Grootste verlies bij producent en consument
Volgens een schatting van de Food and Agriculture Organization van de VN doet het grootste verlies zich al voor bij de productie van groenten en fruit. Daar gaat al 20% van de totale hoeveelheid verloren door onder andere roofdieren en insecten, beschadiging bij de oogst, door het uitsorteren volgens kwaliteitsstandaarden van supermarkten en andere bedrijven en ook door onvoldoende afstemming tussen vraag en aanbod waardoor de groenten en fruit op het veld achterblijven. 5,5% van de groenten en het fruit gaat verloren bij de na-oogst en de verwerking; bijvoorbeeld door slechte bewaaromstandigheden, bij het transport of bij het persen van fruit voor sap of door verwerkingsfouten en storingen. In de distributieketen en supermarkten gaat nog eens ongeveer 7,5% verloren door bederf of doordat de producten niet lang genoeg meer houdbaar zijn om nog verkocht te worden.Niet al deze verliezen zijn onherroepelijk, omdat er steeds meer geprobeerd wordt om de verloren producten toch nog te gebruiken. In vergistingsinstallaties worden onverkoopbare groenten en fruit bijvoorbeeld omgezet in energie. Ook kunnen licht beschadigde groenten en fruit nog gerecupereerd worden door er afgeleide producten zoals confituur, soep,… van te maken. De consument zorgt tot slot voor 13% van de voedselverliezen door bruikbaar voedsel weg te gooien of te verspillen door het te lang of op een verkeerde temperatuur te bewaren.
Wetenschappers proberen verliezen in te dijken
Binnen het Europese project Veg-i-Trade proberen wetenschappers van de UGent en van Wageningen Universiteit de verliezen in de groenten- en fruitketen te verminderen. Zo maken ze statistische modellen om het bederf en de veiligheid van groenten en fruit te voorspellen. Die modellen kunnen gebruikt worden om de planning en logistiek van voedselverwerkers, transporteurs en supermarkten te verbeteren. Door bijvoorbeeld de grootte van een partij voedsel, de voorraadniveaus en de bewaaromstandigheden aan te passen kan de productkwaliteit en voedselveiligheid verbeteren en wordt minder voedsel verspild.Tips voor consumenten
Maar ook de consument kan actie ondernemen om de verliezen tegen te gaan. Enkele tips: door seizoensgebonden te eten, moeten groenten en fruit geen lange weg meer afleggen tot bij de consument en dus minder lang bewaard worden. Een wekelijkse kliekjesdag helpt om restjes weg te werken en niet meer kopen en koken dan nodig, zorgt uiteraard voor minder verspilling. Meer tips op de websites Eten is om op te eten en op een webpagina van de Europese Commissie (PDF).
Veg-i-Trade
Dit onderzoek maakt deel uit van het Europese project Veg-i-Trade. Sinds mei 2010 doen 23 partners (universiteiten, onderzoekscentra, KMO’s en grote industriële partners) uit 10 landen onderzoek naar virussen, bacteriën zoals E. coli, mycotoxines, en residuen van bestrijdingsmiddelen op verse voedingsmiddelen. Veg-i-Trade bestudeert de mogelijke gevolgen van globalisering en klimaatverandering op de voedselveiligheid van verse producten. Het project wordt gecoördineerd door de vakgroep Voedselveiligheid en Voedselkwaliteit van de Universiteit Gent. De UGent maakt deel uit van het Centre of Excellence Food2Know. Food2Know groepeert onderzoekers van meer dan 35 laboratoria die verspreid zijn over 7 verschillende faculteiten, de Hogeschool Gent, Hogeschool West, het ILVO, de VUB en de UA. Dit samenwerkingsverband verricht onderzoek over de hele gezondheidsketen: van veevoeding over voeding tot de algemene gezondheid van mens en dier.Bron: Universiteit Gent