Tholen – Het is voor de vierdejaarsstudenten Tuinbouw & Agribusiness van Hogeschool Inholland Delft elk jaar weer een uitdaging om een onderwerp te kiezen voor het jaarlijks terugkerende symposium dat zij mogen organiseren. Kennis van de glastuinbouw hebben ze, zowel uit de schoolbanken als uit de kas. Maar wat is nou een onderwerp waar ook de teler in de praktijk wat aan kan hebben? Het antwoord: techniek, want telers zien dat er tegenwoordig steeds meer mogelijk is op onder meer het gebied van autonoom telen, drones én zelfs bij het online bestellen van producten voor in de kas.
Op donderdagavond 14 maart verzamelden zich op Hogeschool Inholland in Delft daarom zo’n 120 ondernemers, studenten, docenten en geïnteresseerden om een blik in de toekomst te werpen tijdens het door studenten georganiseerde evenement. Drie sprekers kregen de ruimte om hun bespiegelingen op de toekomst los te laten, maar ook om te vertellen wat er allemaal al mogelijk is. Na elke presentatie volgden er vanuit de zaal prikkelende vragen en dat is lang niet altijd zo bij bijeenkomsten zoals deze. Een goed teken waaruit bleek dat iedereen toch weer eens aan het denken werd gezet.
Dennis van Leeuwen, een van de organisatoren, praatte alles aan elkaar.
Autonoom telen: vertrouwen en begeleiding
Allereerst door Klaas van Egmond van Delphy én tevens de teamcaptain van ‘The Croperators’, het Nederlandse team van Delphy, Agro Energy en studenten van TU Delft en Inholland dat tijdens de vorig jaar gehouden Autonomous Greenhouse Challenge ervaring opdeed met het autonoom telen van komkommers. Klaas nam de zaal mee in alles wat er bij autonoom telen komt kijken, hoewel hij zelf met een knipoog direct liet weten zowel van data als van telen maar relatief weinig verstand te hebben terwijl hij wel graag zijn menig geeft als Teelt Engineer Expert.
Klaas van Egmond (Delphy)
Tijdens zijn verhaal stipte hij aan dat het belangrijk is om als teler het autonome teeltsysteem te leren vertrouwen. Om telers daarbij te helpen is volgens Klaas goede begeleiding cruciaal, want telers moeten een systeem niet direct na twee foutjes weer de deur uit willen doen. “Wij geloven nog steeds in een plek voor begeleiding bij autonoom telen én echt niet alleen omdat wij als Delphy op dat vlak actief zij”, aldus Klaas met een kwinkslag.
Tegelijkertijd is de neiging ook groot om te snel te veel op het systeem te gaan vertrouwen. Als alles goed gaat, sluipen er foutjes in. Zo ook bij The Croperators, waar tijdens de challenge de PH-waarden opliepen maar dat te laat werd opgemerkt waardoor het gewas problemen kreeg. Meer sensoren, vooral plantsensoren, zouden in dat geval hebben kunnen helpen.
Toch blijven ook groene vingers belangrijk, zelfs als de modellen nog zo goed zijn. “Niet alles in de kas pik je met data en sensoren net zo snel op als de teler met ervaring. Maar omdat telers schaarser worden, maken wij wel werk van een ‘hufterproof’ systeem waarmee bijvoorbeeld in het buitenland een nieuwbouwproject kunnen draaien als zij geen teler kunnen vinden.”
Suzanne Moor en Rob Helderman (Royal Brinkman)
Advies om je te onderscheiden, maar ook tegen betaling?
Van autonoom telen naar e-commerce en de technologie achter de webshops waar telers hun producten kunnen bestellen. Suzanne Moor en Rob Helderman van Royal Brinkman probeerden de zaal met vragen en voorbeelden aan het denken te zetten. Gaan we met voice search dingen bestellen? Kunnen teeltadviseurs straks meekijken door middel van Google Glass om op afstand advies te geven? Ongetwijfeld, maar toch zien ze bij Royal Brinkman een blijvende rol weggelegd voor menselijk advies en kennis. “Nu nog gratis, maar als zou blijken dat wij het advies geven en de klant bij een grotere, goedkopere webshop zonder adviesdienst de producten gaat kopen, dan moeten we over een verdienmodel na gaan denken. Betalen voor advies zou dan nodig kunnen worden”, aldus de e-commerce specialisten.
Drones: meer dan alleen speelgoed?
Bezorgen met drones is volgens Royal Brinkman ook iets voor de toekomst, maar drones vliegen ook al in kassen. Lucien Fesselet en Tom Kearney-Mitchell van Applied Drone Innovations maken zulke drones waarmee zij telers helpen om steeds grotere kassen in beeld te kunnen brengen. Scouten kan namelijk goed met een drone volgens beide sprekers en het gaat veel sneller. Die ene zieke plant pik je er met de juiste technologie zo tussenuit en op die plek plaagbestrijding toedienen met de drone is ook mogelijk.
Lucien Fesselet en Tom Kearney-Mitchell (Applied Drone Innovations)
Uitdagingen zijn het gewicht van een drone, hoe zwaarder hoe meer brandstof er nodig is en hoe korter de accuduur. Ook precisie is nog een aandachtspunt voor de start-up, want je wilt met de ronddraaiende propellers niets raken. Diezelfde propellers verplaatsen ook dusdanig veel lucht, dat lang niet alle gewassen geschikt zijn voor de drone. In de orchideeën gaat het uitstekend. “Daar staan ze open voor innovatie en er zit geld”, grinnikte Tom. Rozen daarentegen zijn vanwege hun kwetsbare bloemen nog uitgesloten, want de flinke luchtverplaatsing zou de bloemblaadjes eraf waaien.
Drone-demonstratie tijdens de borrel door Lucien.
Tijdens de borrel na afloop volgde nog een demonstratie met de drone om die luchtverplaatsing te laten voelen. Ook kon er nagepraat worden, waarbij studenten en ondernemers ieder zo hun eigen bedenkingen met elkaar konden delen bijvoorbeeld over drones. Een mooie toepassing, maar ook een waar nog de nodige haken en ogen aanzitten zoals eigenlijk met alle nieuwe technieken.
Scouten kan in de sierteelt bijvoorbeeld ook prima via een roulatiesysteem van containers die allemaal langs één punt komen, terwijl de drone wel een ziekte plant vindt maar ook direct de ziektekiemen extra verspreid door de luchtbeweging. Misschien iets waar de studenten én (nieuwe) start-ups mee aan de slag kunnen? Aan telers dan de taak om die studenten de ruimte te geven te experimenteren in de praktijk, want alleen daarmee komen ideeën verder zo werd meermaals benadrukt.
Foto's van de lezingen met dank aan Yannick Valstar.