Wageningen University & Research werkt in het project Bio Orchestra samen met KunstLab Arnhem aan een 'orkest van planten'. De genetische expressie die planten tijdens de groei laten zien, wordt omgezet in geluid. In een interactieve installatie kunnen belangstellenden zelf via geluid ervaren wat er allemaal in de plant gebeurt. Deze is vanaf 2 oktober te bezoeken in Forum op Wageningen Campus.
Sander van der Krol is moleculair plantenfysioloog van Wageningen University & Research. Hij zocht naar een krachtige manier om genetische verschuivingen in een plant te laten zien: 'Door de genetische 'schakelaar' van een plant te koppelen met het lichtgevende gen van vuurvliegjes, kun je zien hoe dynamisch genen zijn in de plant. Maar op het moment dat je bijvoorbeeld de temperatuur verandert, gebeurt er zoveel dat je het heel moeilijk is om dit nog duidelijk te laten zien. Ik zocht al langer naar een manier om gebruik te maken van geluiden om genexpressies te verduidelijken. Als je elk gen een toon kunt geven en je koppelt dat aan een set genen, dan ontstaan er akkoorden. Dit gegeven gebruiken de kunstenaars om uiteindelijk tot een complete muzikale compositie te komen. Dat willen we met Bio Orchestra bereiken.'
Met muziek brug slaan naar getallen
Tijdens de jaarlijkse Bio Art & Design Award-wedstrijd kwam Van der Krol in contact met Tom Kortbeek, artistiek leider van KunstLab Arnhem. Zijn drijfveer is om met kunst nieuwe verbindingen over disciplines heen te maken. Het toeval wilde dat ook hij al bezig was met het idee om met planten muziek te maken. Kortbeek: 'Door mijn gesprekken met Sander kwam ik er gaandeweg achter dat er een hele wereld achter plantendata verscholen ligt. Sander heeft niet meer dan een grafieken en tabellen nodig om die wereld te zien en er gevoel bij te hebben. Maar wij leken zien onbegrijpelijke getallen. Door met muziek een brug te slaan naar die getallen, komt de dynamiek van planten tot leven.'
Interactieve installatie
Hoe muziek precies gekoppeld kan worden aan de genetische expressie van planten, is vanaf 2 oktober in Forum te zien. Op dit centrale gebouw van Wageningen Campus staat dan een interactieve installatie, bestaande uit een aantal grote panelen die lijken op die van orgels of synthesizers. Door als een DJ zelf aan genetische knoppen te draaien en registers open te trekken, kunnen belangstellenden zelf hun eigen klanken componeren. In plaats van orgelpijpen bevat de installatie exemplaren van de modelplant Arabidopsis in verschillende stadia van ontwikkeling. Zo staan er zaailingen van een week oud, maar ook planten van vier weken oud, met een totaal andere expressie van genen. Geluidskunstenaar Falk Hübner heeft de expressie van de verschillende genen vertaald in melodieën, ritmes en effecten, gebaseerd op de input van planten.
Compositie
Tijdens het jaarlijkse International Congress on Arabidopsis Research heeft Van der Krol het idee voor Bio Orchestra in een workshop met collega-plantonderzoekers uit heel de wereld gedeeld. Dit leverde, naast veel positieve reacties, een groot aantal onderzoeksfilmpjes op die de componist gebruikt voor het maken van een compositie. De bedoeling is dat een eerste compositie van Falk Hübner tijdens ICAR 2019 in het Chinese Wuhan ten gehore wordt gebracht. Videokunstenaar Tanja Busking, die ook werkt aan een documentaire over Bio Orchestra, zorgt voor filmbeelden die de compositie ondersteunen.
Bron: Wageningen University & Research