Geen gevaarlijke hoeveelheden gewasbeschermingsmiddelen op groente en fruit
Het Voedingscentrum benadrukt dat partijen met teveel gewasbeschermingsmiddelen in principe nooit in de winkel mogen komen. Producenten moeten dan ook hun best doen om geen of zo weinig mogelijk bestrijdingsmiddel te gebruiken om het risico op overschrijdingen nog kleiner te maken. Het Voedingscentrum staat ook achter de boetes en andere sancties die de nVWA uitdeelt aan producenten die de normen overschrijden.
Gelukkig bevatten groente en fruit in de Nederlandse winkels zelden een gevaarlijke hoeveelheid gewasbeschermingsmiddelen. Dat zegt Stephan Peters, specialist voedselveiligheid van het Voedingscentrum, op basis van een beoordeling van de gevonden overschrijdingen door het RIVM. Enkele producten die tijdig uit de handel zijn genomen, hadden een gevaar kunnen vormen voor een gevoelige consument, als die erg veel van juist deze partij zou hebben gegeten. Het ging om producten als paksoi en kousenband, geïmporteerd uit landen buiten Europa.
Op groente en fruit zitten regelmatig restjes van meerdere gewasbeschermingsmiddelen. Bij de toelating van gewasbeschermingsmiddelen wordt gekeken naar de effecten van het individuele gewasbeschermingsmiddelen op de gezondheid, niet van combinaties. Peters: "Het RIVM en de EFSA geven aan dat meer onderzoek gewenst is naar de zogenaamde cumulatieve (opgetelde) effecten van gewasbeschermingsmiddelen met eenzelfde werkingsmechanisme." Uit eerder RIVM-onderzoek naar een groep van verschillende gewasbeschermingsmiddelen met eenzelfde werkingsmechanisme blijkt dat het cumulatieve effect op jonge kinderen verwaarloosbaar gevaar oplevert. Peters:
EFSA is aan het onderzoeken of er nog andere combinaties van gewasbeschermingsmiddelen bestaan, die onderzocht moeten worden in dit kader."
De kans om groente of fruit te eten met een schadelijke hoeveelheid gewasbeschermingsmiddelen is sowieso uiterst klein, omdat overschrijdingen heel weinig voorkomen. Het maakt ook niet uit in welke winkelketen je groente of fruit koopt. Uit onderzoek van de nVWA blijkt dat geen duidelijke verschillen bestaan tussen de verschillende winkelketens.
Groente en fruit leveren belangrijke voedingsstoffen zoals koolhydraten, kalium, ijzer, foliumzuur, vitaminen en vezels. Voldoende groente en fruit eten verkleint bovendien het risico op hart- en vaatziekten en bepaalde vormen van kanker. "De zeldzame overschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen doen hieraan niets af", zegt Peters. Het echte gevaar voor de volksgezondheid is het teveel aan energie, zout en verzadigd vet en het gebrek aan vezels in onze voeding. Dat eist duizenden slachtoffers per jaar."
Opvallend genoeg werd bij geen enkele geteste partij groente of fruit van Nederlandse bodem een overschrijding van de gezondheidsnorm gevonden. Wie gewasbeschermingsmiddelen om principiële redenen geheel wil vermijden, kan groente of fruit kiezen die biologisch is geteeld.
Helpt het wassen van groente en fruit om gewasbeschermingsmiddelen te verwijderen? Het Voedingscentrum raadt aan om te allen tijde groente en fruit voor consumptie met water te wassen. Hiermee verwijder je vuil en stof. Niet alle restjes van gewasbeschermingsmiddelen worden verwijderd met wassen. Een deel van het gewasbeschermingsmiddel zit namelijk in het product. Dat is niet erg, want de hoeveelheid is te klein om gevaarlijk te zijn voor je gezondheid.