Water is rode draad in Het Nieuwe Telen
Telen in balans
HNT is telen in balans. Naast een assimilatiebalans van de plant, waar het gaat om de suikers, is er ook een vochtbalans van de kas. Hierbij wordt naar een andere manier voor het beheersen (afvoeren) van vocht in klimaat gekeken. "Als het vochtgehalte te hoog is, kijken we waar die vochtaanvoer vandaan komt", vertelt Dijkshoorn op het WaterEvent. "Zo was bijvoorbeeld niet bekend hoeveel planten 's nachts verdampen."
Klimaatgelijkheid en luchtbeweging
Bij HNT zijn er nog verschillende aandachtspunten. Zo is de klimaatgelijkheid er niet beter op geworden. Bijvoorbeeld door het afschermen van gewasbelichting, vanwege de milieuregels, zijn er grote temperatuurverschillen in de kas. De projectleider: "Die verschillen zijn er ook omdat schermdoeken soms 'zo lek als een mandje' zijn. Daarnaast zetten telers eveneens een kiertje, wat de gelijkheid niet bevordert."
Een ander punt is de extra luchtbeweging om een minimale verdamping te hebben. Dit in plaats van het gebruik van een minimumbuis om de verdamping te stimuleren. Bij minder inzet van de minimumbuis geeft dit energiebesparing.
Uitstraling tegengaan
Om in de kop van het gewas de verdamping te bevorderen, kan het energiescherm tegen uitstraling worden gebruikt. "Als je het blad bloot stelt aan veel uitstraling, kan het op een gegeven moment geen energie meer leveren voor verdamping. Met een gesloten schermdoek is die uitstraling in de kop van het gewas te beperken, waardoor je de koptemperatuur en verdamping kunt regelen. Het bevorderen van de verdamping leidt tot een gezonder gewas, maar soms willen telers juist meer afkoeling", aldus Dijkshoorn.
Ventilatie beperken
Bij zonnig weer in de middag kan beperking van de ventilatie helpen om vocht en CO2 binnen in de kas te houden. Bij een hoger vochtgehalte blijven de huidmondjes open, waardoor ze makkelijker CO2 op kunnen nemen. "Bovendien is de energie die door de zon in de kas komt, beter af te voeren met vochtige lucht. Om de warmte af te voeren, hoeven de ramen dan niet wijd open te staan."
Bij een gesloten schermdoek in de nacht kan een teler tegen de grenzen aanlopen als het gaat om het vochtgehalte. Bij gesloten schermen die vochtdoorlatend zijn, is het vocht boven het scherm dan af te voeren met het openen van de luchtramen.
Functies van water
Water in de plant is nodig voor het transport van mineralen en suikers. Verdamping van water uit het blad zorgt voor koeling. Dat is eveneens te bereiken met verneveling van water, waarbij het voordeel is dat de ramen dichter kunnen blijven en daardoor de CO2 in de kas blijft.
Verdamping van water kost veel energie (2.500 kJ/l). Het is dus verstandig om niet meer water te laten verdampen dan echt noodzakelijk is. De projectleider: "Vermijd daarom vrij water in open teeltgoten, plassen in de kas en optrekkend vocht uit de bodem, dat door vochtdoorlatende gronddoek in de kasruimte komt. Dat water is ook een voedingsbodem voor schimmels."
Het project HNT zet in op verdere energiebesparing door meer te isoleren en niet meer dan nodig water te verdampen.
Bron: Glastuinbouw Waterproof (Harry Stijger)