De eerste conferentie tussen Saoedi-Arabië en Nederland over het verband water, energie en voeding is op 16 november 2017 gehouden in Riyad. De conferentie 'Op weg naar duurzame synergie tussen water, energie en voedsel' was georganiseerd door het landbouwteam van de Nederlandse Ambassade en werd gefaciliteerd door het International Energy Forum.
De eerste conferentie over de water-energie-voedsel-nexus tussen Saudi-Arabië en Nederland bracht ongeveer 40 afgevaardigden van 25 entiteiten bijeen, die publieke, private en kennispartijen vertegenwoordigden. Het programma omvatte 1) openingsverklaringen met toonzetters gevolgd door sessies over 2) Bevordering van duurzame synergieën tussen water, energie en voedsel, 3) Perspectieven van overheid, industrie en kenniscentra over de bevordering van duurzame synergieën tussen water, energie en voedsel, en 4) conclusie. Een sprekerslijst is te vinden in het conferentieprogramma en de presentaties zijn gepubliceerd op de websites van de IEF (www.ief.org) en de ambassade (www.agroberichtenbuitenland.nl/landeninformatie/golfstaten/). De actieve deelname van de vertegenwoordigers van de verschillende disciplines heeft bijgedragen aan een positief resultaat met duidelijke vervolgacties.
Naar aanleiding van de vijf conferentiedoelstellingen werden de volgende opmerkingen gemaakt:
Het presenteren van de voordelen van een meer holistische benadering van water, energie en voedsel
Alle afgevaardigden waren het erover eens dat een geïntegreerde benadering van de samenhang water-energie-voedsel de juiste weg is, alhoewel niet in alle gevallen alle aspecten van de samenhang zijn betrokken. Ook werd duidelijk dat klimaatverandering en ecosystemen belangrijke elementen zijn in de samenhangbenadering. Er is geen uniforme oplossing: de uitdaging is wereldwijd hetzelfde, maar oplossingen moeten locatiespecifiek zijn. Op kennisniveau gaven Wageningen University and Research, Deltares en TNO voorbeelden van samenhangbenadering in onderzoek, die direct toepasbaar zijn. De Nederlandse waternexus (www.waternexus.nl) is een voorbeeld van publieke, private en kennisparticipatie in een dergelijk complex onderwerp. Op bedrijfsniveau presenteerden Aramco, Sabic, Almarai en Estidamah duurzame geïntegreerde oplossingen.Onderzoeken hoe het beleid in Nederland en de GCC-landen, vooral Saoedi-Arabië, nexusinitiatieven ondersteunt
Het ministerie van Energie, Industrie en Minerale Hulpbronnen liet zien dat de GCC-landen, inclusief Saoedi-Arabië, zich ertoe verbinden hun niveau van fossiele olieproductie te handhaven. Duurzame doelen en zorg voor het milieu worden echter duidelijker bevorderd; dit is ook in lijn met Vision2030, dat 3,5 en 8 GW door duurzame energie nastreeft in respectievelijk 2020 en 2030. Versterking van de EU-GCC-betrekkingen is wel nodig, vooral op het gebied van schone energie. Het Nederlandse ministerie van Economische Zaken en Klimaat ging in op de transformatie van het energiesysteem in Nederland; in 2016 kwam 6% van duurzame bronnen (IEA-gemiddelde was 10%). Bij de elektriciteitsproductie is 15% duurzaam (IEA-gemiddelde 24%). Het belangrijkste streefcijfer voor hernieuwbare energie voor 2020 is 14%, en 15% tegen 2023. De energieovereenkomst tussen overheid en bedrijven is gericht op offshore windenergie, die naar verwachting zal groeien van 1 GW (2006) tot 4,5 GW (2023). Onlangs is de Overeenkomst van Parijs aan de energieagenda toegevoegd, die tegen 2050 een CO2-reductie van 80-95%nastreeft.
Samenwerking tussen Nederland en de GCC-landen, vooral Saoedi-Arabië, in toegepast onderzoek
De aanwezigheid van verschillende instituten en universiteiten uit Saoedi-Arabië en Nederland bood een unieke gelegenheid tot interactie. Presentaties:
- KAPSARC - simulatiemodellen in gewaspatronen rekening houdend met water, energie en productie en beleidsopties voor waterverbruikvermindering met behoud van voedselzekerheid en telerswelzijn.
- TNO - succesvolle applicaties van hun techniek om duurzame energie toe te passen bij waterontzilting.
- Deltares - waterbeheer en minimaal verbruik door industrie en landbouw om de druk op niet-hernieuwbare waterbronnen (momenteel 20% wereldwijd) te verminderen.
- WUR - Nederlandse voorbeelden van het gebruik van zout/brak water voor industrie en landbouw.
- Estidamah - verdrievoudiging van de productie in de hightech glastuinbouw met een minimum zoetwatergebruik (5% van het traditionele gebruik).
Op de presentaties volgde een productieve discussie met Aramco, Prince Mohammad Bin Fahd University (PMU) en King Saud University (KSU), wat leidde tot de conclusie dat transparantie van de overheid cruciaal is voor actie in de samenleving, vooral door waarde aan geld te hechten. De vraag is welke sector prioriteit heeft: water- of voedselzekerheid. In Saoedi-Arabië zal waterzekerheid waaarschijnlijk voorrang krijgen, landbouw kan worden verminderd door voedselimport en het is niet echt een landbouwland.
Succesvolle voorbeelden presenteren van synergieën tussen water, energie en voeding
In het licht van wereldwijde uitdagingen inzake de uitputting van natuurlijke hulpbronnen (met voorbeelden van de Colorado rivier in de VS en mijnbouw in India) werden verschillende nieuwe initiatieven gepresenteerd door deelnemers uit de private sector, waaronder het Netherlands Water Partnership, Sabic, Aramco en Almarai, naast de eerder genoemde presentaties van onderzoeksinstituten. Een breed scala aan voorbeelden werd bekeken, waarbij vaak delen van de samenhang water-energie-voedsel aan de orde kwamen; ingegeven door een bedrijfsfilosofie of opgelegd door overheidsingrijpen. Sommige van de voorbeelden vereisen een geïntegreerde rol van publieke, private en kennispartners. Nationale ondersteuning op verschillende niveaus en schalen is nodig om het beleid ten aanzien van de water-energie-voedsel-nexus te implementeren.
Nieuwe ideeën verzamelen voor publiek-private partnerschappen en samenwerking tussen bedrijven en kenniscentra
Tijdens de conferentie konden Saoedische en Nederlandse partners ruimschoots vervolgactiviteiten bespreken en werden er vruchtbare contacten gelegd. Een tweede conferentie zal in januari 2018 plaatsvinden, in de VAE.
Niet-bindende afsluitende verklaring met een samenvatting van de besprekingen en vervolgstappen: "Uitdagingen omzetten in kansen"
Deze eerste conferentie over de relatie water-energie-voedsel tussen het Koninkrijk Saoedi-Arabië en het Koninkrijk der Nederlanden onderstreept het belang van het bekijken van de uitdagingen met betrekking tot de natuurlijke hulpbronnen water, energie en voedsel vanuit een geïntegreerd perspectief, ook rekening houdend met klimaatverandering en ecologische overwegingen.
We beschouwen duurzame oplossingen in het gebruik van natuurlijke hulpbronnen als cruciaal en tijdig gezien de toename van de wereldbevolking, de toename van het midden- en hoger inkomen en de effecten van klimaatverandering.
Samenwerking door alle belanghebbenden en technische ontwikkeling is onmisbaar om toekomstige uitdagingen het hoofd te bieden. Er is erkend dat water, energie en voedsel steeds meer van elkaar afhankelijk zijn, vooral in landen op het Arabische schiereiland, waar waterschaarste een van de hoogste in de wereld is. Een geïntegreerde aanpak van de relatie water, energie en voedsel zal het ook mogelijk maken om de duurzame ontwikkelingsdoelen te bereiken, waarvan velen met elkaar verweven zijn en gebaseerd zijn op een rationeel en efficiënt gebruik van water, energie en landbouwhulpbronnen.
De conferentie verwelkomde de betrokkenheid van belanghebbenden bij openbare instellingen, kenniscentra en de particuliere sector. De succesvolle implementatie van nexusprojecten is afhankelijk van de integratie van inspanningen in alle sectoren en op alle belanghebbendenniveaus en het delen van onderzoeksresultaten, praktische ervaringen en gegevens op een inclusief platform zoals het International Energy Forum.
We erkennen dat een nauwere samenwerking tussen publieke partners, op beleidsniveau, en betere contacten met de particuliere sector wenselijk zijn om de water-, energie- en voedselvoorzieningsketens efficiënter te maken en de verwezenlijking van de duurzame ontwikkelingsdoelen te vergemakkelijken. We erkennen dat bedrijfscasussen die economisch en ecologisch verantwoord zijn en zoveel mogelijk aspecten van de nexusbenadering verbinden, moeten worden aangemoedigd. Ook erkennen we dat nexussamenwerking tussen kennisinstituten en universiteiten in Saoedi-Arabië en Nederland beide Koninkrijken ten goede komt, omdat dit beleids- en investeringsbeslissingen zal bevorderen en zakelijke kansen en economische banden tussen beide landen en de GCC-regio kan ondersteunen.
We zijn van plan om een jaarlijks programma op te zetten om deze samenwerking te realiseren en zullen de oprichting overwegen van een 'Nexus-platform' tussen Saoedi-Arabië, Nederland en andere GCC-landen, om onze samenwerking te helpen verbeteren. Dit zou onder meer kunnen strekken tot, maar niet beperkt zijn tot onderzoeksprogramma's, uitwisseling van wetenschappers/studenten, nexusbeoordelingen, workshops en matchmakingsevenementen met bedrijven, van MKB-bedrijven in het midden- en kleinbedrijf tot grote ondernemingen die de MKB-inspanningen kunnen benutten en opschalen.