achterover kan leunen. De productie- en marktomstandigheden veranderen
voortdurend, en de manier, waarop de mens eet, eveneens. Door razendsnel in te
spelen op die veranderende trends en situaties, en tegelijkertijd de duurzaamheid
te dienen, weet het Westlandse bedrijf Van Rijn al meer dan honderdvijftig jaar een sterk merk te blijven.
De Westlandse groente- en fruithandelsmaatschappij Van Rijn bestaat al sinds 1855.
Opgericht door de heer Van Rijn, die zich in het begin vooral toelegde op de export van pootaardappelen over de hele wereld. De laatste Van Rijn die zich nog actief met het bedrijf bemoeide, is in 2000 overleden en in 2005 werd het overgenomen door twee directieleden, de heren Van der Windt en Vermeulen, die toen al ruim dertig jaar voor Van Rijn werkten. "Sinds 1855 is Van Rijn steeds internationaler geworden", aldus Judith van der Windt, manager strategie en new business bij Van Rijn, en dochter van één van de twee directieleden. "We hebben een groeiend aantal vestigingen in andere landen, om dichter bij onze klanten te kunnen zijn.” Behalve aardappelen, en dan vooral pootaardappelen voor telers, doen ook de Nederlandse tomaten en paprika’s het heel goed als exportproduct.
Dichter bij de klant
Klanten van Van Rijn zijn onder andere supermarkten, groothandels, markthandelaren en de chips- en fritesindustrie. Vestigingen en partnerschappen in Zuid-Europa, Amerika, Afrika en Azië maken het mogelijk de klanten het jaar rond te kunnen blijven voorzien van aardappelen, groente en fruit, waaronder bijvoorbeeld citrusvruchten, appels en peren maar ook paprika’s en tomaten. "Die laatste twee groeien van maart tot november in Nederland, en van december tot maart halen we ze uit landen als Spanje, Israël en Egypte", aldus Van der Windt.Ook raakt Van Rijn steeds meer betrokken bij productie in eigen hand. "Dat is kosteneffectief, maar we kunnen er zo ook zekerder van zijn dat we altijd aan de vraag kunnen voldoen. De risico’s hebben we meer in de hand. Bovendien hebben we zo meer controle over de kwaliteit. Want de eisen op dat gebied worden steeds strenger." Van de EVD heeft Van Rijn een paar jaar terug een subsidie gekregen voor het samen met een Egyptische partner opzetten van een modern paprikateeltbedrijf in Egypte. "We namen al paprika’s af van die Egyptische ondernemer, maar we vonden dat de kwaliteit en de hoeveelheid konden worden verbeterd door ze ook in Egypte op de Nederlandse manier te telen, dus in kassen, met moderne teelt- en bewateringsmethoden enzovoort", vertelt Van der Windt.
Duurzaamheid
In wezen is zo’n manier van samenwerken een moderne manier van ontwikkelingshulp, waarbij innovaties door een Nederlandse ondernemer naar het buitenland worden geëxporteerd, omdat daar zijn eigen belangen mee zijn gediend. Tegelijkertijd wordt er in dat land werkgelegenheid gecreëerd en wordt erop toegezien dat de arbeidsomstandigheden goed zijn en de werknemers een behoorlijk salaris krijgen, en goede secundaire voorwaarden. "We leiden de werknemers op, zodat hun perspectieven op de arbeidsmarkt verbeteren." Zelfs de vrouwenemancipatie in Egypte krijgt een steuntje in de rug van Van Rijn. "We nemen veel vrouwen in dienst, omdat die beter zijn in bijvoorbeeld sorteerwerk dan mannen." Afgelopen december werden de eerste paprika’s in het kader van dat project geoogst, en Van der Windt spreekt van een groot succes wegens de "superkwaliteit van de producten".In Mexico is Van Rijn bezig met een dergelijk project, nu zonder overheidssubsidie. "We verkopen veel groente en fruit in Noord-Amerika, maar worden geconfronteerd met explosief stijgende transportkosten” zegt Van der Windt. “Het is dus noodzakelijk om dichter bij de afnemers te gaan zitten." Zo wordt ook de duurzaamheid gediend. Kortere lijnen van teler naar afnemer betekenen immers minder energiekosten. Tel daarbij op het gunstige effect dat de aanwezigheid van
een Nederlandse ondernemer heeft voor de plaatselijke arbeidsomstandigheden en
economie, en het is niet moeilijk te zien dat Van Rijn een duurzaam bedrijf is. Altijd
geweest al, want het streven naar zo min mogelijk giftige bestrijdingsmiddelen en een maximale hygiëne, evenals de besparing van energie en water stonden immer hoog op de prioriteitenlijst bij Van Rijn. Al in 1999, toen ‘duurzaamheid’ nog iets heel anders betekende dan tegenwoordig, was Van Rijn al gecertificeerd in het kader van de Hygiënecode voor ongesneden verse groente en vers fruit. Met het kweken van nieuwe, resistente aardappelrassen draagt Van Rijn bij aan het terugdringen van bestrijdingsmiddelen.
Veranderende vraag
De economische crisis woedt nu al zo’n twee jaar over de hele wereld en natuurlijk ondervindt ook Van Rijn hier de gevolgen van, met name op gebied van betalingsgedrag van klanten en de opstelling van kredietverzekeringsmaatschappijen. De crisis heeft echter nog nauwelijks invloed op afzetvolumes; zelfs luxueuzere artikelen worden er niet minder om verkocht. "Mensen gaan door de crisis minder uit eten, maar besparen niet op lekkere dingen in de supermarkt", weet Van der Windt. De vraag naar luxe groenten en fruit wordt eerder groter. De consument wil het hele jaar door aardbeien en exotischer fruit, zoals granaatappelen en lychees."We hebben te maken met een veranderende vraag op gebied van verpakkingen voor
aardappelen, groente en fruit”, legt Van der Windt uit. Mensen willen geen pond tomaten, een krop sla, een zak uien en een komkommer meer kopen om een salade te maken. Ze willen één pakket met sla, een tomaat, komkommer, dat soort wensen. Dat vraagt om andere manieren van verpakken en daarom hebben we ook een eigen verpakkingsbedrijf, om snel in te kunnen spelen op steeds nieuwe concepten."
Flexibel en alert
De toekomst zal een steeds hechtere samenwerking laten zien tussen handelaar, kweker, verpakkingsbedrijf en transporteurs, voorspelt Van der Windt. Die keten wordt steeds compacter, om de kosten te drukken, maar vooral ook om efficiënter en sneller te kunnen reageren op de eisen van de markt en de steeds hogere eisen die consumenten stellen. Globalisering is onvermijdelijk om de consument het hele jaar door van zijn favoriete groente en fruit te voorzien, duurzaamheid is niet alleen belangrijk voor de toekomst van onze planeet, maar essentieel voor de verhoging van de kwaliteit van ons eten. Innovatie is daarvan een natuurlijk gevolg. Omdat Van Rijn dat al honderdvijftig jaar in de praktijk bracht, zal het bedrijf de komende honderdvijftig jaar ook wel stand houden. Gewoon, door flexibel, innovatief en alert te zijn.Berichten Buitenland, nummer 11, november 2009