Voor of na de hagel is het onderwerp van ieder gesprek bij Wim Peters Kwekerijen in Someren. De wederopbouw van het tomatenbedrijf heeft veel energie gekost, maar nog meer gegeven. Aanvaarding, bezinning en bouwen aan de toekomst zijn thema’s die meer indruk hebben gemaakt op de ondernemer dan het organiseren van de nieuwbouw. “Mijn zwakte bleek uiteindelijk mijn sterkte te zijn”, vindt hij.
Wim Peters is genomineerd voor de Tuinbouw Ondernemers Prijs. De winnaar wordt op 9 januari in de Keukenhof bekendgemaakt. Dit is tevens de nieuwjaarsreceptie van GroentenFruit Huis. Aanmelden voor deze bijeenkomst: www.tuinbouwondernemersprijs.nl
23 juni 2016 is de dag die Wim Peters en Wilbert van Bussel nooit meer zullen vergeten. In een tijdsbestek van een paar minuten vernietigde een zware hagelbui het 16 hectare grote tomatenbedrijf volledig. Alleen het geraamte van de kas stond nog overeind.
Het duurde een paar dagen tot de realiteit tot beiden doordrong. “Ik had de neiging om meteen aan de heropbouw te beginnen”, vertelt Wim Peters. “Gelukkig kreeg ik van iedereen om mij heen het advies om daar nog eens goed over na te denken. Stoppen was immers ook een optie.”
Gloednieuwe kassen
Wie vandaag Wim Peters Kwekerijen in Someren bezoekt treft op twee locaties gloednieuwe, zeven meter hoge Venlokassen met diffuus, gehard glas aan, verlicht met SON-T lampen en LED’s. De kassen zijn volledig ingericht voor Het Nieuwe Telen (HNT). Voorbereidingen voor een tweede energiescherm en Ventilation Jets zijn al gedaan en het contract voor plaatsing is al getekend. Op het eerste gezicht herinnert niets meer aan dat rampzalige moment waarop de tijd even stil stond.
Belichten met LED’s
Peters vertelt met trots hoe zijn voorouders honderd jaar geleden al tomaten teelden. Nadat zijn bedrijf in tuinbouwgebied Madestein bij Den Haag werd uitgekocht voor woningbouw verhuisde hij naar de geboortegrond van zijn echtgenote. In 2002 bouwde hij een kas van 7,5 ha in Someren. In 2009 nam hij het 8,5 ha grote bedrijf van zijn buurman over, waar Wilbert van Bussel al bedrijfsleider was.
In 2013 ging hij 3,5 ha voor het eerst belichten. Hij koos als een van de eerste tomatentelers in Nederland voor een hybride installatie en vervulde daarin een voortrekkersrol. “De keuze was eigenlijk vrij eenvoudig”, vertelt hij nuchter. “De kas was te laag voor een SON-T installatie, die veel warmte produceert.” Tot die bewuste dag in juni teelde hij pruimtomaten en cocktailtomaten.
Drie maanden glas rapen
Het natuurgeweld had veel grotere gevolgen dan alleen de schade aan kas en gewas. Van de een op de andere dag moest Peters zijn afnemers ‘nee’ verkopen en zijn personeel naar huis sturen. “De dag erna verdubbelden de prijzen van pruimtomaten op de veiling”, weet hij nog.
Zijn vaste medewerkers kon hij aanhouden en doorbetalen en met hulp van de overheid een half jaar overbruggen. Het grootste deel van de uitzendkrachten zag hij met lede ogen vertrekken. “Dat was bijzonder pijnlijk. Deze 130 mensen vormden een hecht en efficiënt team. Even hoopte ik dat ze na de herbouw terug zouden komen, maar dat gebeurde helaas niet.”
Met de overgebleven medewerkers hebben Wim en Wilbert, die na de hagelstorm toetrad tot de directie, de ingestorte kas leeggeruimd. Drie maanden lang duurde het voordat 1,6 miljoen kilo glas met de hand was opgeveegd, verzameld en afgevoerd. Pas daarna kon het slopen beginnen.
Bezinning
De tijd van opruimen was ook een tijd van bezinning. “Er waren drie scenario’s”, vertelt Wilbert. “Stoppen, herbouw of nieuwbouw.” Ondertussen moest er ook onderhandeld worden met de verzekeraar en bank. Het bedrijf was goed verzekerd, maar zo’n grote schade was erg lastig te kwantificeren. Uiteindelijk viel het besluit om nieuw te bouwen. Een tijd waarin razendsnel veel belangrijke beslissingen de revue passeerden. Maar achter de schermen gebeurde meer. “Wonderwel kregen we tijd en rust om na te denken. In mijn achterhoofd wist ik dat onze organisatie een professionaliseringsslag moest maken”, concludeerde Wim. Zo is in dat roerige jaar de missie voor de toekomst vastgesteld, evenals strategische doelen en een stevig marketingplan om het bedrijf opnieuw te positioneren.
Nieuwe medewerkers
Besloten werd om het bedrijf in vier fases op te bouwen. In april 2017 werd de eerste 4 ha opgeleverd. In september van hetzelfde jaar volgde de afronding. Het vaste personeel kwam terug en er werden nieuwe mensen aangetrokken. Het bleek een hele toer om de nieuwe teams op elkaar in te laten spelen. “We hebben vermoedelijk drie jaar nodig om deze relatief onervaren groep op te leiden. Ik verwacht dat het goed komt. We zijn een sociaal en open bedrijf met doorgroeimogelijkheden. Ik vind het leuk om met mensen om te gaan en iedereen mag het weten als het goed gaat”, zegt Wim.
Andere markten ontdekken
Nog veel lastiger was de afzet. Peters wist dat hij niet van de een op de andere dag 16 ha in productie kon nemen. Daarom veranderde hij zijn strategie volledig. Hij legde contacten met buitenlandse telers en hun handelspartners die hij al kende via een studiegroep voor tomatentelers met LED’s.
“Veel afnemers willen graag zaken met ons doen vanwege de LED’s, dus daar lag een kans. Deze manier van belichten heeft niet alleen een positief effect op kwaliteit, maar passen bij een duurzame teelt”, legt Wim uit. Hij begon met het leveren van losse A-tomaten voor Engeland, maar al snel vond hij afnemers met specifieke wensen. Daarom heeft hij inmiddels gekozen voor een breed assortiment. Achter iedere teelt zit een klant, grotendeels met contracten afgedekt . “Onze klanten zijn handelspartijen. We hebben er nadrukkelijk voor gekozen om geen merken te voeren, maar om Wim Peters Kwekerijen als merk in de markt te zetten”, legt de ondernemer uit.
Energietransitie
Duurzaamheid heeft al vorm gekregen via energiebesparing en LED’s, maar ook de energievoorziening van het bedrijf zal de komende jaren veranderen. Er liggen plannen voor een warmteleiding die is gekoppeld aan het project van energiecoöperatie Asten-Someren, waarin aardwarmte, houtstook zonne- en windenergie als mogelijke energiebronnen worden onderzocht. Vijf kilometer verder ligt een hoog calorisch gasnet. “We hebben als doel gesteld om deze transitie in het gebied Kievitsakkers voor 2022 te realiseren.”
Terugkijkend op de afgelopen twee jaar is Peters tot een belangrijk nieuw inzicht gekomen. “Ik vond mezelf altijd te aardig en te eerlijk. Ik dacht dat het mijn zwakte was, maar het bleek mijn kracht te zijn. Dus mijn advies is om te doen zoals je bent. Dat brengt een positieve beweging op gang.”
Oordeel van de jury
De jury heeft veel respect voor Wim Peters. Het getuigt van veerkracht, durf en doorzettingsvermogen om na zo’n grote natuurramp snel en voortvarend opnieuw te beginnen met nieuw personeel en een nieuwe klantenportefeuille. In de periode van heropbouw heeft de ondernemer opnieuw zijn visie en strategie bepaald, namelijk telen wat de klant vraagt met focus op opbrengst in plaats van kosten. Sterk is de nieuwe afzetstrategie met een duidelijke spreiding over verschillende markten. Het bedrijf kiest er voor om zo duurzaam en innovatief mogelijk tomaten te telen, verpakken en verkopen. Kwaliteit en langdurige, eerlijke relaties staan daarbij centraal. Vijf jaar geleden startte het bedrijf al met LED’s voor belichting en het heeft deze duurzame ontwikkeling voortgezet. Peters heeft keuzes gemaakt om toekomstige risico’s te minimaliseren. Het bedrijf heeft een duurzaam personeelsbeleid vanuit een duidelijke organisatiestructuur en heldere bedrijfsprocessen. De sociaal-maatschappelijke betrokkenheid van Wim Peters is groot; veel jongeren uit de regio worden gecoacht en begeleid en krijgen kans tot verdere doorgroei in het bedrijf.
Wim Peters Kwekerijen is voorgedragen door ZON fruit & vegetables.
Bron: Tuinbouw Ondernemers Prijs