Sjors van der Helm
Andermans portemonnee
Het gedachtegoed is volgens Sjors niet alleen achterhaald, maar de bindende eis om je product door een derden te laten verkopen, geeft ook problemen, vertelt hij. "Niet in alle gevallen leidt dit tot een maximale opbrengstprijs. De diverse afzetcoöperaties zullen zich echt wel inspannen en ook verantwoording afleggen aan de aangesloten leden, maar ze hebben wel degelijk de beschikking over andermans portemonnee. Dit laat ruimte voor discussie. Dit gaat soms onbewust, doordat kleinere segmenten of productgroepen binnen een groter geheel ondersneeuwen, terwijl dit soort producten de verkooppositie van de coöperatie wel degelijk zouden kunnen versterken. Per saldo is dit voor een individueel lid binnen een grotere vereniging frustrerend."
Beperkte innovatie
"Ik ben er van overtuigd dat het niet actief meebeslissen over de opbrengstprijs, de producent weg houdt van de markt", gaat Sjors verder. "Deze regeling stimuleert de boer en tuinder niet om na te denken over zijn product maar slechts over de productiewijze. Dit zorgt op zijn beurt voor beperkte innovatie op het gebied van nieuwe product-markt combinaties en dus gaat het GMO-budget vooral op aan intensivering van productie."
Boetes op de loer
"Dat GMO-subsidies uiteindelijk gouden handboeien zijn, die telers voor meerdere jaren bindt aan een coöperatie, ongeacht of de coöperatie in die jaren van waarde is voor het bedrijf, laten we dan nog buiten beschouwing. Daarbij is het nog maar de vraag of de investering die je hebt verricht met subsidie, ook toegestaan is. Het is namelijk zo dat dit niet vooraf, maar achteraf wordt getoetst. Hierdoor ligt altijd terugbetaling op de loer, inclusief 100% boete."
Eenduidig beleid
"De GMO-regeling is vanuit Europa als een raamwerk opgesteld. We zien dat lidstaten het raamwerk verschillend interpreteren. Het kan dus voorkomen dat je in België nog wel als individuele teler een kleinpakmachine mag aanschaffen, terwijl je dit in Nederland alleen nog in een groter collectief mag doen. Dat overheden bepalen waarvoor de subsidie wel en niet mag worden gebruikt, is in principe goed, maar bediscussieer dit in Brussel en pas de regeling daarna collectief aan", vindt Sjors. "Nu zorgt het voor concurrentie voor- en nadelen binnen de Eurozone die niet uit te leggen zijn in een sector waar marges niet bepaald riant zijn."
GMO op de huidige wijze voortzetten, vindt Sjors geen goed idee. "Het is nu een rondpompmachine waar heel veel ambtenaren aan meewerken, zonder dat de regeling bijdraagt aan de primaire doelstelling van voedselzekerheid. Sectorbreed zijn we momenteel eerder geholpen met een campagne om de teruggang in de AGF consumptie te stuiten. Dat neemt direct overschotten weg en bevordert tevens de algehele gezondheid binnen de Eurozone. Hierdoor heeft de sector een goede boterham en dalen de zorgkosten."
Toekomstbestendige regeling
Maar wat als de regeling blijft bestaan? "Dan moet je als ondernemer in ieder geval vrij kunnen bepalen aan wie je jouw product verkoopt, zonder dat dit zware boetes oplevert. En ja, dat kan nog steeds collectief. Dat zal in sommige segmenten noodzakelijk zijn om de schaalvergroting aan de kant van retail en veredeling het hoofd te bieden. Maar het moet voor kleinere segmenten geen knelpunt worden om hierin te investeren. Daarbij dient de aanvraag tot subsidie vooraf getoetst en goedgekeurd te worden, voordat je investeert. Controle achteraf heeft al meermalen geresulteerd in netelige rechtszaken tussen Brussel en de lidstaten of tussen de lidstaat en telers. Tot slot moet het raamwerk duidelijk zijn voor alle lidstaten en geen ruimte laten voor onderlinge concurrentie", besluit Sjors. "Alleen dan is GMO toekomstbestendig en verdedigbaar voor nieuwe generatie boeren en tuinders."
Voor meer informatie:
Sjors van der Helm
bQurius
06 2922 5689