Tholen - De inkoopmacht van de supermarkten wordt alleen maar groter en dat maakt de rol van de AGF-handelsbedrijven er niet eenvoudiger op. Toch ziet Rob Morren, sector banker Food van ABN Amro, steeds meer aandacht komen voor het in kaart brengen van maatschappelijke kosten rond productie, ofwel True Cost Pricing. Een interview over Brexit, Blockchain, Convenience, Online AGF-verkoop en robotisering.
Rob Morren
"Zeker de grotere AGF-handelspartijen hebben de risico's rond de Brexit goed in het vizier, meent Rob Morren. "Bij klanten die veel naar het Verenigd Koninkrijk exporteren, hebben we een impactanalyse uitgevoerd. Met name rond de logistiek blijven de zorgen groot. Als een vrachtwagen een paar dagen vast staat, doet dat nou eenmaal wat met de kwaliteit. Anderzijds heeft het land een zelfvoorzieningsgraad voor AGF van onder de 40%, waarmee het een netto-importeur zal blijven. Welk scenario er ook doorgaat, er zal behoefte aan Nederlandse kwaliteitsproducten blijven."
"Stel, er volgt een harde Brexit, dan zal met name de Britse consument de rekening betalen. Nu hebben groenten en fruit als voordeel dat het redelijk conjunctuurongevoelige producten zijn. Het lastige is vooral dat de onzekerheid zo groot is. Twee jaar geleden dachten we een jaar voor de Brexit toch wel uitsluitsel te hebben. Nu is het elke keer weer wachten op de volgende cruciale stemming en weten we twee weken voor de deadline eigenlijk nog niets. En nu een hoop handel naar het Verenigd Koninkrijk sturen is ook nog niet zo eenvoudig, want er is een groot tekort aan koelruimte in het land."
Prijsdiscussie ontlopen
Ondertussen gaat de druk op de handelsbedrijven door de schaalvergroting van retailers onverminderd door. "Retailers krijgen nog meer inkoopmacht en dat geeft druk op de rest van de keten, waarbij je ook ziet dat men steeds meer direct bij de bron gaat inkopen. Voor de handelsbedrijven is het de uitdaging om in te spelen op de inkoopcriteria van retailers, om zo deels de prijsdiscussie te ontlopen, door samenwerking en echte waarde toe te voegen. Denk aan focus op category management, convenience, productontwikkeling of door het beste jongetje van de klas te zijn op duurzaamheidsgebied", zegt Rob.
"Daarbij hebben we in Nederland te maken met een hoge, weer toegenomen promotiedruk, die eigenlijk meer zou passen bij een economisch mindere situatie. De consument verwacht zijn producten in de aanbieding en is aangeleerd dat iets altijd goedkoper kan. Het voordeel van deze promoties is dat het kan leiden tot een hogere consumptie, maar het leidt eveneens tot veel meer margedruk in de keten en gaat dus deels ten kosten van innovatie en verduurzamingsbudgetten", zegt de sector banker Food.
"Doordat er meer bij de bron wordt gekocht, wordt de logistieke functie van handelsbedrijven nog belangrijker. Anderzijds zal de ruimte voor de handelsfunctie er altijd blijven, omdat er sprake is van jaarrond sourcing naar producten van dezelfde kwaliteit. Maar handelsbedrijven die niet excelleren op de buying criteria van retailers en nieuwe markten ontwikkelen, zullen het lastig gaan krijgen. De Europese bevolking staat aan de vooravond van krimp en vergrijst, het aantal te voeden monden en het benodigde volume voedsel stagneert. Dit betekent producten verder brengen naar groeimarkten, meer waarde toevoegen op bestaande markten of techniek, kennis en kunde exporteren."
Duurzaamheidsslag
"In Nederland en Europa wordt momenteel veel gesproken over een voedselkeuzelogo op producten, zoals je dat ook al in Frankrijk en België ziet. Voorop de verpakking. Ik denk dat de groenten- en fruitsector, die met haar gezonde producten goed uit dergelijke scores komt, hier erg goed op in kan spelen. Door objectief te meten wat er gezond is, kan de AGF-sector de gezonde boodschap nog beter over de bühne krijgen. En de supermarkt heeft daar ook belang mee, want de AGF-afdeling is tenslotte een belangrijke margemaker van de supermarkt. Wellicht kan dat leiden tot een duurzaamheidsslag. En niemand kan toch tegen milieuvriendelijker produceren zijn. Wel is het belangrijke dat hier voor de koninklijke weg wordt gekozen en de rekening netjes over de hele keten wordt verdeeld", benadrukt Rob.
"Overigens zien we de aandacht rond 'True Cost Pricing' aan belang winnen. Toen 10 jaar geleden door het World Economic Forum aan de top van het bedrijfsleven werd gevraagd waar men de meeste zorgen over maakte, was dat overtuigend het financiële systeem. Inmiddels worden klimaatgerelateerde risico's als de grootste zorg beschouwd. Voor de AGF-keten zou dat reden moeten zijn om voorop te lopen op duurzaamheidsgebied met concrete acties als de CO2 footprint inzichtelijk te maken. Populair gesteld: footprint is the new currency. Dat zijn directe acties waar men aan de managementtafel nu al mee aan de slag kan gaan en koplopers reeds doen."
Ook de online AGF-aankopen kunnen voor afzetpartijen een impuls zorgen, denkt Rob. "Alle retailers zetten in op online. Niet altijd om daar direct winst mee te maken, maar zij weten ook dat klanten die online bij hen kopen ook loyaler zijn aan hun fysieke winkels. Daarnaast biedt het mogelijkheden buiten de supermarkten om. Initiatieven als Stockton zouden hele interessante partners kunnen zijn voor handelspartijen om gezamenlijk een platform te starten. Een andere trend is de robotisering, die bijvoorbeeld bij groenteverwerkers steeds meer zijn intrede doet. De voordelen zijn talrijk, want ze kunnen hun snijverlies tegengaan en zo hun verspilling reduceren, kwaliteit nog beter bewaken, maar ook het arbeidsprobleem oplossen. Wie wil er nou nog bij 4 graden Celsius in een snijruimte staan? Robots zullen daarbij zeker voor een deel van de oplossing gaan zorgen", verwacht Rob.
Ook verwacht hij dat systemen als blockchain in de AGF-sector meer hun intrede zullen gaan doen. "Maar blockchain is geen tool op zich, wel een middel om de dataketen efficiënter en veiliger in te richten. In de AGF-keten wordt er al best een grote hoeveelheid data uitgewisseld bv over kwaliteit of veiligheid. Toepassing van blockchain kan er toe leiden dat bijvoorbeeld contracten of bestellingen sneller worden afgehandeld, of dat bij een recall alle partijen direct van alle beschikbare informatie op de hoogte zijn. Samen met het zogeheten Internet of Things en Artificial Intelligence gaat dat wel tot een versnelling zorgen, maar er is nog heel wat voor nodig om dat mainstream te maken!"
Voor meer informatie:
Rob Morren
ABN Amro
rob.morren@nl.abnamro.com