Deze week wordt de 7 miljardste wereldburger geboren, in 2050 zijn er 9 miljard mensen op aarde. Al die mensen moeten gezond eten. En dat is niet de enige uitdaging waarmee de wereld te maken heeft de komende decennia. Ook de scheve verdeling van arm en rijk, honger en obesitas en de klimaatveranderingen vragen om nieuwe oplossingen voor water en voedselvoorziening.
Gouden driehoek
“Om 9 miljard mensen te kunnen voeden, is samenwerken tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid nodig. Die zogenaamde Gouden Driehoek is de kracht van de Nederlandse tuinbouw,” zei professor Martin Kropff van Wageningen Universiteit en Research centre. “De Nederlandse tuinbouw is high tech en heeft bewezen goed in staat te zijn innovatieve oplossingen te vinden voor de grote uitdagingen.” Hij verwees daarbij naar bijvoorbeeld de smaakverbetering van tomaat, nieuwe verpakkingstechnologieën, mobiele teeltsystemen en energieproducerende kassen. Hij maakte daarbij een kanttekening: “We realiseren ons steeds meer dat, met name in gebieden waar waterschaarste heerst, naast technologie ook sociaaleconomische factoren bepalend zijn. In Ethiopië bijvoorbeeld ontwikkelt de tuinbouw zich razend snel. De tuinbouwgebieden maken gebruik van water in de meren en die meren raken veel te snel leeg. Hierover moeten snel goede afspraken worden gemaakt en dat is bijzonder lastig omdat er verschillende overheden bij betrokken zijn.”Gesloten kassen
Ook Gene Giacomelli van de Universiteit van Arizona ging in op de waterproblematiek. Hij stelde dat in 2025 voor 1,8 miljard mensen water echt een probleem is: “We moeten nu werken aan oplossingen om voldoende voedsel te kunnen produceren met weinig water.” De onderzoeker werkt aan verschillende projecten, waarbij het gaat om teelt onder extreme omstandigheden, zoals op de Zuidpool of op Mars. Onder volledig geconditioneerde omstandigheden kan dan toch groenten en fruit worden geteeld. Hij stelt dat in gesloten kassen, waar de gewassen in substraat staan, een water efficiency van bijna honderd procent mogelijk is. Hij verwees daarbij naar de bedrijven Village Farms in Texas en Houweling Nurseries in Californië waar in semi-gesloten kassen hoge tomatenproducties worden gerealiseerd met zeer weinig water.Geen GMO’s
Kees Reinink, van Rijk Zwaan, benaderde de voedselproblematiek vanuit een andere invalshoek: “Nieuwe technieken maken het mogelijk om op een andere manier te veredelen. Vroeger kon alleen worden geselecteerd op uiterlijke eigenschappen. Veredelaars hebben nu dankzij de zogenaamde ‘methode van sequencing’ de mogelijkheid om erfelijke eigenschappen op gen niveau te herkennen. Dat maakt het mogelijk om gericht te zoeken naar bijvoorbeeld resistenties in wilde planten of in planten van de zelfde soort zoals komkommer en meloen. Dat vergroot het perspectief van veredeling enorm. Wij zien voor groenten en fruit daarom geen noodzaak om met genetisch gemodificeerde gewassen te gaan werken om producties te verhogen. Ten eerste is dat duur en ten tweede is de publieke opinie daarover veel te negatief. Het is voor de veredeling van tuinbouwgewassen trouwens van groot belang dat het Kwekersrecht overeind blijft. ”Meer dan techniek
Dat bij het oplossen van het voedselvraagstuk in droge gebieden meer komt kijken dan techniek, zei ook Richard Tutwiler van het Desert Development Centre in Cairo. In Noord Afrika wordt hard gewerkt om minder afhankelijk te worden van regen. De tuinbouw biedt daartoe mogelijkheden door het verbeteren van teeltsystemen. Tutwiler is er van overtuigd dat de verbetering van bestaande teelttechnieken voor de mensen in de regio het bestaansrecht zal kan verbeteren. “De voedselzekerheid gaat omhoog, de werkeloosheid naar beneden en de milieuverontreiniging neemt af,” stelde hij. Tutwiler benadrukte dat voor Noord-Afrika tuinbouw meer is dan alleen kassen. “In ons gebied zien we ook veel perspectief voor wijngaarden en houtige gewassen.”Tot slot van het congres presenteerde Peter Westerveld en Ole Shirim Sayialel van de Naga Foundation een heldere en eenvoudige oplossing om de woestijn weer groen te maken. Door het graven van geulen van een meter diep komt het regenwater ook daadwerkelijk in de bodem terecht en wordt de natuurlijk werking van de bodem hersteld.
Congresvoorzitter Agens van Ardenne sloot af met de conclusie dat de tuinbouw technisch gezien veel oplossingen kan aandragen, maar dat er nog grote uitdagingen liggen op het gebied van het bereikbaar maken van de techniek voor de praktijk, de investeringen, de benodigde management skills en de marketing. Na afloop van het congres openden Liesbeth Spies en Jaap Bond, resp.gedeputeerde van de Provincie Zuid-Holland en Noord-Holland samen met Dick van Raamsdonk van IFTF, Floris Olthof van Flora Holland en Ewald van Vliet van de Horti Fair de Internationale HortiWeek.