Tholen - Zijn hoogleraren verbaasden zich er telkens weer over: eelt op de handen bij een student die werd klaargestoomd voor een carrière in de financiële wereld. Voor Pim van Wingerden niets geks, want hij groeide bij wijze van spreken met de zeis al in zijn handen op tussen de postelein en raapstelen.
Nu hij is afgestudeerd, is hij helemaal fulltime in de kas bij Growing Healthy Vegetables te vinden. Zijn vader, Pim senior, begon er ruim vijftig jaar geleden met de teelt van de oer-Hollandse groente. Spijtig genoeg overleed hij begin dit jaar, maar Pim gaat door met een nieuw seizoen voor de boeg waarin zelfs voor het eerst jaarrond postelein zal worden geteeld.
De 1,5 hectare van Growing Healthy Vegetables stelt in de huidige glastuinbouwsector qua oppervlak niet zoveel voor, maar in hun niche is het de grootste teler van postelein en raapstelen in Nederland. Begin maart staat de kas in Barendrecht voor een derde deel vol met raapstelen, allemaal netjes in vakken en rijen ingezaaid. “Naarmate het buiten lichter en warmer wordt, gaat het gewas sneller groeien en moet je minder gaan zaaien omdat je anders veel te veel product in één keer krijgt.”
Sneller oogsten ongewenst
Het raapstelenseizoen loopt van maart tot juni. Op postelein, om precies te zijn zomerpostelein, is het in het voorjaar nog iets langer wachten. De eerste oogst van de bladgroente met een verfijnde, scherpe, friszure smaak wordt in april verwacht. Het seizoen voor zomerpostelein loopt vervolgens door tot eind september.
Het oogsten van raapstelen gebeurt met de hand. Twee handjes, één bosje en dan een elastiekje eromheen. Pim kan het onderhand wel dromen. “We hebben ook wel geprobeerd om machinaal te oogsten. Dat ging een stuk sneller, maar gek genoeg was dat juist het probleem. De kwaliteit van het product bleef prima, maar opeens ben je in twee uur klaar met oogsten in plaats van na zes uur. Daar kun je je personeel – “met 2 tot 4 man zitten wij als klein bedrijf al gebakken” – niet voor laten komen.”
Als het product geoogst is en netjes in bosjes of in bakjes verpakt is, gaat het via groenten- en fruitgroothandel Bakker Barendrecht naar supermarkt Albert Heijn. “Op contract telen noemen ze dat, maar in feite zijn het vaste afspraken over kwaliteit, prijzen en aantallen die ons helpen onze teelt goed te plannen en te sturen. Voor raapstelen en postelein luistert dat heel nauw. Veel telers zijn er namelijk niet, terwijl de weinige telers die er zijn, het er vaak meer een beetje bij doen. Zodra er iets te veel aanbod is, valt het niet mee om dat aan de man te brengen omdat de vraag ook niet direct overloopt. Daar kan ook Albert Heijn, dat ons ook helpt bij de marketing, niet zo makkelijk iets aan doen.”
Vraag naar trendproduct gestagneerd
Zowel raapstelen als postelein worden tegenwoordig ‘vergeten groenten’ genoemd. De afgelopen jaren was er voor deze categorie groenten veel aandacht en groeide de vraag gestaag, maar volgens Pim is de groei in de markt voor zijn product inmiddels gestabiliseerd. “Ons product is erg trendgevoelig. Zeker zo’n drie tot vier jaar terug had iedereen het over ‘vergeten groenten’, maar inmiddels is de focus in de retail verschoven naar zachtfruit. Dit is nu echt een trendproduct, maar over een paar jaar kan dat ook zomaar weer omslaan.”
Naast trends bij consumenten en retail is bij seizoensgebonden groenten het weer ook altijd een belangrijke factor. “Als het mooi weer is, kiezen mensen eerder voor postelein in hun salade. Eigenlijk net als raapstelen, die je ook in stamppotten ziet terugkomen. Voor ons is het te allen tijde belangrijk om kwaliteit te leveren, daar win je de consument mee voor je product. Wij zeggen het altijd zo: voor kwaliteit komt de consument terug. Zeker bij een relatief duur product als bijvoorbeeld postelein, waar een pondje al snel tussen de twee en drie euro kost. Daarmee heb je dan ook nog eens geen volle maaltijd, tenminste niet voor veel jongeren die er andere eetgewoontes op na houden dan oudere generaties.”
Met kerst winterpostelein
Om jaarrond in de kas te kunnen telen, staat er in het najaar en de winter paksoi, botersla, peterselie en selderij in de kas. Een proef met sla in potjes, living lettuce, liep een aantal jaar terug op niets uit. “Wij waren erg enthousiast, maar de handel een stuk minder. Zonder hun positieve feedback kom je niet veel verder.” Toch betekent dat niet dat er geen nieuwe dingen meer geprobeerd worden. “Al geruime tijd kregen wij de vraag om jaarrond postelein te gaan leveren. Daarom hebben we LED-belichting geprobeerd, maar dat bleek voor de retail een onaanvaardbaar hoge kostprijs op te leveren.”
Met een nieuw product, echte winterpostelein, moet jaarrond telen tegen niet al te hoge kosten wel lukken. “Eind oktober gaat de winterpostelein de grond in, zodat we rond kerst kunnen gaan oogsten. Veel is er echter nog onbekend over dit, bij mijn weten, enige ras voor winterpostelein. Specialisten zijn er maar weinig, dus is het echt pionieren. Kiem en groeigedrag zijn nog grotendeels onbekend. Postelein is altijd al het kindje van het bedrijf geweest, dus ik ga de uitdaging graag aan om die relatief nieuwe teelt onder de knie te krijgen.”
Dit artikel verscheen eerder in editie 3, 33e jaargang van vakblad AGF Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
Growing Healthy Vegetables
Pim van Wingerden
p.wingtrading@gmail.com