British Tomato Fortnight, een jaarlijks initiatief van de British Tomato Growers Association, duurt nog tot 2 juni. Door het versturen van samples, het geven van interviews en alom aanwezig te zijn, probeert de telersvereniging zoveel mogelijk positieve aandacht op de Britse tomaat te vestigen.
Aangezien de Britse tomatensector momenteel op volle toeren draait, zijn dit zeer belangrijke weken. Ondanks dat het aantal telers in het Verenigd Koninkrijk gedaald is, stijgt het totale oppervlakte dat gebruikt wordt voor tomatenteelt. Britse consumenten hechten waarde aan lokaal geteelde tomaten, iets dat duidelijk merkbaar is door de stijging van de teelt van snack- en smaaktomaten.
Paul Falkner
"Het is goed nieuws voor de gehele sector," antwoordt Paul wanneer hem gevraagd wordt naar zijn mening over de stijging van het totale areaal. "Ondanks het feit dat het al een ontwikkelde sector is, vindt er nog altijd een hoop innovatie plaats." Hij vertelt dat lokale teelt gewaardeerd wordt door Britse consumenten. "Het juiste tomatenras, goed geteeld en op het juiste moment geplukt, heeft een geweldige smaak. Door onze oogst lokaal te verkopen, bereiken ze de klant veel sneller en we merken dat de Britse klanten dat zeker weten te appreciëren. Er zijn natuurlijk ook fantastische telers in Nederland, Spanje en Italië, maar wij hebben het voordeel dat we verse, smaakvolle tomaten kunnen verkopen."
Het belang van smaak
Andy Roe is het ermee eens dat smaak voor de Britse oogst heel belangrijk is. "Bij Flavourfresh hadden we 20 jaar geleden al door dat de tomatensector een grote uitdaging zou worden. We hebben ons gefocust op snack- en smaaktomaten." Als hoofd van innovatie streeft hij ernaar om de best smakende tomaten ter wereld te vinden en ze commercieel te telen. "Het geweldige werk van alle zaadbedrijven heeft ervoor gezorgd dat wij een soort van snoepwinkel van mogelijkheden hebben om ons bedrijf te ontwikkelen. Edioso, Delisher, Piccolo, Goutini en Jester zijn maar een paar voorbeelden van onze succesverhalen. We zijn een pionier in de beste manier om de smaak van tomaten te verbeteren en een allesomvattende eetervaring te creëren. Dat is hoe we ons onderscheiden van de concurrentie in het VK en het buitenland."
Andy Roe
Ook bij Eric Wall worden de rassen gekozen aan de hand van hun smaak. Al hun tomaten worden aan de tros verkocht. Met varianten als Roterno, Sunstream, Arlinta, Sophie Jane, Ruby Jewel en de onlangs geïntroduceerde Caramella bieden ze een compleet palet van afmetingen en smaken aan. "De consumenten op de Britse markt vragen naar goede smaak en aangezien we bijna niks exporteren, is het voor Britse telers sowieso slim om op smaak te focussen. Natuurlijk letten we ook zoveel mogelijk op kostenefficiëntie, maar aangezien we kortere doorlooptijden hebben, kunnen we volop profiteren van de smaakvoordelen. Des te sneller de tomaat bij de klant belandt, des te verser het is en des te beter de smaak is."
Brexit en arbeidskrachten
Betekent dit dat Brexit, waardoor de doorlooptijd van Europese concurrenten waarschijnlijk langer wordt, een zegen is? Paul: "We hebben verschillende standpunten gehoord waarom het goed zou zijn als we zouden uittreden, maar wij delen die mening zeker niet. Natuurlijk hopen wij, als Britse teler, dat de consumenten eerst en vooral voor lokale teelt zullen kiezen, maar dat ze nu meer keuze hebben vinden we fantastisch. We zijn als land niet zelfvoorzienend, we moeten kunnen handelen en de sector moet kunnen uitbreiden. Wij geloven in de samenwerking met collega's in Nederland, Spanje, Italië of waar dan ook ter wereld. Dat is soms misschien een beetje lastig, maar uiteindelijk zal het tot meer productiviteit leiden."
En dan zijn er nog de arbeidskrachten, een van de grootste problemen binnen de tuinbouw. "Veel van onze werknemers komen uit Europa. Ze zijn geweldig, de ruggengraat van ons bedrijf. We vinden het als bedrijf heel belangrijk dat zij zich hier welkom voelen," zegt Paul.
"Mijn kristallen bol moet opgeladen worden," grapt Andy als hem gevraagd wordt naar zijn mening over Brexit. "Er zijn duizend opties, elk met voor- en nadelen. Als een proactief, vooruitdenkend bedrijf moeten we vrede nemen met de uitslag en ons blijven focussen op onze missie om een product van wereldklasse aan te bieden. Het werven van zeer goede werknemers zal de grootste uitdaging voor ons worden. Onze oogstteams zijn fantastisch en blijven vasthouden aan onze waarden. Echter, de tijden veranderen en we moeten inventief en creatief zijn om er zeker van te zijn dat dit ook in de toekomst zo zal zijn."
Bij Eric Wall worden er maandelijkse bonussen uitgedeeld en aan het einde van elk seizoen een winstdeling om zo hun relatie met hun werknemers te versterken. Maar het draait niet alleen om geld. "Wanneer er bezoekers komen, zorgen we ervoor dat zij ook spreken met het team in de kwekerij en het verpakkingscentrum. We hebben allemaal enorm veel respect voor het team dat in de kwekerij werkt: het is hard werk en ze doen het geweldig, ze weten ziektes en plagen in de gewassen vaak al heel snel te herkennen. Het verpakkingsteam is de ultieme bewaker van onze kwaliteit, iets waar ons bedrijf bekend om staat. We prijzen onszelf gelukkig met het feit dat we een vast personeelsbestand hebben en niet zo sterk beïnvloed worden door het probleem op de arbeidsmarkt als anderen. We voelen ons gezegend en dat willen we graag zo houden. Expertise is heel erg belangrijk."
Het verhaal van de Britse tomaat
Het team van Eric Wall Itd doet zijn best om zoveel mogelijk mensen van buiten de sector het verhaal van de Britse tomaat te vertellen. Zo zijn ze bijvoorbeeld één van de LEAF demobedrijven, wat betekent dat ze regelmatig groepen telers, scholieren en andere geïnteresseerden rondleiden. Het weekend na British Tomato Fortnight, op Open Farm Sunday, zullen honderden LEAF-bedrijven hun deuren openen voor het grote publiek. Ze nodigen op deze dag (9 juni) iedereen uit om meer te weten te komen over Britse teeltbedrijven.
Samenwerking binnen de sector
Britse tomatentelers werken niet alleen samen om hun sector te promoten maar ze doen dit ook om andere redenen. "De British Tomato Growers Association is goed bezig met het maken van reclame," zegt Paul, die ook in het bestuur zit van de TGA. "Natuurlijk onderhouden we zelf contact met onze zakelijke klanten, en we doen dit allemaal op onze eigen manier. Maar wanneer onze sector in gevaar komt, of wanneer deze vertegenwoordigd moet worden, weten we elkaar te vinden."
Het Rugose virus bijvoorbeeld, en andere bedreigingen zoals Tuta Absoluta worden gezamenlijk aangepakt met ondersteuning van organisaties als Defra en Natural England. En dat is niet het enige: door het onderzoeken van bijvoorbeeld de efficiëntie van hommelbestuiving of het gebruiken van CO2 proberen de telers ook samen vooruitgang te boeken. Ook hier staat de TGA centraal. "Wij geloven in samenwerking," aldus Paul. "In het Verenigd Koninkrijk en het buitenland lopen we vaak tegen dezelfde dingen aan en door samen te werken, worden we productiever. Daarnaast staan we samen sterker en kunnen we zo meer bereiken."
De British Tomato Fortnight is een gezamenlijk initiatief van Britse tomatentelers, verenigd in de British Tomato Growers Association. Het begint op 20 mei en eindigt op 2 juni. Volg de British Tomato Growers Association op Twitter om op de hoogte te blijven van de laatste nieuwtjes.