Tholen – De samenwerkende partijen binnen TuinbouwAlert hebben snelle eliminatie van het tomatenchlorosevirus voorlopig uit het hoofd gezet. Ingezet wordt nu op beheersing van het virus en de populatie wittevlieg, de belangrijkste verspreider van ToCV. In november en december 2018, ten tijde van de teeltwissel in de tomatenteelt, hopen de samenwerkende partijen het virus te kunnen elimineren. Dit bleek uit de door TuinbouwAlert georganiseerde informatiebijeenkomst op woensdagavond 28 februari. In het auditorium van de Greenery in Bleiswijk waren een kleine honderd telers en plantenkwekers bijeen. Eerder op de dag werd ook in Venlo een soortgelijke bijeenkomst gehouden.
In totaal is het virus bij 11 bedrijven gevonden, verdeeld over de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Zeeland. Het virus werd het eerst ontdekt in het Westland. De NVWA is bezig met de tweede fase van de survey om de verspreiding van het virus in kaart te brengen. Op dit moment wordt een willekeurige steekproef uitgevoerd onder tomatentelers. In de belichte teelt worden 20 Westlandse en 20 niet-Westlandse bedrijven onderzocht, evenals in de onbelichte teelt waar ook 20 Westlandse en 20 niet-Westlandse bedrijven bezocht zullen worden.
Survey
Tijdens de bijeenkomst kon worden meegedeeld dat inmiddels bij 8 bedrijven het onderzoek is afgerond en dat er (nog) geen nieuwe besmettingen zijn gebleken. Wel werd een slag om de arm gehouden vanwege het pas na 4 tot 6 weken optreden van de symptomen zoals bladvergeling tussen de nerven en krullend, broos blad. Voor eind maart hoopt de NVWA alle 80 random gekozen tomatentelers te hebben bezocht, zodat in april de survey kan worden voortgezet bij telers van paprika's, pepers en aubergines. Ook deze gewassen zijn kwetsbaar gebleken voor ToCV zoals ook een blik over de grens in bijvoorbeeld Spanje leert. Daar is het virus al actief sinds 2000 en is de strijd ertegen opgegeven.
Onduidelijkheid
Aan de hand van de resultaten uit de survey zal gekeken worden of eliminatie van het virus in Nederland tegen het eind van 2018 mogelijk is. Door de betrokken partijen werden de aanwezige telers en plantenkwekers opgeroepen vooral mee te werken bij het verkrijgen van zoveel mogelijk kennis over het virus en de verspreiding ervan. Er is namelijk nog veel onduidelijk – bijvoorbeeld over wanneer de zichtbare symptomen optreden en over het tijdsbestek waarin wittevlieg het virus kan overbrengen.
Beheersing en bestrijding
De grotendeels al bekende beheersingsmaatregelen passeerden eveneens de revue. Zo werd er nogmaals op gehamerd vooral goed het gewas in de gaten te houden, extra aandacht te besteden aan hygiëne, beheersing van wittevlieg, onkruid verwijderen én vooral ook melding te maken bij verdachte planten. Besmette planten dienen zorgvuldig en snel verwijderd te worden, maar niet zonder enkele exemplaren achter te houden voor verder onderzoek in het laboratorium. Voordat men de planten verwijderd is het belangrijk eventuele adulten van wittevlieg op deze planten te bestrijden om te voorkomen dat deze adulten wegvliegen en het virus verder verspreiden. Telers worden daarnaast ook gevraagd om foto's van zieke planten te maken alvorens de planten weg te gooien. Behalve beheersingstips vraagt de sector ook om snelle bestrijdingsmogelijkheden voor wittevlieg. Uitbreiding van het middelenpakket lijkt hiervoor vereist, waarbij er duidelijk onvrede heerst over het Nederlandse toelatingsbeleid en het trage besluitproces.
Kom in de Kas
Omdat verspreiding van het virus ook mogelijk blijkt te zijn door meeliftende wittevlieg op mensen, werd de vraag opgeworpen of een evenement zoals 'Kom in de Kas' wel doorgang moet vinden bij tomatentelers in 2018. Wim van der Sande (NVWA) betwijfelt of het verstandig is zo'n evenement doorgang te laten vinden met het oog op alle mogelijke risico's van verspreiding van het virus. TuinbouwAlert ondersteunt deze uitspraak.
Tenslotte werd meegedeeld dat door de betrokken partijen overleg gevoerd wordt met het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij over een eventuele tegemoetkoming in de kosten van het ruimen van planten tijdens de teeltwissel en mogelijke eliminatieperiode eind 2018. Toezeggingen zijn er vanuit het ministerie van LNV nog niet gedaan, maar de gesprekken daarover zijn gestart.