De modernste, maar niet voor lang
De mening van één van de aanwezigen was dat inpassing van grootschalige glastuinbouw niet goed gebeurd. Hij noemde het gebied Madesteijn als hét voorbeeld van hoe het wel zou moeten. Een mooie brede weg met aan weerskanten netjes gestructureerd de bedrijven en dat alles tussen veel groen en water. In 1975 was dit hét paradepaardje voor de Nederlandse glastuinbouw. Het merendeel van de aanwezigen was het er dan ook over eens dat het zo zou moeten en ook ik als insider bevestigde dat Madesteijn, nu na 33 jaar nog steeds een heel mooi gebied is. Ik voelde mezelf wel een beetje verplicht om even uit te leggen dat dit mooie glastuinbouwgebied inmiddels veranderd is in een nog veel mooiere villawijk die inderdaad prachtig gesitueerd is tussen het nodige water en groen. Zo kwamen we op de ontwikkelingen door de jaren heen, 1975 Madesteijn in Loosduinen, beginjaren ’80 Harteveld- en Zwethlaan in Honselersdijk, eind jaren ‘80 Plukmade polder in Made, begin jaren ’90 Coldenhoven in De Lier, half jaren ’90 de Groenendaalseweg in Bleiswijk, rond het millennium glastuinbouwgebied Rilland, 2004 Bergerden en nu Agriport A7.
Rode draad door de ontwikkelingen van al deze, op dat moment modernste gebieden, is dat ze allemaal opgezet zijn met de kennis en de verwachting die op dat moment beschikbaar was. Maar de glastuinbouw is een dynamische bedrijfstak. Wat vandaag modern is, is morgen achterhaald. De ene keer door de wens tot schaalvergroting, de andere keer gedwongen door een veranderende energie markt. Het ene jaar roepen de geleerde "alle productie gaat naar Spanje" en niet veel later zijn hier vele hectares belicht. Zo brengen we alles naamloos voor de klok en een paar jaar later zijn er honderd merken waarvoor iedereen het vuur uit zijn schoenen loopt. Was het 5 jaar geleden nog een droom om een gezamenlijk energiecluster te hebben, vandaag blijkt dat je beter kunt kiezen voor de ideale energiebalans op het eigen bedrijf.
De ontwikkelingen gaan hard. Er zijn volop kansen en bedreigingen en iedereen zal zich de vraag moeten stellen hoe hij hier vanuit zijn eigen positie op kan inspelen. De een koopt het bedrijf van de buurman, de ander specialiseert zich in een apart segment en weer een ander maakt plaats voor een villawijk. Zoals het zich laat aanzien staan we met elkaar opnieuw voor een moeilijke periode, maar de geschiedenis leer dat we zo een periode als sector altijd sterker uitgekomen zijn dan dat we er in gingen. Als we één ding maar niet vergeten: "Alles komt altijd goed, maar nooit vanzelf!"