Marktposities 2013 en 2016
Voor 2013 en 2016 blijven de marktposities onveranderd slecht, waarbij de positie voor 2016 is verslechterd ten opzichte van de barometer in Q1 van 2012. Dit komt door lagere forwardprijzen en een afgenomen sparkspread. Een hoge gasprijs in combinatie met in bedrijf name van nieuwe kolencentrales en een lage CO2 prijs zetten de hele markt onder druk. Veel elektriciteitscentrales op aardgas staan al stil en WKK in de tuinbouw draait met minimale marges. Nieuwe WKK is hierdoor slechts in specifieke gevallen rendabel. Benutting van CO2 uit de rookgassen, een hoge warmtedekking en flexibel in kunnen spelen op energiemarkten worden van groot belang voor een rendabele exploitatie. Ook inzetten van de WKK voor eigen belichting is nog steeds rendabel. Op basis van variabele kosten kan bestaande WKK nog net positief draaien voor netlevering. De draaiuren nemen geleidelijk wel af. Mogelijk dat een stijgende waardering voor flexibel vermogen enige verbetering brengt.Perspectief 2019
De situatie voor 2019 is min of meer gelijk gebleven met de kanttekening dat de beste casus verslechterd is. De twee extremen zijn hier nader toegelicht.De beste casus voor gasmotor-WKK wordt gerealiseerd als er veel elektriciteit wordt geëxporteerd naar o.a. Duitsland waardoor de prijs tijdens plateau-uren wordt bepaald door gasgestookte elektriciteitscentrales. Gasmotor-WKK kan in de Merit Order nog draaien voor een reële prijs. Investeren in nieuwe WKK hangt echter af van de situatie.
De slechtste casus gaat uit van géén elektriciteitsexport maar juist extra import. Door de sterke stijging van het opgesteld vermogen van windturbines, zonnepanelen, het in bedrijf blijven van oude kolencentrales (met biomassabijstook) en de productie door nieuwe kolencentrales bepalen kolengestookte elektriciteitscentrales in Nederland dan de prijs tijdens plateau-uren en wordt er gedurende alle uren van het etmaal een baseloadprijs gerekend. De waarde van de flexibiliteit van WKK is niet hoog genoeg om de lagere forwards te compenseren. Ook bestaande WKK’s zullen in dit meest negatieve scenario niet meer rendabel kunnen draaien.
Analyse van de spreiding
De spreiding tussen beide uitersten in 2019 is groot en zeer gevoelig voor de gemaakte aannames. Naar verwachting zal de elektriciteitsmarkt de komende jaren gaan reageren op de aanhoudend lage prijzen en de voorspelde groei van duurzaam opgewekte elektriciteit met wind en zon. In binnenland, maar vooral ook in buitenland, zal door een gebrek aan vraaggroei versneld productievermogen uit bedrijf worden genomen, waaronder veel oudere gas- en kolencentrales. De markt lijkt hierbij een klassieke varkenscyclus te volgen waardoor de prijzen op de lange termijn weer kunnen aantrekken. Als de draaiuren van WKK verder afnemen dan in de huidige aannames, zal de meest positieve casus verslechteren en meer richting de positie van 2013 opschuiven.Over de barometer De barometer is tot stand gekomen in opdracht van Productschap Tuinbouw is samenwerking met LTO Glaskracht Nederland in het kader van programma Kas als Energiebron. De barometer is een update van de eerdere barometers Q1 2012 en 2011.
Energy Matters is een onafhankelijk adviesbureau op het gebied van energiebesparing en decentrale opwekking met WKK en duurzame energie.
Bron: Productschap Tuinbouw, Energy Matters