Hieronder is de toespraak van Bouke Wielenga nog eens na te lezen.
Het is de openingszin van menig woordje wat wordt gesproken wanneer een jubileum aan de orde is. Een jubileum is het moment dat je de ordners en stukken er weer eens bij pakt en terugbladert naar de eerste bladzijden. Ik kan u zeggen dat ik dat geprobeerd heb. Eerst van verschillende plaatsen de vijf ordners eens opgedoken en toen degene gepakt waar ik destijds een 1 op had moeten zetten. Daar bleek niet in te zitten wat ik zocht: de eerste initiatieven om te onderzoeken of er behoefte was en of er mogelijkheden waren om het gebied tussen Marknesse en Luttelgeest met glastuinbouwbestemming nieuw leven in te blazen.
Nieuw leven nadat de periode ervóór gemeentelijke plannen te veel geld hadden gekost en andere plannen niet haalbaar bleken. Status van het gebied was toen dat toenmalig wethouder Twan van Meijel de stekker er uit had getrokken.
Behoefte was er wel:
- 1. Bij de grondeigenaren die hun bedrijven, gelegen in het gebied, op slot voelden. Donkere wolken met een verkleurend zilveren randje dat glastuinbouwontwikkeling heette, legden al jarenlang een rem op de ontwikkeling van hun bedrijf.
- 2. Bij de zittende glastuinbouwondernemers had men de behoefte aan verdere ontwikkeling van het gebied in plaats van dreigende verpaupering. Kennisuitwisseling, een krachtiger gebied, uitstraling en ontwikkelingsmogelijkheden waren bij hen drijfveer om mee te doen.
- 3. Werkgelegenheid en ontwikkeling van het dorp Luttelgeest. Het dorp wat toen in die tijd door de gemeente die status ook was toebedeeld: geen woondorp, geen industriedorp, maar Luttelgeest kreeg het etiket glastuinbouw opgeplakt om zich te profileren en te onderscheiden naar 2030.
Bouke Wielenga tijdens zijn toespraak
Na het eruit trekken van de glastuinbouwstekker dreigde Luttelgeest weg te glijden in de vaart der volkeren: geen wonen, geen industrie en geen glastuinbouw. Van de gedachte dat er misschien wel teveel polderdorpen waren en er mogelijk een paar geskipt moesten worden, hebben we ons trouwens nooit veel aangetrokken, want Luttelgeest blijft bestaan zelfs al zou de polder onder water lopen.
80% Van het gebied moest achter de plannen staan om definitief het spel op de wagen te gaan zetten. Op de datum van go- or not go stond de teller op 79%.
Nu 5 jaar later treden wij naar buiten met de bekentenis dat we een creatieve invulling hebben gegeven aan die ene procent en hebben we de handschoen opgepakt.
In de politiek heet dat tegenwoordig liegen. Echter in onze situatie was het een keuze met een vooruitziende blik want in de loop van de 5 jaar die we onszelf hadden gesteld is de deelname in het gebied gegroeid naar meer dan 90%!
Een initiatiefgroep is opgericht. Een zo breed mogelijk draagvlak was uitgangspunt. Vandaar de samenstelling van de initiatiefgroep:
- dorpsbelang: Bouke Wielenga, Liesbeth Zonderland
- grondeigenaren: Peter Haenen later Durk Grovenstein
- glastuinders: Barry Brockhoff, Leo Neeleman, Eef Maarssen en Willie Feikens
- Countus: Pieter Vlaar, later Frank van Hees
- Rabobank: Jos Koopman, later Hans Wullems
- LTO: Leo Baars, Jan Rietstra,
- sponsoren - commerciële belangen
- Overheid:
- Gemeente: Toenmalig gedreven wethouder economische zaken Wim Keur die verschillende deuren voor ons opende en later Willy Schutte en ambtelijk Jacob Korterik en Renee vd Belt
- Provincie: Andries Greiner en ambtelijk Wim Verhoeven en Hans Koole
De initiatiefgroep had 3 duidelijke uitgangspunten helder voor ogen:
- 1. Zo weinig mogelijk subsidiebeknellingen: geleerd uit eerdere projecten waarbij de Stidug gelden een keurslijf bleken, wat zijn weerslag had op de invulling van het gebied en de vierkantemeterprijs. Vakblad Bloemisterij wijdde een pagina’s vullend artikel aan ons initiatief op de cover aangekondigd als “NieuwLand: nieuw glas zonder subsidie”
- 2. We gingen voor vrije vestiging. Dus zo weinig mogelijk projectmatige invulling via ontwikkelaars of PPS constructies.
- 3. De regie zelf in de hand houden. Dus vanuit het gebied zelf via de stichting. De rol van gemeentelijke en provinciale overheden zoveel mogelijk faciliterend houden met eigen acquisitie.
Na bereiken van vereiste steun en zicht op financiële mogelijkheden is op 31 augustus 2007 de initiatiefgroep omgezet in een stichting: Stichting glastuinbouwgebied NieuwLand, opgericht om zichzelf 5 jaar in het leven te houden om het gebied zelf in die periode de kans te geven om te ontwikkelen en daarna op eigen benen verder te kunnen.
De kroonjuwelen, waarmee gewerkt kon worden, waren:
- een gebiedsgrootte van totaal 650ha waarvan op dat moment 450 ha met bestemming glastuinbouw wachtte op een verplaatser
- geen beperking m.b.t. ligging of grootte
- vrije vestiging
Wat een beperking was en wat gelijk aangepakt diende te worden, was het imageprobleem van het gebied. Vooroordelen ten opzichte van de Noordoostpolder waren landelijk dat het er altijd waait, regent, hagelt, koud en donker zou zijn.
Ook ver van huis, ver van het westen en ver van ieder ander gebied “waar het gebeurde”, leefde dit idee bij verkassers en anders werd ze dat wel door bemiddelaars aangepraat. De scriptie van Jos Koopman en Hendrik Jan Damman heeft in de basis veel goed gedaan in de aanpak van dit imagoprobleem.
Het stichtingsbestuur ging van start met als doelstelling:
- genoemde aanpak van het imagoprobleem
- profilering van het unieke gebied en het gezamenlijk aanpakken van problemen en daarmee doel ik op:
• Energie aanvoer en terug levering van stroom
• Infrastructuur
• Welstand
• Innovatieve projecten
Zelf de mouwen opstropen en de ploeg zelf ter hand nemen om bedreigingen om te buigen in kansen. Via publicaties van onderzoeken begeleid door de praktijkervaringen van onze gevestigde glastuinders die tot op de dag van vandaag als ambassadeurs optreden, hebben we via intensieve acquisitie deze negatieve oordelen om kunnen buigen.
5 Jaar Stichting NieuwLand plus 2 jaar aanloop daarvoor van de initiatiefgroep hebben niet alleen geleid tot een dossier van onderhand 5 ordners vol. Er is ook veel gebeurd: 160 ha nieuwe vestiging, teruglevering elektra, voldoende aanvoer van gas, aardwarmte onderzoeken, bezwaren begeleiding en acquisitie is een greep uit de activiteiten van stichting NieuwLand.
Veel mensen hebben hier hun inzet voor gepleegd en het is prettig dat we verschillende gezichten van het eerste uur hier vandaag weer eens mogen ontmoeten.
Door: Bouke Wielinga, initiatiefnemer Stichting Glastuinbouw Nieuwland