Stukje bij beetje krijgt het overheidsexperiment met een gesloten coffeeshopketen, in de volksmond ook wel 'de wietproef' genoemd, vorm. Gisteren werden de spelregels voor deelnemers gepresenteerd. Daaruit blijkt dat de maximaal tien telers een flink pakket aan verantwoordelijkheden krijgen tijdens het experiment dat minimaal vier jaar zal duren. Telers krijgen bijvoorbeeld 'de bijzondere verantwoordelijkheid' om coffeeshops te bevoorraden. Een handeling die buiten het experiment nog altijd strafbaar is.
Deze regels staan in het document 'Spelregels experiment gesloten coffeeshopketen' waarin de ministeries Medische Zorg en Sport en Justitie en Veiligheid de spelregels uit de doeken doen van het experiment waaraan al sinds 2017 wordt gewerkt. Doel van het experiment is om te kijken of een gesloten coffeeshopketen, met door de overheid gecontroleerde teelt van cannabis, vrijgemaakt kan worden van criminaliteit. Door de opbouw in fases zal de proef op zijn vroegst pas halverwege 2021 van start kunnen gaan.
Gesloten coffeeshopketen
Wat wordt er dan bedoeld met die 'gesloten coffeeshopketen'? Te lezen valt dat tijdens het experiment er in maximaal tien gemeenten de mogelijkheid komt om in coffeeshops legaal geproduceerde hennep te verkopen. Deze hennep moet gecontroleerd zijn op kwaliteit en geproduceerd door maximaal tien telers die door de ministers zijn aangewezen.
Coffeeshops in de gemeenten die meedoen aan het experiment mogen alleen legaal geproduceerde hennep verkopen. En telers die meedoen mogen alleen aan die coffeeshops verkopen. Alle coffeeshops in een deelnemende gemeente moeten aan het experiment meedoen, omdat het "niet wenselijk is dat binnen een gemeente op verschillende manieren gehandhaafd wordt."
Coffeeshops in gemeenten die niet deelnemen zijn ondertussen gehouden aan de geldende regels en mogen niet van legale telers inkopen. Daarmee moeten verschillen zichtbaar worden in de verschillende werkwijzen en zou moeten blijken dat criminaliteit uitgebannen kan worden.
Vestiging teeltlocatie staat los van deelname gemeente
De vestiging van een teeltlocatie staat los van deelname van een gemeente aan het experiment. Met andere woorden: een teler die wordt toegelaten tot het experiment, hoef niet per se gevestigd te zijn in een gemeente die deelneemt aan het experiment en andersom geldt een gemeente met een aangewezen teler niet als deelnemende gemeente
Gemeenten kunnen hun interesse in deelname kenbaar maken middels een brief aan het ministerie van Justitie en Veiligheid. Maximaal tien gemeente zullen worden geselecteerd.
Aanvraag teeltlocatie
Iemand die hennep voor het experiment wil gaan telen moet hiervoor aangewezen worden door de ministers. Daarvoor dient de teler een aanvraag in bij de ministers. Zowel een natuurlijk persoon als een rechtspersoon kan een aanvraag indienen. In beide gevallen moet de aanvragen in Nederland gevestigd zijn, net als de (beoogde) teeltlocatie. Die hoeft niet in één van de deelnemende gemeente te liggen.
Het is niet noodzakelijk dat de teler op het moment dat de aanvraag wordt ingediend, al een teeltlocatie heeft. Wel moet de teler bij de aanvraag aangeven op welke locatie hij van plan is te gaan telen. Een teler moet ook zijn nagegaan wat er komt kijken bij het starten van een teeltbedrijf op die locatie. Burgemeesters krijgen daarbij een belangrijke stem, want als zij de openbare orde en veiligheid in het geding vinden komen, kunnen zij een negatief advies afgeven.
Teler moet kwaliteit en continuïteit bieden
Bij beoordeling van een aanvraag wordt onder meer gekeken naar het ondernemingsplan. Een aanvraag wordt onder meer afgewezen als de teler in het ondernemingsplan niet aannemelijk heeft gemaakt dat
hij in staat is om onder gecontroleerde omstandigheden hennep te telen. Een afwijzing vindt ook plaats als de teler niet aannemelijk heeft gemaakt dat hij voor een representatief aanbod en een bestendige levering aan de coffeeshophouders kan zorgen.
Maximale productieomvang
Nadat de deelnemende gemeenten zijn aangewezen, kan een schatting worden gemaakt van de omvang van de hoeveelheid hennep die binnen de gesloten keten nodig is. Mede op basis
daarvan zal worden bepaald welke productieomvang als criterium zal gelden bij de selectieprocedure van telers. Van de in het huidige gedoogbeleid geldende maximum handelsvoorraad van 500 gram zal worden afgeweken. In het experiment zal een marge van maximaal één week handelsvoorraad worden aangehouden, zo is de verwachting. Gemeente mogen hiervan wel afwijken. Telers dienen in ieder geval aannemelijk te maken dat zij de vereiste hoeveelheid bij de start van het experiment kunnen produceren.
Geen maximum of minimum aan gehalte werkzame stoffen
Tijdens het experiment zal geen maximum of minimum gesteld worden aan het gehalte werkzame stoffen, THC en CBD. De teler zal zijn cannabis moeten laten testen en uiteraard moet het product vrij zijn van zware metalen, gewasbeschermingsmiddelen en aflatoxine.
Vier fases
Het experiment zal in vier fases opgebouwd worden. Na een voorbereidingsfase van maximaal één jaar (voorbereidingen en aanvraagprocedure telers) volgt een overgangsfase van enkele weken, omdat het voor coffeeshops niet mogelijk is van de ene op de andere dag hun assortiment te vervangen.
Daarna is het tijd voor experimenteerfase van minimaal vier en maximaal vijf en half jaar. Na vier jaar volgt een evaluatie. Als blijkt dat het experiment werkt, zullen de regels landelijk ingevoerd worden en volgt verlenging naar vijf en half jaar.
Tenslotte is het dan tijd voor een afbouwfase. De afbouwfase is bedoeld als overgang tussen het einde van het experiment en het opnieuw van toepassing worden van de huidige wet- en regelgeving
(Opiumwet, gedoogbeleid).